Έχει εκδώσει τα πεζά: “Η πόλη και ο μύθος” (2002), “Ρίον-Αντίρριον” (διήγημα, Το Δόντι, 2004), “Ασώματη κεφαλή” (μυθιστόρημα, Πατάκης 2007), “Μουσαφεράτ: Οι χίλιες και μια νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων” (Futura 2008, β’ έκδ. 2016), “Παιχνίδια κρίκετ” (νουβέλα, Γαβριηλίδης 2012, Κρατικό Βραβείο Βιβλίου που Προάγει τον Διάλογο σε Ευαίσθητα Κοινωνικά Θέματα), “Αφρικανική σκόνη” (μυθιστόρημα, Γαβριηλίδης 2015), τις ποιητικές συλλογές (μερικές φορές με το ψευδώνυμο Βασίλης Αρφάνης): “Ο Γιάννης και η Μαρία: Μια ερωτική ιστορία” (1972, β’ έκδ. Γαβριηλίδης 2014), “Το ραντεβού” (Οδυσσέας, 1984), “Βράδυ στο σπίτι” (1990), “Το νεκρό παιδί” (1990), “Διπλή πόλη” (1994), “Παραβολή” (2001), “Απόκρεω” (Γαβριηλίδης, 2004), “Δείπνα” (Γαβριηλίδης, 2011), καθώς και το χρονικό της ιστορίας της Κινηματογραφικής Λέσχης Πατρών, 1978-2017: “Στην ηλικία του Αβραάμ” (Αχαϊκές Εκδόσεις, 2017). Στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου παραστάθηκε το 2005 η θεατρική διασκευή του έργου του “Ρίον-Αντίρριον” από τον σκηνοθέτη Θοδωρή Γκόνη, ως συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Από το Ιόνιο Θέατρο, το 2006, παρουσιάστηκε, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Πάτρα: Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης”, το έργο του “Ανήθικη ποίηση”, μια ανθολόγηση ποιημάτων και πεζών για τις πόρνες, τα πορνεία και τους πελάτες τους.
Ασώματη κεφαλή (2007), Εκδόσεις Πατάκη
Παιχνίδια κρίκετ (2012), Γαβριηλίδης
Αφρικανική σκόνη (2015), Γαβριηλίδης
Παιχνίδια κρίκετ (2022), Το Δόντι
Διηγήματα
Ρίον – Αντίρριον (2004), Το Δόντι
Το πλοίο του Κ.Π. Καβάφη (2021), Μανδραγόρας
Ποίηση
Το ραντεβού (1984), Οδυσσέας
Απόκρεω (2004), Γαβριηλίδης
Δείπνα (2011), Γαβριηλίδης
Ο Γιάννης κι η Μαρία, μια ερωτική ιστορία (2014), Γαβριηλίδης
Λεύκωμα (2020), Γαβριηλίδης
Δοκίμια-Μελέτες-Κοινωνικά
Μουσαφεράτ (2008), Futura
Μουσαφεράτ (2016), Futura
Στην ηλικία του Αβραάμ (2017), Αχαϊκές Εκδόσεις
Συλλογικά έργα
Σύγχρονη ερωτική ποίηση (2007), Εκδόσεις Καστανιώτη
Παιχνίδια κρίκετ – Βασίλης Λαδάς
Οκτώβριος–Δεκέμβριος 2010. Στα περίχωρα της Πάτρας δύο συνεργεία μαζεύουν ελιές. Ο Λευτέρης, ο Γιάννης, ο Θόδωρος, άνεργοι Έλληνες. Ο Αλία, ο Ιλίρ, ο Μαθιούλα, άνεργοι μετανάστες. Τα δύο συνεργεία διασταυρώνονται, ανταγωνίζονται, τσακώνονται.
Οι γαλήνιοι ελαιώνες, τα παράξενα και θαυμαστά γεγονότα ανάμεσα στα ελαιόδεντρα δεν τους ημερεύουν. Οι μετανάστες κάθε Κυριακή παίζουν κρίκετ σ’ ένα εγκαταλειμμένο γήπεδο. Το κρίκετ εμπλέκεται στους ανταγωνισμούς των δύο συνεργείων. Ένα απειλητικό μπαλάκι επικρέμαται πάνω τους. Σαν να ήρθε από το γήπεδο της χώρας των θαυμάτων της Αλίκης, όπου η κακιά βασίλισσα διέταζε να αποκεφαλίζονται οι ηττημένοι. Επικίνδυνα παιχνίδια σε μια πόλη που σπαράσσεται.
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του, το βιβλίο που κέρδισε το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2013 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα, κυκλοφορεί ξανά από το Δόντι.
Επανέκδοση: “Γαβριηλίδης”, 2012
Κρατικό Βραβείο Βιβλίου που Προάγει τον Διάλογο σε Ευαίσθητα Κοινωνικά Θέματα 2013
Μυθιστόρημα, Το Δόντι, 2022, 140 σελ.
Το πλοίο του Κ.Π. Καβάφη – Βασίλης Λαδάς
Η απόκτηση ενός μονόφυλλου του Καβάφη με το ποίημα Του πλοίου -εμπνευσμένο από τη μνήμη ενός ηδονικού βλέμματος κατά το ταξίδι του ποιητή στο Ιόνιο πέλαγος, από Πάτρα προς Πρίντεζι, το καλοκαίρι του 1901- αποτελεί την αφετηρία του αφηγήματος του Βασίλη Λαδά. Μια περιπέτεια σε πόλεις και ζωές άλλων. Ταυτόχρονα μια εσωστρεφής περιδίνηση στη ζωή και στην πόλη του αφηγητή.
Αναγκαστικά στο αφήγημα παρεμβαίνει -χωρίς να αλλάζει τη ρότα του- δοκιμιακός λόγος για τη θάλασσα, την ηδονή, τον Χρόνο, τη μνήμη στην ποίηση του Αλεξανδρινού.
Εν τέλει μια αναφορά στον Κ.Π. Καβάφη στις μέρες του εγκλεισμού του 2020.
Διηγήματα, Μανδραγόρας, 2021, 80 σελ.
Λεύκωμα – Βασίλης Λαδάς
«Η Βασίλισσα του Πόνου»
Καθόσουν πάνω στη βαλίτσα κι έμοιαζες αποσκευή.
Ένιωθα γυμνός ανάμεσα στο πλήθος και ντρεπόμουν.
Το τρένο που ταξίδεψες και δεν επέστρεψες
είναι ζωγραφισμένο σε τετράδιο κι ακούω το βουητό του.
Εσύ ήσουν η Βασίλισσα του Πόνου στην τάξη
κι εγώ με δεμένα μάτια σ’ έψαχνα στην «τυφλόμυγα»…
Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2020, 58 σελ.
Στην ηλικία του Αβραάμ – Βασίλης Λαδάς
Το βιβλίο ταξιδεύει με τη μεγάλη ταχεία του κινηματογράφου από το σελιλόιντ στα ψηφία, από τις κινηματογραφικές αίθουσες με ονόματα σαν εκκλησιών στα πολυσινεμά με τις αίθουσες αριθμούς και το ποπ κορν. Οδηγοί της ταχείας οι ταινίες “Στο πέρασμα του χρόνου”, 1976, του Βιμ Βέντερς και “Μπλόου απ”, 1966, του Αντονιόνι.
Μικρό δοκίμιο για την απήχηση του κινηματογράφου, μέσω ενός χρονικού της Κινηματογραφικής Λέσχης Πατρών και της γλυκόπικρης τομής στο σώμα μιας πόλης, από το 1978 ως και το 2017.
Δοκίμιο, Αχαϊκές Εκδόσεις, 2017, 103 σελ.
Μουσαφεράτ – Βασίλης Λαδάς
Οι χίλιες και μία νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων
Το βιβλίο καταγράφει τον βίο Αφγανών μεταναστών και προσφύγων ενός αυθαίρετου, αυτοοργανωμένου καταυλισμού σε μια περιοχή μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος, κοντά στο λιμάνι της Πάτρας, για διάστημα δέκα μηνών, Οκτώβριος 2007-Ιούλιος 2008. Σε αντίστιξη καταγράφονται οι στάσεις των κατοίκων της πόλεως, των αρχών, των συμφερόντων και των ΜΜΕ έναντι του καταυλισμού, οι συνεχείς μεθοδεύσεις εκπορθήσεώς του. Η παραγκούπολη -ένα κεφάλαιο του αέναου έπους των μεταναστεύσεων- μεταβάλλεται σε μαγικό καθρέπτη αποκαλυπτικό της πραγματικής εικόνας της πόλεως και των τοπικών αρχών. Σε ένα μεταμφιεσμένο ζητιάνο.
Σε πρώτη έκδοση το βιβλίο κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2008. Επτά μήνες μετά την κυκλοφορία του η παραγκούπολη σε αστυνομική επιχείρηση κατεστράφη και εκάη.
Η δεύτερη έκδοση συμπληρώνεται με δύο κεφάλαια για την ημέρα αυτή, όπου περίσσεψε η υποκρισία των αρχών, ο κυνισμός και κυρίως η κρυπτόμενη γελοιότητα. Δέκα μήνες λοιπόν και μία ημέρα έπους και κωμωδίας.
Μουσαφεράτ στα φαρσί σημαίνει ταξίδι. Μουσαφερίμ ο ταξιδιώτης.
Πρόσφυγες, Μειονότητες, Futura, 2016, 162 σελ.
Αφρικανική σκόνη – Βασίλης Λαδάς
Ο δημοσιογράφος Γ.Μ. ανακαλύπτει ότι στο βρεφοκομείο Πατρών δώδεκα έκθετα βρέφη πέθαναν από ασιτία γιατί οι υπεύθυνοι κρατούσαν τα τρόφιμα για λογαριασμό τους. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του γνωρίζει ανθρώπους που βοηθούν, ως μέλη ενός συλλόγου, υστερημένα παιδιά. Συμμετέχει κι αυτός στις δράσεις του συλλόγου.
Εν τω μεταξύ συμβαίνουν στην πόλη ταραχώδη γεγονότα: φόνοι, ύποπτα ατυχήματα, απάτες αριβιστών πολιτικών, μυστηριώδεις φασιστικές απειλές, εξομολογήσεις απωθημένων ενοχών. Μια πνιγηρή ατμόσφαιρα δύσπνοιας και αβεβαιότητα, όπως αυτή της αφρικανικής σκόνης που φέρνει στην πόλη λασποβροχή και αινιγματικά ιερογλυφικά. Οιωνοί για τα μέλλοντα, αποκαλύψεις για τα παρελθόντα.
Η Αφρικανική σκόνη διαγράφει ανάγλυφα μια ομιχλώδη πραγματικότητα με όρια από τη μια τα αθώα ανυπεράσπιστα βρέφη και τα μειονεκτούντα παιδιά και από την άλλη τις ποικίλες τραγικές παρενέργειες του φανατισμού (ναρκωτικά, βία, μισαλλοδοξία, αμοραλισμός). Τελικά είναι μια πολιτική παραβολή. Ένα βιβλίο-ανάχωμα απέναντι στις ασυγκράτητες εκτροπές της συμπεριφοράς του ανθρώπου.
Μυθιστόρημα, Γαβριηλίδης, 2015, 277 σελ.
Ο Γιάννης κι η Μαρία, μια ερωτική ιστορία – Βασίλης Λαδάς
«Ένα ξεχασμένο ραντεβού»
Σαν καντήλι καίει το φεγγάρι
στο ραντεβού του Γιάννη και της Μαρίας.
Τα υπόγεια όνειρά τους
ως και τους πικραμένους θεούς αγγίζουν.
Οι άνθρωπο τελειώνονται στις συζητήσεις
με τα νέα της ημέρας.
Με όνειρα του ύπνου
και όνειρα του καφενείου περνούν.
Ο Γιάννης και η Μαρία όμως πετούν.
Ποίηαη, Γαβριηλίδης, 2014, 91 σελ.
Παιχνίδια κρίκετ – Βασίλης Λαδάς
Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2010. Στα περίχωρα της Πάτρας δύο συνεργεία μαζεύουν ελιές. Ο Λευτέρης, ο Γιάννης, ο Θόδωρος, άνεργοι Έλληνες. Ο Αλία, ο Ιλίρ, ο Μαθιούλα, άνεργοι μετανάστες. Τα δύο συνεργεία διασταυρώνονται, ανταγωνίζονται, τσακώνονται.
Οι γαλήνιοι ελαιώνες, τα παράξενα και θαυμαστά γεγονότα ανάμεσα στα ελαιόδεντρα δεν τους ημερεύουν. Οι μετανάστες κάθε Κυριακή παίζουν κρίκετ σ’ ένα εγκαταλειμμένο γήπεδο. Το κρίκετ εμπλέκεται στους ανταγωνισμούς των δύο συνεργείων. Ένα απειλητικό μπαλάκι επικρέμαται πάνω τους. Σαν να ήρθε από το γήπεδο της χώρας των θαυμάτων της Αλίκης, όπου η κακιά βασίλισσα διέταζε να αποκεφαλίζονται οι ηττημένοι.
Επικίνδυνα παιχνίδια σε μια πόλη που σπαράσσεται.
Κρατικό Βραβείο Βιβλίου που Προάγει τον Διάλογο σε Ευαίσθητα Κοινωνικά Θέματα (2013)
Μυθιστόρημα, Γαβριηλίδης, 2012, 131 σελ.
Δείπνα – Βασίλης Λαδάς
Με τα δείπνα προστρέχω πάλι στην τέχνη της ποιήσεως, ύστερα από τα δύο πεζά, «Ασώματη κεφαλή» και «Μουσαφεράτ». Πιάνω έτσι το νήμα με το «Απόκρεω», την ακρεοφαγία δηλαδή, που εκδόθηκε το 2004 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Πάλι η βρώσις και η πόσις με μία διαφορά: Στα «Δείπνα» του δειλινού αποφεύγω αυτοαναφορικούς συμβολισμούς και μεταφορές. Εχω κατά νου την ποίηση των ιδεών και τα επιγράμματα. Πώς αλλιώς να αντιμετωπίσω τους βομβαρδισμούς των τηλεοπτικών εκπομπών με γκουρμέ συνταγές, σε μια εποχή που η ιερότητα του δείπνου έχει χαθεί και πολλαπλασιάζονται οι θάνατοι από δίψα και πείνα…
Ποίηαη, Γαβριηλίδης, 2011, 60 σελ.
Μουσαφεράτ – Βασίλης Λαδάς
Οι χίλιες και μία νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων
Λέει ένα αφγανικό ανέκδοτο: Όταν ο Άρμστρονγκ, ο Αμερικανός αστροναύτης, έφθασε στο φεγγάρι, βγήκε από το διαστημόπλοιο και θαύμασε τη μεγάλη κατάκτηση των Αμερικανών. Ξαφνικά άκουσε από το Κανάβεραλ να τον φωνάζουν: “Γύρνα γρήγορα να πάρεις τη σημαία να την τοποθετήσεις, κάποιος άλλος αστροναύτης κινείται κοντά σου, μην προλάβει να βάλει τη σημαία του”. Τρέχει ο Άρμστρονγκ, μπαίνει στο διαστημόπλοιο, παίρνει τη σημαία και βγαίνει έξω να την μπήξει στη Σελήνη. Εκείνη τη στιγμή βλέπει έναν αδύνατο κοντό με φανελάκι βρώμικο, βερμούδα και σαγιονάρες. “Τι θες εδώ”, του λέει ο αστροναύτης, “ποιος είσαι;” “Είμαι Αφγανός”, του απαντά, “δεν ξέρω τι είναι εδώ, εγώ πλήρωσα φορτηγατζή να με πάει στην Ευρώπη”.
Έτσι ήρθαν οι Αφγανοί στην παλιά γειτονιά της σεληνιακής θεάς. Κρυμμένοι σε φορτηγά χύμα στην καρότσα με χαρούπια, σκόρδα, λεμόνια, κάρβουνα, πατάτες και μερικά με φούντες. Ήρθαν άλλοι από το Αφγανιστάν, άλλοι από καταυλισμούς Αφγανών του Πακιστάν και του Ιράν, πουλώντας χωράφια και σπίτια ή κλέβοντας ή εξαπατώντας, και διέσχισαν βουνά, ποδαράτο, νηστικοί και άπλυτοι…
Μουσαφεράτ στα φαρσί σημαίνει ταξίδι.
Μουσαφερίμ είναι οι ταξιδιώτες, οι επισκέπτες.
Το βιβλίο αφηγείται δέκα μήνες και μια μέρα πολέμου και ειρήνης του καταυλισμού των Αφγανών στην Πάτρα. Οκτώβρης 2007 – Ιούλιος 2008.
Κοινωνική πολιτική, Futura, 2008, 140 σελ.
Ασώματη κεφαλή – Βασίλης Λαδάς
Πώς μπορεί να εξελιχθεί ένα παιδί που ανδρώνεται σε περιπλανώμενο τσίρκο στη μετεμφυλιακή Ελλάδα παριστάνοντας την ασώματη κεφαλή και τον ταχυδακτυλουργό; Ως εγκληματίας, αφού εξαπατά με τις παραστάσεις του; Ως πλάνητας, στωικός σοφός, αφού θητεύει σε μαγικούς, λυτρωτικούς μύθους και σε εξευμενιστικές τελετουργίες; Ως μετρημένος μικροαστός, αφού εργάζεται για το ψωμί του;
Το βιβλίο πραγματεύεται τη ζωή ενός παιδιού από τα Προσφυγικά της Πάτρας, που στα δώδεκά του χρόνια εγκαταλείπει το ανέμελο παιχνίδι στις αλάνες για να πρωταγωνιστήσει στις απατηλές ψευδαισθήσεις και στα μαγικά παιχνίδια του τσίρκου.
Μέσα από τη ζωή του, φανταστική ή πραγματική, ζωντανεύει η ζωή της συνοικίας των Προσφυγικών, από το 1922 μέχρι και σήμερα” οι συγκρούσεις της με την αστική Πάτρα. Χρόνια αίματος, ενοχής, σιωπής λούστρου και υποκρισίας κυλούν από τον Εμφύλιο και, μέσω της Χούντας, φτάνουν στο σήμερα, με τη ζωή της πόλης στο προσκήνιο, τα καρναβάλια της, τις φτωχές συνοικίες της, τους τυποποιημένους αστούς, τα ατίθασα παιδιά τους που επαναστατούν για να συμβιβαστούν, τους ασφαλίτες, τους περιθωριακούς, τους διανοούμενους που προσπαθούν μέσα από μύθους να θεραπεύσουν την αγοραφοβία τους, τις λαϊκές τελετουργίες που εκφυλίζονται.
Μια πόλη που “συναισθηματοποιείται” με μύθους και παραβολές, κοιτάζεται σε μαγικό καθρέφτη και ψάχνει το βάθος του ειδώλου της φορώντας πότε την τραγική και πότε την κωμική μάσκα της.
Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Πατάκη, 2007, 227 σελ.
Απόκρεω – Βασίλης Αρφάνης
Από το πρώτο κιόλας ποίημα της συλλογής ο Βασίλης Αρφάνης (Πάτρα, 1946) μας δίνει το δεσπόζοντα τόνο της σύνθεσής του: «οι μισές απόκριες/ ανήκουν στους νεκρούς».
Νοσταλγώντας την αγροτική, παγανιστική και λησμονημένη ρίζα της ακρεοφαγίας (ετυμολογία της Αποκριάς), ο ποιητής επαναφέρει το αίτημα του θανάτου, της αναγέννησης, της πίστης και της μαγείας μιας συλλογικής εμπειρίας, η οποία, στη γενέθλια πόλη του, τις τελευταίες δεκαετίες, εκφυλίστηκε σε τηλεοπτικό προϊόν και σε διασκέδαση μέχρι τελικής πτώσεως των επισκεπτών.
Εξού και ο Αρφάνης τέμνει το ποιητικό σώμα σε δύο μέρη: «Απόκρεω» (δεκατρία ποιήματα) και «Με κρασί και μύρα» (δεκατέσσερα ποιήματα).
Στα είκοσι εφτά αθροιστικά ποιήματα ο ποιητής δεν φυλλομετράει μόνο τις παιδικές ή τις ενήλικες Αποκριές της ζωής του («σε παιδικές Αποκριές μεταμφιέζονται οι μνήμες»). Κυρίως διασταυρώνει τα φαντάσματα της οικογενειακής και της ερωτικής μνήμης με το βλέμμα ενός αποκαρδιωμένου, ενός θυμωμένου πολίτη.
Εξομολόγηση και παρέμβαση λοιπόν. Οχι όμως αφ υψηλού. Καθώς η Πάτρα αναδεικνύεται, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, στον αθέατο ήρωα των περισσότερων ποιητικών ή πεζογραφικών βιβλίων του Αρφάνη…
ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ – 2005
Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2004, 49 σελ.
Ρίον-Αντίρριον – Βασίλης Λαδάς
Στο διήγημα ο Λαδάς παίρνει αφορμή από την ολοκλήρωση της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, και με ρέουσα αφήγηση, ζωντανεύει στιγμές από την ιστορία του παλιού πορθμείου και διασκευάζει την πραγματικότητα, παίζοντας ένα ιδιότυπο παιχνίδι ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, για πρόσωπα και καταστάσεις της Πάτρας. Στα τέλη του 2004 το διήγημα διασκευάστηκε για τις ανάγκες θεατρικής παράστασης, η οποία παρουσιάστηκε από τον σκηνοθέτη Θοδωρή Γκόνη την περίοδο Μάρτιος – Απρίλιος 2005, ως συμπαραγωγή ανάμεσα στα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα Πάτρας και Αγρινίου.
Διηγήματα, Το Δόντι, 2004, 80 σελ.
Το ραντεβού – Βασίλης Αρφάνης
Σένα μυθικό ηλιοβασίλεμα δώσαμε το ραντεβού μας
η πόλη ανάλαφρη ακροβατούσε στα σύρματα του δειλινού.
Δε θα με γνωρίσεις είχες πει
όταν με δεις μεταμορφωμένη
έξω από τ΄αγκάθια μου.
Σε είδα και σε γνώρισα
αυτά είναι τα λόγια μας ο διάλογός μας
ριγμένος στο δίχτυ με τα ψώνια
τ’ αγαθά που αγοράζουμε στην τυφλή αγορά
και πηγαίνουμε μυστικά στο σπίτι μας
τρέχοντας κάτω από τις καταπακτές που κρύβουν τα θηρία…
Ποίηση, Οδυσσέας, 1984, 38 σελ.
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Futura, Πατάκης, Το Δόντι, Μανδραγόρας
