Σπούδασε στο τμήμα Ισπανικής Λογοτεχνίας του Universidad Complutense της Μαδρίτης. Είναι ποιητής και θεατρικός συγγραφέας.
Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές “Το χέρι του χρόνου” (Ομβρος, 2002), “Τα γαλάζια άλογα του Φραντς Μαρκ” (Οδός Πανός, 2006), “Νοτρ Νταμ” (Οδός Πανός, 2008), “Τα σκαλοπάτια της Οδησσού” (Μικρή Άρκτος, 2012), “Η ένδοξη πέτρα” (Μικρή Άρκτος, 2014), “Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες” (Μικρή Άρκτος, 2016), που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο ποίησης, από κοινού με τη συλλογή “Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης” της Χλόης Κουτσουμπέλη, και με το βραβείο ποίησης του περιοδικού “Ο Αναγνώστης”, 2017. Έχει δημοσιεύσει ποιήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά (“Το δέντρο”, “(δε)κατα”, “Ποιητική”, “Poetry Review”) και ανθολογίες (“Cross-Section”, “Austerity Measures”, κ.ά.).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά από τον Γιάννη Γκούμα και κυρίως από τον Richard Pierce, στα ισπανικά, στα ιταλικά και στα γερμανικά. Έχει μεταφράσει από τα ισπανικά τα θεατρικά έργα “Chat” (σε ομαδική μετάφραση) και “Η τρυφερή σου μολότωφ” του Γκουστάβο Όττ (Εκδόσεις Λαγουδέρα, 2008).
Είναι συγγραφέας του μονολόγου “Το τελευταίο όνειρο της Έμιλυ Ντίκινσον”, που παρουσιάστηκε το 2007 στο πλαίσιο του Θεατρικού Αναλογίου (διοργάνωση: ΙΤΙ UNESCO) (ερμηνεία: Ιωάννα Τσιριγκούλη, σκηνοθεσία: Έφη Θεοδώρου) και το 2008 (ερμηνεία: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, σκηνοθεσία: Σωτήρης Καραμεσίνης) στο Φεστιβάλ Ελληνικού Έργου HSBC. Το Δεκέμβριο του 2010 το έργο μεταδόθηκε από το Radio Romania Cultural στη Ρουμανία, σε ερμηνεία της Valeria Seciu, ενώ το Σεπτέμβριο του 2011 εκπροσώπησε τη Ρουμανία στο 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Ραδιοφώνου και Τηλεόρασης Prix Italia, στο Τορίνο. “Το τελευταίο όνειρο της Έμιλυ Ντίκινσον” έχει μεταφραστεί στα αγγλικά από τον Richard Pierce, στα γαλλικά από την Μυρτώ Γόντικα και στα ρουμανικά από την Cezaria Udrescu.
Τον Μάιο του 2012 παρουσιάστηκε στα αγγλικά στο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, σε σκηνοθεσία Αθηνάς Στούρνα και ερμηνεία της ηθοποιού Monica McShane. Το έργο “Ψαρόσουπα” παρουσιάστηκε το 2009 στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου στο πλαίσιο των “Αναγνώσεων” (σκηνοθεσία: Ελένη Γεωργοπούλου), με τους ηθοποιούς Μάνο Βακούση, Δημήτρη Πιατά, Αιμιλία Βάλβη και Μαρία Τσιμά. Η “Ψαρόσουπα” έχει μεταφραστεί στα γαλλικά από την Jacqueline Razgonnikoff.
Το 2010 ο Θίασος Ωκύπους ανέβασε το θεατρικό του έργο “Βερολίνο” στο Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στο Ναύπλιο και στο Θέατρο Φούρνος στην Αθήνα (ερμηνεία: Ιλιάνα Παζαρζή, Δημήτρης Καραμπέτσης, σκηνοθεσία: Αθηνά Στούρνα). Το “Βερολίνο” έχει μεταφραστεί στα Γαλλικά από την Jacqueline Razgonnikoff. Τον Ιούλιο του 2009 προσκλήθηκε ως υπότροφος στο Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών της Βαλτικής, στο νησί Γκότλαντ της Σουηδίας. Το Σεπτέμβριο του 2009 συμμετείχε στην συνάντηση θεατρικών συγγραφέων “Dramaticulas” στο Μπουένος Άιρες με την ανάγνωση του έργου “Βερολίνο” στα ισπανικά. Επίσης, ποιήματά του διαβάστηκαν στη Σάλτα (Β. Αργεντινή) στο Casa de Hernandez- Museo de la Ciudad. Το έργο του “Χειμωνιάτικο ταξίδι” παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2016 στο Θέατρο Τέχνης, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ “Αναλόγιο” (ερμηνεία: Νίκος Αναστασόπουλος, Ιλιάνα Παζαρζή, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, σκηνοθεσία: Αθηνά Στούρνα).
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Η πάλη με τον Άγγελο (2020), Ενύπνιο
Ποίηση
Το χέρι του χρόνου (2002), Όμβρος
Τα γαλάζια άλογα του Φραντς Μαρκ (2006), Οδός Πανός
Νοτρ Νταμ (2008), Οδός Πανός
Τα σκαλοπάτια της Οδησσού (2012), Μικρή Άρκτος
Η ένδοξη πέτρα (2014), Μικρή Άρκτος
Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες (2016), Μικρή Άρκτος
Θεατρικά έργα
Το τελευταίο όνειρο της Έμιλυ Ντίκινσον (2007)
Ψαρόσουπα (2009)
Βερολίνο (2010), Αιγόκερως
Συλλογικά έργα
Θεατρικό αναλόγιο 2007 (2007), Αιγόκερως
Karaoke Poetry Bar (2007), Futura
Hellenica: Το καινούργιο εντός ή πέραν της γλώσσας: Ανθολογία νέων Ελλήνων ποιητών (2009), Γαβριηλίδης
Με το περίστροφο του Μαγιακόφσκι (2010), Ερατώ
Ars Poetica (2012), Ελληνοαμερικανική Ένωση
Ανθολογία ποιητικών διαλόγων (2015), Εκδόσεις Γκοβόστη
Αναλόγιο: Δραματική και σκηνική γραφή στην Ελλάδα 2005-2017 (2018), Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου
Κρατικά λογοτεχνικά βραβεία, Ανθολογία: Ποίηση 2010-2018 (2020), Υπουργείο Πολιτισμού. Διεύθυνση Γραμμάτων
Βραβεία-Διακρίσεις
Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες – Βραβείο Ποίησης – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” 2017
Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες – Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2017
Μεταφράσεις
Gustavo Ott, Η τρυφερή σου μολότοφ (2008)
Gustavo Ott, Η τρυφερή μολότωφ (2012)
Η πάλη με τον Άγγελο – Σταμάτης Πολενάκης
Η πάλη με τον Άγγελο ακολουθεί το νήμα των πραγματικών, ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν τον Ντοστογιέφσκι στη συγγραφή του μυθιστορήματος Οι Δαιμονισμένοι. Ο Ντοστογιέφσκι δεν υπήρξε προφήτης ή μάντης. Προειδοποίησε όμως για τον κίνδυνο και διέβλεψε, εκφράζοντας με απαράμιλλη λογοτεχνική δύναμη, τις δραματικές συνέπειες που μπορεί να έχει πάνω στην ανθρώπινη ζωή η τυφλή πίστη στη λογική και στην πρόοδο και σε μια αόριστη, μελλοντική γενική ευτυχία στο όνομα της οποίας μπορεί κάποιος ν’ αποδεχθεί τα πάντα, ακόμα και τα δάκρυα και τα βάσανα των παιδιών. Η πάλη με τον Άγγελο περνά με οδηγό έναν κεντρικό αφηγητή μέσα από την ουτοπία και τη μεγάλη επαναστατική τραγωδία του εικοστού αιώνα, για να καταλήξει σ’ ένα είδος αποκάλυψης με την εικόνα ολόκληρης της ανθρωπότητας παγιδευμένης μέσα σ’ ένα αεροπλάνο τυλιγμένο στις φλόγες.
Μυθιστόρημα, Ενύπνιο, 2020, 176 σελ.
Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες – Σταμάτης Πολενάκης
Ποια είναι η Μερσέδες, από πού έρχεται και σε ποιον κόσμο φυτρώνουν τα κατάλευκα τριαντάφυλλά της;
Δύο μακροσκελή ποιήματα που αφηγούνται δυο διαφορετικές ιστορίες που με τη σειρά τους γεννούν άλλες. Δύο ποιήματα που μιλούν για το θαύμα και τη μαγική χρήση των λέξεων, για νίκες και ήττες, για έρωτες και αποχωρισμούς, την αιώνια εξορία και το διαρκώς ανεκπλήρωτο όνειρο της επιστροφής.
Αφηγητής και αναγνώστης πορεύονται από ήττα σε ήττα και από διάψευση σε διάψευση διασχίζοντας τη φλεγόμενη Ισπανία του 1936, τη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη και τη Γρανάδα και φθάνοντας μέχρι τις μέρες μας. Τίποτα δεν τελειώνει ποτέ, ο κόσμος ξαναρχίζει διαρκώς από την αρχή, η ζωή και το όνειρο μιας άλλης ζωής αναγεννώνται συνεχώς μέσα από τα ερείπια.
Ο αφηγητής ονειρεύεται επίσης, στο δεύτερο ποίημα, τα εγκαίνια μιας διώρυγας, ένα νυχτερινό ταξίδι με τραίνο από τη Βιέννη ως το Σαράγεβο του 1914 και τον μοιραίο πυροβολισμό που πυροδότησε τον όλεθρο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Αφηγητής και αναγνώστης βρίσκονται στην καρδιά των γεγονότων βλέποντας με τα ίδια τους τα μάτια το ολέθριο νήμα της Ιστορίας να ξετυλίγεται.
Βραβείο Ποίησης – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” 2017
Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2017
Ποίηση, Μικρή Άρκτος, 2016, 46 σελ.
Η ένδοξη πέτρα – Σταμάτης Πολενάκης
Μέρες του 1952
Το μέλλον προδιαγράφεται λαμπρόν- ένδοξες μέρες
μας περιμένουν
το ‘παν δυο γέροι συζητώντας μεταξύ τους
το ‘παν οι κυρίες στο τσάι του φιλανθρωπικού σωματείου
το ‘πε ο ηλικιωμένος φωτογράφος στο θλιμμένο αγοράκι
με τα κοντά παντελονάκια που οι γονείς του
το πήγαν να φωτογραφηθεί για την επέτειο
το ‘πε ο κύριος Τάκης ο μανάβης που έκλεβε
τη γιαγιά μου στο ζύγι
το ‘πε ο μουγκός στον κουφό
το ‘πε ένας διεθνούς φήμης υπνωτιστής στο ραδιόφωνο
το ‘πε ένας συνταξιούχος ταγματασφαλίτης
που είχε ανοίξει κουρείο στην οδό Αιόλου
το ‘πε σε μένα ένας τυφλός ζητιάνος
όλοι το ‘παν σε όλους κι έτσι τα χαρμόσυνα νέα
διαδόθηκαν παντού
το ‘παν οι καφετζούδες στον Πλαστήρα,
ένα μεσημέρι με καύσωνα στην πλατεία Ομονοίας
τον Αύγουστο του 1952.
Ποίηση, Μικρή Άρκτος, 2014, 96 σελ.
Τα σκαλοπάτια της Οδησσού – Σταμάτης Πολενάκης
ΠΟΙΗΣΗ 2048
Τόσο πολύ εχρεωκοπήσαμε σύντροφοι
που ως και τα ξενοδοχεία
τα χτισμένα από τα κόκαλα των νεκρών,
τα ωραία παραθαλάσσια
ξενοδοχεία που φτιάξαμε με τα αργύρια
της προδοσίας του Πλουμπίδη,
ως και αυτά ακόμα, εγκαταλείφθηκαν
και σαπίζουν κάτω από τη λάσπη και τη
βροχή. Ούτε αυτή η εποχή είναι εποχή
για ποίηση: πληρώνουμε ακόμα
με νόμισμα Εμφυλίου.
ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΡΟΥΣ
Το λευκό σου φόρεμα, Λιαλιώ,
θλιμμένη σημαία του έρωτα
και η θάλασσα τριγύρω μας κατασκότεινη·
μια μέρα δεν θα υπάρχουμε.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΙΝΙΓΜΑ
Αποχαιρέτα την για πάντα αυτήν τη σύντομη
εποχή της ελευθερίας.
Αντίο αλησμόνητες μέρες και νύχτες ένδοξες
και φύλλα που τα παίρνει ο άνεμος
Υπήρξαμε νέοι, σε τίποτα δεν ελπίζαμε
και περιμέναμε το αύριο με το τυφλό πείσμα
του ναυαγού που ρίχνει στο νερό πέτρες.
Ποίηση, Μικρή Άρκτος, 2012, 63 σελ.
Βερολίνο – Σταμάτης Πολενάκης
Βερολίνο
Το έργο αυτό επιχειρεί να περιγράψει το λυκόφως ενός κόσμου. Ένα τρίγωνο: ο Φραντς Κάφκα, η Ντόρα Ντιαμάντ, η κοπέλα που τον συντρόφευσε στα τελευταία χρόνια της ζωής του και ένα φανταστικό πρόσωπο, ο γιατρός Λέοπολντ Μάγιερ, αντιμέτωποι με τον τρόμο της ίδιας της ύπαρξης αλλά και με την εφιαλτική κοινωνική πραγματικότητα της δεκαετίας του 1920 στο Βερολίνο. Στο Βερολίνο της πείνας, της εξαθλίωσης και μιας αόριστης τρομακτικής απειλής καθώς ο ναζισμός βρίσκεται ήδη έξω από τις πύλες.
Τρία πρόσωπα που προσπαθούν να ζήσουν και να διασώσουν την τρυφερότητα και την ποίηση μέσα σε μια παράλογη εποχή αμείλικτης σκληρότητας, μια εποχή όχι και τόσο μακρινή και διαφορετική από τη δική μας. Ένας αποχαιρετισμός σ’ έναν κόσμο που παραδίδεται σιγά-σιγά στο σκοτάδι και χάνεται για πάντα αργοσβήνοντας μαζί με τα τελευταία λυπημένα του φώτα.
Σταμάτης Πολενάκης
Ευθύνη Σειράς: Γιάννης Σολδάτος
Προλογικά: Kathi Diamant. Έκδοση με αφορμή την παράσταση του έργου στο Θέατρο Φούρνος από τον θίασο “Ωκύπους”, σε σκηνοθεσία Αθηνάς Στούρνα
Ημερομηνία 1ης παράστασης: 29 Οκτωβρίου 2010
Θεατρικό, Αιγόκερως, 2010, 64 σελ.
Νοτρ Νταμ – Σταμάτης Πολενάκης
Η πίκρα μονάχα η πίκρα
για μας που η ζωή μας
επέρασε μέσα σ’ ένα σύννεφο
μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως.
Ποίηση, Οδός Πανός, 2008, 56 σελ.
Τα γαλάζια άλογα του Φραντς Μαρκ – Σταμάτης Πολενάκης
“Ομιλείτε χαμηλοφώνως”
Αλλά ας αφήσουμε στην άκρη τις αυταπάτες
τώρα είναι η εποχή που πρέπει να προσέχουμε
τις συνομιλίες μας και ιδιαίτερα
κατά τις ώρες αιχμής
Και δεν υπάρχει βέβαια κανενός είδους δημοκρατία
πουθενά πόσο μάλλον στην ποίηση όπου
την κάθε λέξη πριν ακόμα γραφτεί την έχει ήδη
καθαρογράψει ο θάνατος.
(από τη σελ. 43 του βιβλίου)
Ποίηση, Οδός Πανός, 2006, 52 σελ.
Το χέρι του χρόνου – Σταμάτης Πολενάκης
Ποίηση, Όμβρος, 2002, 47 σελ.
Πηγές: Biblionet, Μικρή Άρκτος, Οδός Πανός, Αιγόκερως, Όμβρος, Ενύπνιο
