Αντον Τσέχωφ

Η στέπα
The Steppe
Η ιστορία ενός ταξιδιού μέσα στη Ρωσική στέπα, έτσι όπως την αφηγείται ο Αντόν Τσέχωφ, στην πραγματικότητα είναι μια εξαιρετική απεικόνιση της ρωσικής ζωής και ψυχοσύνθεσης, μιας ρωσικής ψυχής που είναι βαθιά μελαγχολική μέσα στην απεραντοσύνη της, όπως βαθιά μελαγχολικό είναι και το τοπίο της ρωσικής στέπας.
Μέσα από τις γραμμές ενός μοναδικά ποιητικού κειμένου δημιουργούνται αξεπέραστες εικόνες του τοπίου της ρωσικής στέπας.
Ο αναγνώστης είναι σαν να αισθάνεται ο ίδιος το φύσημα του γεμάτου με τα αρώματα των λουλουδιών ελεύθερου και δυνατού αέρα της στέπας, σαν να ακολουθεί ο ίδιος την λάμψη των πεταλούδων και το ονειροπόλο πέταγμα του μοναχικού και αρπαχτικού πουλιού, ενώ όλες οι ανθρώπινες φιγούρες που σχηματίζονται μέσα σε αυτό το φόντο, είναι επίσης γεμάτες από το μοναδικό χρώμα του τοπίου.

Η μονομαχία
The Duel
Την νεαρή, αδύναμη γυναίκα που τον εμπιστεύθηκε πιότερο και από αδελφό, την απέσπασε από τον άντρα της, από των κύκλο των γνωστών της και την πατρίδα της, και την έφερε εδώ, μέσα στον καύσωνα, τον πυρετό και την πλήξη. Από μέρα σε μέρα, εκείνη έπρεπε, σαν καθρέφτης, να αντανακλά την δική του απραξία, τη χυδαιότητα και τα ψέματά του, με αυτά και μόνο με αυτά γέμιζε την αποχαυνωμένη, νωθρή, θλιβερή ζωή της. Έπειτα την βαρέθηκε, την μίσησε, αλλά δεν είχε το κουράγιο να την παρατήσει, και προσπαθούσε να την μπλέξει όλο και περισσότερο μέσα σε έναν ιστό από ψευτιές. Τα υπόλοιπα τα έκαναν αυτοί οι άνθρωποι.
Μια μικρή παράγραφος από τη “Μονομαχία” του Αντόν Τοέχωφ όπου περιγράφεται με έναν μοναδικό τρόπο η δημιουργία και η κατάληξη της σχέοης δύο ανθρώπων, παρουσιάζοντας τον πυρήνα των συναισθημάτων και της φυχοσύνθεσης όχι μόνο αυτών των δύο αλλά και όσων αποτελούν το περιβάλλον τους. Μια περιγραφή που λίγο έως πολύ αφορά τη ζωή όλων μας.

Ο θάλαμος αρ. 6
Ward 6
Η νουβέλα “Ο Θάλαμος αρ. 6” αποτελεί μια τομή στην πνευματική και λογοτεχνική εξέλιξη του Τσέχοφ. Πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Ρούσκαγια Μισλ” το Νοέμβριο του 1892. Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος αναφέρει πως πολλοί κριτικοί διέκριναν ότι με αυτήν του τη νουβέλα ο Τσέχοφ αποκόπηκε από την τολστόια επιρροή και έκτοτε διέγραψε τη δική του μοναδική λογοτεχνική πορεία.
Σε μια, λοιπόν, ανώνυμη πόλη της ρωσικής επαρχίας υπάρχει ένα δημοτικό νοσοκομείο στο οποίο επί μια 20ετία εργάζεται ως γιατρός-διευθυντής ο Αντρέι Εφίμιτς Ράγκιν. Στο νοσοκομείο αυτό, το οποίο περιγράφεται σαν ένα εγκαταλελειμμένο από τις αρχές της πόλης ίδρυμα, υπάρχει μια πτέρυγα στην οποία στεγάζεται ο “Θάλαμος αρ. 6”. Εκεί “φιλοξενείται”, όπως θα λέγαμε σήμερα, η ψυχιατρική κλινική-άσυλο του νοσοκομείου. Στο θάλαμο αυτό διαμένουν πέντε νοσηλευόμενοι με τη διάγνωση “τρελοί”. Τους επιβλέπει ο Νικήτας, ο οποίος με τη συμπεριφορά του εκφράζει την πιο ακραιφνή κατασταλτική βία εμποτισμένη με την αξία του καθήκοντος και της “τάξης”. Όπως θα έλεγε ένας Έλληνας συγγραφέας που έζησε για χρόνια στο Δαφνί: “Οι νοσοκόμοι που είναι στο ψυχιατρείο… δεν είναι σαν τους νοσοκόμους που ξέρει ο καθένας, που ξέρουν ν’ αλλάζουν πληγές, να κάνουν ενέσεις και γενικά να περιποιούνται έναν ασθενή. Αυτοί είναι γεροί άντρες με σκληρή καρδιά που ξέρουν να δέρνουν τους τρελούς, όπως ο θηριοδαμαστής τα θηρία του”.
Ο “Θάλαμος αρ. 6” (1892) αποτελεί ένα συνταρακτικό δείγμα γραφής. Μετά από επτά περίπου δεκαετίες (1964) το μετέφρασε στα ελληνικά ο Άρης Αλεξάνδρου που ξεκινούσε τη λαμπρή σταδιοδρομία του ως μεταφραστής της ρωσικής λογοτεχνίας. Η επανέκδοσή τώρα του “Θαλάμου αρ. 6” πιθανόν να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας ανάγνωσης αυτού του έργου εμπλουτισμένης με τη σύγχρονη εμπειρία μας.

Η ιστορία ενός ανώνυμου ανθρώπου
An Anonymous Story or The Story of an Unknown Man or The Story of a Nobody
Η ιστορία αυτή εξελίσσεται στην Αγία Πετρούπολη, την περίοδο που η πόλη κατακλυζόταν από πολυέξοδους και φαύλους γραφειοκράτες, η μόνη έννοια των οποίων ήταν η αύξηση των ήδη τεράστιων περιουσιών τους. Εκείνη την περίοδο, μια μυστική οργάνωση αποφασίζει να διεισδύσει στο σπίτι ενός τέτοιου ισχυρού γραφειοκράτη.
“Η ιστορία ενός ανώνυμου ανθρώπου” του Τσέχωφ, είναι ένα βαθύ και συγκινητικό έργο, που συνδυάζει την ατμόσφαιρα των πολιτικών εντάσεων της εποχής με μια ιστορία ιδιαίτερης καυστικότητας και θλίψης.

Ο μαύρος μοναχός
The Black Monk
Ο “Μαύρος μοναχός” κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια νουβέλα-φαινόμενο στα παγκόσμια λογοτεχνικά χρονικά, καθώς έχει δεχθεί, από την εποχή της συγγραφής της μέχρι σήμερα, πλείστες προσεγγίσεις και άκρως αντιφατικές ερμηνείες. Και αυτό μόνο άξιο απορίας δεν είναι, αφού ο Αντόν Τσέχοφ πραγματεύεται ένα διαχρονικά φλέγον θέμα: την αδυναμία, ή ίσως την άρνηση του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με την γκρίζα μετριότητα, με μια ύπαρξη μουντή. Ο συγγραφέας, σκιαγραφώντας έναν διχασμένο ήρωα, έναν Μότσαρτ που είναι συγχρόνως και Σαλιέρι, και πλάθοντας μια αμφιλεγόμενη, σκοτεινή οπτασία, που ωστόσο ενσαρκώνει ένα μεγάλο κομμάτι της συλλογικής συνείδησης, επισημαίνει τον κίνδυνο που δημιουργείται όταν η ανθρώπινη βούληση παραλύει, όταν το άτομο, μέσα από μια ρομαντική θεώρηση της πραγματικότητας, αναλώνεται σε χιμαιρικές αναζητήσεις. Με μοναδική ενάργεια, με τη γνώριμη νηφάλια ματιά του αλλά και με ποιητική διάθεση, ο Τσέχοφ αποτυπώνει την πραγματική ζωή και δίνει μια ρητή απάντηση σε όσους τον κατηγορούν για “πεσιμισμό”, αρνούμενοι να αναγνώσουν τις αλήθειες που περιγράφει.

Η ζωή μου
My life
Η αφήγηση ενός επαρχιώτη
Ο διευθυντής μου είπε: “Σας κρατώ στη δουλειά από σεβασμό και μόνο προς τον αξιότιμο πατέρα σας, ειδάλλως θα είχατε προ πολλού πετάξει έξω από το γραφείο μου”. Εγώ του απάντησα: “Εξοχότατε, με κολακεύει ιδιαιτέρως η πεποίθησή σας ότι ξέρω να πετώ”. Κι έπειτα, τον άκουσα να λέει: “Βγάλτε έξω αυτόν τον κύριο, μου σπάει τα νεύρα”.
Σε δυο μέρες μέσα, με απέλυσαν. Και έτσι, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θεωρούμαι ενήλικος, προς μεγάλη θλίψη του πατέρα μου, που είναι ο δημοτικός αρχιτέκτονας, άλλαξα εννέα θέσεις. Εργάστηκα σε διαφορετικές υπηρεσίες, αλλά και οι εννέα θέσεις έμοιαζαν μεταξύ τους σαν δυο σταγόνες νερό. Έπρεπε να κάθομαι, να γράφω, να ακούω ηλίθιες ή άξεστες παρατηρήσεις και να περιμένω πότε θα με απολύσουν.
Με τις φράσεις αυτές ξεκινάει αυτή η αυτοβιογραφική νουβέλα του Αντόν Τσέχωφ που με έναν μοναδικό τρόπο στην ουσία περιγράφει και τη δική του σχέση με τον πατέρα του και με τα άλλα πρόσωπα που κατά καιρούς εμφανίστηκαν στη ζωή του. Σίγουρα ο κάθε αναγνώστης θα μπορούσε να θεωρήσει το έργο αυτό, ως ένα αποκαλυπτικό αυτοβιογραφικό κείμενο για τη ζωή ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς.

Η κυρία με το σκυλάκι
The Lady with the Dog
Η “κυρία με το σκυλάκι”, αριστοκράτισσα από την επαρχία, συναντά έναν Μοσχοβίτη φιλόλογο στη Γιάλτα. Ανάμεσα στους δυο παντρεμένους ξεκινά ένας δεσμός που μοιάζει να είναι προϊόν της ρομαντικής ατμόσφαιρας του παραθαλάσσιου θέρετρου. Η λογική επιβάλλει τη διάλυσή του με την επιστροφή στην πεζή πραγματικότητα. Ωστόσο ο Ντμίτρι Γκούρωφ διαπιστώνει πως αυτή η γυναίκα έχει κάτι που δεν τον αφήνει να την ξεχάσει. Στο γνωστότερο και, ίσως το αρτιότερο, διήγημά του ο Τσέχωφ αναλύει αριστοτεχνικά την ένταση των συναισθημάτων και την αλλαγή στην καρδιά και τη συμπεριφορά των δύο πρωταγωνιστών, δημιουργώντας μια αξέχαστη ιστορία παθιασμένου έρωτα.
… Γινόταν λόγος για ένα καινούριο πρόσωπο που είχε φανεί στην προκυμαία: μια κυρία μ’ ένα σκυλάκι. Ο Ντμίτρι Ντμίτριτς Γκούροφ, που ήδη είχε περάσει δύο εβδομάδες στη Γιάλτα και την είχε συνηθίσει, άρχιζε κι αυτός να ενδιαφέρεται για καινούρια πρόσωπα. Καθισμένος σ’ ένα κιόσκι στο ζαχαροπλαστείο Βερνέτ, είδε μια νέα γυναίκα, όχι πολύ ψηλή, ξανθιά, με μπερέ, να βαδίζει κατά μήκος της προκυμαίας· πίσω της έτρεχε ένα λευκό πομεράνιαν.
Αργότερα, τη συναντούσε αρκετές φορές την ημέρα στο πάρκο της πόλης ή στην πλατεία. Σεργιάνιζε μόνη, με το ίδιο μπερέ, μαζί με το λευκό πομεράνιαν· κανείς δεν ήξερε ποια ήταν και τη φώναζαν απλώς “η κυρία με το σκυλάκι”…

Πλατόνωφ
Platonov
…Οι ένοικοι του αρχοντικού Βοϊνίτσεβκα γεννήθηκαν μια ταραγμένη νύχτα του χειμώνα δίχως να τους αγγίζει καμιά παιδικότητα. Οι χειρονομίες τους μοιάζουν εφιαλτικές, όπως αιωρούνται μέσα στην αξημέρωτη νύχτα, σ’ αυτό το χρόνο μηδέν. Μάταια αγωνίζονται να μετατρέψουν σε λέξεις εκείνους τους ακατάληπτους φθόγγους.
Ο Μίσα Πλατόνωφ είναι ο κυνικός της ομάδας αυτής, ο κορυφαίος ενός χορού που διαχέεται το ίδιο αναίτια μπροστά στον έρωτα ή το θάνατο. Καμιά πίστη ούτε καν μεταφυσική.
Ο συγγραφέας Αντόν Τσέχωφ στην πρώτη του αυτή θεατρική δοκιμή, διαλύει στο έσχατο όριο τα καθέκαστα της ανθρώπινης μοίρας, σε τρομαχτικά ταμπλώ μιας νατουραλιστικής αλήθειας. Ίσως πιστεύει πως ο πιο άθλιος θάνατος δικαιούται μιαν ερμηνεία…

Ιβάνωφ
Ivanov
Δράμα σε τέσσερις πράξεις
…Αν ο Αντόν Τσέχωφ κατασκεύαζε τους ήρωές του για να επιβιώσουν κοινωνικά, για να προσαρμοστούν δηλαδή στις απαιτήσεις μιας κοινωνικής ανάγκης, τότε ο Νικολάι Αλιεξιέγεβιτς Ιβάνωφ θα μπορούσε να καταταχθεί σ’ εκείνους τους θεατρικούς ήρωες που τους ονομάζουν θετικούς.
Η πολιτογράφηση όμως αυτή ίσως θα ήταν μια αμφιλεγόμενη πράξη, αφού το υλικό που “αφηγείται” αυτή τη θεατρική ιστορία επιζεί εξαιτίας της ιστορικής του αυθεντικότητας. Μιας αυθεντικότητας που δεν υπερασπίζεται προσχεδιασμένες ανθρώπινες καταστάσεις, αλλά που “ιστορεί” θεατρικά μιαν αγωνιώδη πνευματική ανεπάρκεια, μιαν αθσματική κοινωνική συμπεριφορά.
Ο “Ιβάνωφ” και ο χορός που τον συνοδεύει, έχουν συνειδητοποιήσει πως τα τείχη της Ιεριχούς έχουν οριστικά κλείσει κάθε διαφυγή τους. Πως αυτή η πραγματικότητα που αποκαλύπτουν και μάχονται είναι έργο των ίδιων και της ιστορικότητάς τους.

Ο γλάρος
The Seagull
Ο Τρέπλιεφ ανερχόμενος συγγραφέας αναζητά νέους τρόπους έκφρασης στη συγγραφή και στο θέατρο, κάτω από τη σκιά της μητέρας του Αρκάντινα, καταξιωμένης ηθοποιού του κατεστημένου θεάτρου. Στο κτήμα του θείου του Σορίν παρουσιάζει το θεατρικό του έργο με τη βοήθεια της αγαπημένης του Νίνα, ανερχόμενης ηθοποιού. Η παράσταση θα τελειώσει άδοξα. Οι θεατές του έργου, μεταξύ των οποίων και η μητέρα του θα το απαξιώσουν και θα ειρωνευτούν την προσπαθειά του.
Οι σχέσεις των ηρώων θα εγκλωβιστούν σε αδιέξοδα, καθώς η Νίνα αποφασίζει να ακολουθήσει το όνειρό της, να γίνει επαγγελματίας ηθοποιός, ερωτεύεται παράφορα τον Τριγκόριν, γνωστό συγγραφέα και αγαπημένο της Αρκάντινα.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Τρέπλιεφ παρακολουθεί από μακριά τη ζωή της Νίνα, ζωή κατεστραμμένη σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, ενώ ο ίδιος έχει καταφέρει να γίνει ένας μέτριος συγγραφέας.
Η κατάσταση της υγείας του θείου του Σορίν, αναγκάζει την Αρκάντινα και τον Τριγκόριν να επιστρέψουν στο κτήμα, ενώ επιστρέφει και η Νίνα τσακισμένη και ανήμπορη σαν τον νεκρό γλάρο, που πριν από χρόνια είχε αποθέσει στα πόδια της ο Τρέπλιεφ. Προδομένη, πρώην ερωμένη του Τριγκόριν, επισκέπτεται τον Τρέπλιεφ. Όταν πια φύγει, ένας πυροβολισμός θα ακουστεί από το δωμάτιο του. Ο Τρέπλιεφ αυτοκτόνησε…
Η συγγραφή του “Γλάρου” ολοκληρώθηκε το 1895. Στη σκηνή ανέβηκε πρώτη φορά το 1896, η παράσταση δε βρήκε ανταπόκριση και χαρακτηρίστηκε αποτυχημένη. Αντιθέτως το 1898 ανέβηκε και πάλι, στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, σε σκηνοθεσία Κ. Στανισλάφσκι όπου γνώρισε επιτυχία.
Με αυτό το έργο εγκαινιάστηκε η σύνθεση της τσεχωφικής δραματουργίας, όπου ο καθιερωμένος κεντρικός ήρωας αντικαθίσταται από μία ομάδα ανθρώπων όπου η δράση του έργου μοιράζεται σε αυτή την ομάδα. Το έργο δεν είναι κωμωδία ή δράμα αλλά “κωμωδία σε τέσσερις πράξεις” όπως έλεγε και ο ίδιος ο Τσέχωφ.
Στο έργο θίγονται οι σχέσεις ανθρώπων της καθημερινότητας που αγαπούν, υπηρετούν ή θέλουν να υπηρετήσουν την Τέχνη του Θεάτρου, αγαπούν, διεκδικούν και προσπαθούν να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα της ζωής τους.

Ο θείος Βάνιας
Uncle Vanya
Σκηνές από τη ζωή στην ύπαιθρο σε τέσσερις πράξεις
Ο καθηγητής Σερεμπριακώφ φτάνει στο υποστατικό του στη ρωσική επαρχία, μαζί με τη νεαρή και δεύτερη σύζυγό του Ελένα. Το κτήμα το συντηρούν η κόρη του , από τον πρώτο του γάμο, Σόνια και ο θείος της, Βάνιας (αδελφός της πρώτης συζύγου του καθηγητή).
Ο Βάνιας βιώνει έναν απελπισμένο και αδιέξοδο έρωτα για την Ελένα, το ίδιο και ο γιατρός Άστρωφ, ο οποίος επισκέπτεται συχνά το κτήμα. Η Ελένα όμορφη και ελκυστική αδιαφορεί για τα συναισθήματά τους. Η Σόνια βιώνει ένα βουβό έρωτα για τον γοητευτικό γιατρό Άστρωφ.
Οι ισορροπίες αλλάζουν δραματικά, χαμένα όνειρα και ανεκπλήρωτοι πόθοι κάνουν την εμφάνισή τους, προκαλώντας προβλήματα στη ζωή του κτήματος. Οι ήρωες βιώνουν τη φθορά της καθημερινότητας, τα λάθη, την πλήξη, ενώ αντιμετωπίζουν τη ζωή σχεδόν με μια σουρεαλιστικότητα.
Η ανακοίνωση του καθηγητή που αφορά την πώληση του κτήματος, θα αλλάξει μια για πάντα τις ισοροπίες και τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο.
Ο Τσέχωφ έγραψε το 1880 το έργο “Οι δαίμονες του δάσους”. Αρκετά χρόνια αργότερα, ξαναδούλεψε το κείμενο και το παρέδωσε στον Στανισλάφσκι με τον τίτλο “Ο θείος Βάνιας”. Το έργο ανέβηκε πρώτη φορά το 1899, σε σκηνοθεσία του ίδιου του Στανισλάφσκι, με πρωταγωνιστή τον ίδιο, τη σύζυγό του Λιλίνα και την Όλγα Κνίπερ, σύζυγο του Τσέχωφ.
Το έργο “Ο θείος Βάνιας” θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας δραματουργίας, είναι ανθρώπινο και βαθιά ποιητικό. Για μια ακόμη φορά ο Τσέχωφ σκιαγραφεί με μεγάλη επιδεξιότητα ήρωες να σχοινοβατούν ανάμεσα στο τραγικό και το κωμικό, την ευτυχία και τη δυστυχία, την ελπίδα και την απελπισία.
Ο Τσέχωφ χαρακτήριζε το έργο του “ο θείος Βάνιας” ως “σκηνές από τη ζωή στο χωριό σε τέσσερις πράξεις”.

Τρεις αδελφές
The Three Sisters
Το αριστούργημα του Αντόν Τσέχωφ, που αναφέρεται στην ακύμαντη ζωή τριών κοριτσιών της μεσοαστικής Ρωσίας του 19ου αιώνα. Το πιο σημαντικό στο έργο είναι ότι τίποτα σημαντικό δεν συμβαίνει, και οι ηρωίδες του συνεχίζουν, μέσα σε προσωπικά αδιέξοδα, τον αγώνα της επιβίωσης.

Ο Βυσσινόκηπος
The Cherry Orchard
Το τελευταίο έργο του Αντόν Τσέχωφ, και το πιο ώριμο του σε ποιητικό ρεαλισμό. Πρωτοανέβηκε στο Καλλιτεχνικό Θέατρο της Μόσχας το 1904 σε σκηνοθεσία Στανισλάβσκι, με την Όλγα Κνίππερ στο ρόλο της Αρκάντινα. Η γοητεία αυτού του έργου έγκειται σε ένα απροσδιόριστο άρωμα, βαθιά κρυμμένο, που για να το νιώσεις πρέπει να προκαλέσεις το άνοιγμα του λουλουδιού, όχι βίαια όμως, γιατί το λουλούδι θα μαραθεί.
Οι ήρωες στο Βυσσινόκηπο είναι όπως όλοι οι Τσεχωφικοί: καλοί και συνεπείς μέσα στη μετριότητα τους, εγκλωβισμένοι, σ΄ έναν κόσμο που πεθαίνει και αυτοί δεν είναι σε θέση να το αντιληφθούν. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του Ρώσου συγγραφέα είναι το υπόγειο χιούμορ του, που δεν το χάνει ούτε εδώ, παρόλο που η κατάσταση της υγείας του έχει πολύ χειροτερέψει.

Καστάνκα
Kashtanka
Η Καστάνκα είναι μια χαριτωμένη σκυλίτσα που ζει ευτυχισμένη με τα αφεντικά της. Κάποια στιγμή θα χαθεί και θα καταλήξει να ζει μ’ έναν άνθρωπο του τσίρκου, που εκπαιδεύει ζώα για να κάνουν διάφορα νούμερα. Εκεί θα γνωρίσει καινούργιους φίλους και μαζί τους θα ζήσει όμορφες αλλά και άσχημες στιγμές. Δε θα σταματήσει όμως ούτε στιγμή να αναπολεί το παλιό της σπιτικό. Θα καταφέρει άραγε να το ξαναβρεί; Μια συγκινητική ιστορία γεμάτη τρυφερότητα και ευαισθησία από τον κορυφαίο Ρώσο συγγραφέα Άντον Τσέχωφ.

Ανιαρή ιστορία
A Boring Story or A Dreary Story
Η πλοκή: Ο Νικολάι Στεπάνοβιτς, απολύτως επιτυχημένος καθηγητής στο πανεπιστήμιο, έχει απολύτως αποτυχημένη οικογενειακή και προσωπική ζωή. Η αδιαφορία για την αληθινή ζωή, η απουσία νοήματος στην καθημερινότητά του τον οδηγούν, στη δύση του ισχνού του βίου, σε πρόωρο θάνατο. Λίγο πριν πεθάνει συλλογίζεται από την αρχή το νόημα της ζωής. Το Νόημα υπάρχει ανέκαθεν δίπλα του, αλλά ουδέποτε συνειδητοποίησε τη ζωογόνο δύναμή του: είναι η κατά πολύ νεαρότερη και προστατευομένη του Κάτια, αποτυχημένη ηθοποιός αλλά ανεξάρτητο πνεύμα, με πάθη που ο ίδιος δεν επέτρεψε να διαπεράσουν τους δικούς του πόρους…
Η “Ανιαρή ιστορία” αποτελεί την καλύτερη εισαγωγή στην ανάγνωση του Τσέχοφ. Ο αναγνώστης συναντάει εδώ όλες τις θεατρικές και αφηγηματικές τεχνικές του μεγάλου δραματουργού.

Αριάδνη
Ariadne
“Γιατί να κάνουμε γενικεύσεις, γιατί από τη μία και μόνη Αριάδνη να κρίνουμε όλες τις γυναίκες;” αναρωτιέται ο ίδιος ο Τσέχωφ ως ακροατής της ιστορίας της και υποστηρικτής της ισότητας των φύλων, στη νουβέλα αυτή η οποία κρύβει, ίσως, τα περισσότερα αυτοβιογραφικά στοιχεία απ’ όλα τ’ άλλα πεζά του μεγάλου συγγραφέα. Στην “Αριάδνη” σκιαγραφείται ένας ορισμένος τύπος γυναίκας που, μια συγκεκριμένη εποχή, άσκησε δυνατή επίδραση στο συγγραφέα: πρόκειται για μια πραγματική καλλονή που εντυπωσιάζει με την πολυπλοκότητα και την αντιφατικότητα του χαρακτήρα της, με τη δίψα της για ζωή, με την διακαή της ανάγκη για ειλικρινή στοργή, με τον αυξημένο ερωτισμό της ψυχρής ιδιοσυγκρασίας της -χαρακτηριστικά που καλύπτονται και αποκαλύπτονται αριστοτεχνικά πίσω από τα πολλαπλά πέπλα των ιδιορρυθμιών της.

Το έγκλημα
Ο Τσέχωφ συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος; Κι όμως! Και μάλιστα ενός μυθιστορήματος που αντιστρέφει τους κανόνες του είδους αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχουν κανόνες και ότι το μόνο ενδιαφέρον που παρουσιάζουν είναι η ανατροπή τους… Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα εφάμιλλο των καλύτερων στιγμών του Τσέχωφ.
Μετά από δύο χρόνια απουσίας, ένας ξεπεσμένος, αλκοολικός κόμης, επιστρέφει στην εξοχική του κατοικία και συναντά έναν παλιό φίλο του ανακριτή, άσωτο και κυνικό. Και οι δύο ερωτεύονται μια νεαρή κοπέλα που συναντούν μια μέρα μέσα στο δάσος. Η συνάντησή τους όμως θα αποβεί μοιραία.

Τα φραγκοστάφυλα
Gooseberries
Στο κορυφαίο του διήγημα «Τα φραγκοστάφυλα» ο Αντόν Τσέχοφ περιγράφει την αλλοτρίωση του ανθρώπου που εγκλωβίζεται στον εγωκεντρισμό και αδιαφορεί για τον συνάνθρωπό του. Έτσι, αυτοτιμωρείται να μην χαίρεται την αρμονική συνύπαρξη, την αμοιβαία συνδημιουργία, τη μέθεξη της ζωντανής ζωής. Ο ήρωας του διηγήματος, Nικολάι Ιβάνιτς, υπενθυμίζει στον καθένα ότι ανάλογα με τα «φραγκοστάφυλα» που επιθυμεί διαμορφώνεται η ζωή του. Αν τα «φραγκοστάφυλά» του είναι απότοκα φιλαυτίας φιλοδοξίας, φιληδονίας, φιλοχρηματίας τότε θα καταλήξει άταφος νεκρός.

Νήσος Σαχαλίνη
Sakhalin Island
Το 1890, ήδη καταβεβλημένος από τη φυματίωση, ο Τσέχοφ ταξιδεύει στη Σαχαλίνη, στο νησί-κάτεργο της τσαρικής Ρωσίας, αποφασισμένος να δει και να καταγράψει τα όσα γίνονταν εκεί, να πιάσει το νήμα της ζωής του καταδίκου από εκεί που το άφηνε μια ολόκληρη κοινωνία βυθισμένη στην αδιαφορία.
Στη Σαχαλίνη μένει τρεις μήνες και επισκέπτεται σχεδόν όλους τους κρατουμένους, όλες τις υπηρεσίες και τις φυλακές. Τις οδυνηρές εμπειρίες του απ’ αυτό το κολαστήριο τις μεταπλάθει σε μια συγκλονιστική αφήγηση, στην οποία οι καρποί της προσωπικής έρευνας διαπλέκονται με μια πληθώρα άλλων πηγών -διηγήσεις, αρχειακό υλικό, επιστημονικές μελέτες κ.ά.
Τι είναι όμως η νήσος Σαχαλίνη; Μήπως μια δημοσιογραφική καταγραφή, μια κοινωνιολογική μελέτη, ένα οδοιπορικό; Μήπως δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά, αλλά και όλα αυτά μαζί; Σε κάθε περίπτωση, και πέρα από κάθε ειδολογικό δείκτη, το έργο αυτό είναι μια πραγματεία για τον άνθρωπο που υποφέρει, που συντρίβεται κάτω από τον ζυγό μιας κοινωνίας που δεν νοιάζεται γι’ αυτόν. Μια θαρραλέα καταγγελία της βαρβαρότητας του σωφρονιστικού συστήματος της εποχής, χωρίς κορόνες και ακατάσχετους λυρισμούς, σε ύφος λιτό και τόνους χαμηλούς, με την τραγικότητα και την ωμότητα να εναλλάσσονται με τη γλαφυρότητα, ακόμα και το χιούμορ. Ένα έργο πραγματικό μνημείο ανθρωπισμού.

Τα Χριστούγεννα και άλλες χριστουγεννιάτικες ιστορίες
Πέντε χριστουγεννιάτικες ιστορίες χαρακτηριστικές του Ρωσικού πνεύματος των Χριστουγέννων και γραμμένες από τον μεγάλο Αντόν Τσέχωφ βρίσκονται στις σελίδες του βιβλίου αυτού. Ο Βάνκα Ζούκωφ, ένα εννιάχρονο αγόρι, ο Βαλόντια, η Ναταλία, ο ιδιόρυθμος Τσετσεβίτσιν, η Βασίλισα, ο Γιεγκόρ, ο μπεκρής Ιβάν Ιβάνιτς και ο δημόσιος υπάλληλος Γκεράσιμ Κουζμίτς Σινκλετέγιεφ είναι οι πρωταγωνιστές των ιστοριών αυτών, μέσα από τις σελίδες των οποίων με ένα εξαιρετικά λεπτό χιούμορ ξεπηδάει μια γλυκιά Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία.

Η τέχνη της γραφής
Συμβουλές σε ένα νέο συγγραφέα
“Μια αρνητική κριτική αξίζει περισσότερο από το τίποτε, από το να σε αγνοήσουν… ή μήπως όχι;” έγραφε στο μεγαλύτερο αδερφό του Αλέξανδρο ο Άντον Τσέχoφ, προσπαθώντας να τον βοηθήσει, ελαφρύνοντας τη μοναξιά που συνοδεύει το γράψιμο. Σε επιστολή του στο Μαξίμ Γκόρκι ο Τσέχoφ παρατηρεί: “τους κλείνουν τις πόρτες, όχι επειδή γράφουν, αντιθέτως, γράφουν επειδή τους κλείνουν τις πόρτες και δεν έχουν πού αλλού να πάνε”.
Σε κάποιο άλλο σημείο, στα σημειωματάριά του, διαβάζουμε την ειρωνική γνώμη ενός καθηγητή: “αυτό που έχει σημασία δεν είναι ο Σαίξπηρ, αλλά τα σχόλια για το Σαίξπηρ…”.
Ο Πιέρο Μπρουνέλλο συγκέντρωσε, ψαχουλεύοντας κυρίως μέσα στην αλληλογραφία του Ρώσου συγγραφέα, “συμβουλές”, σχόλια, αφορισμούς: χωρίζοντας το υλικό σε θεματικούς κύκλους, προέκυψε αυτό το βιβλίο· μια μικρή διαθήκη, χρήσιμη και απολαυστική όχι μόνο για τους επίδοξους συγγραφείς αλλά για οποιονδήποτε αναγνώστη.

Πηγές: Biblionet, Wikipedia, Εκδόσεις Γκοβόστη, Εκδόσεις Καστανιώτη, Δωρικός, Δωδώνη, Ύψιλον, Ζαχαρόπουλος Σ.Ι., Σύγχρονη Εποχή, Πατάκης, Κέδρος, Ικαρος, Εξάντας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Καλέντης, DeAgostini Hellas, Στιγμή, Κοάν, Δόμος, Το Ροδακιό, Δαμιανός, Έλευσις, Το Ποντίκι, Ερατώ, Ροές, Libro, Μελάνι, Σοκόλης, Λαγουδέρα, Δαμιανός, Κάπα Εκδοτική, Άγρας, Μεταίχμιο, Λέμβος, Αργώ

Related posts:

Ρόμπερτ Στίβενσον (1850-1894) Λουσίντα Ράιλι Βερόνικα Ροθ – Veronica Roth Κρεγκ Ράσελ Στίβεν Κινγκ Ντόρις Λέσινγκ (1919-2013) Ασλί Ερντογάν Μαίρη Σέλλεϋ Κάρεν Μπλίξεν (1885-1962) Ρόμπερτ Γκρέιβς (1895-1985)