Παραμύθια στη Νινόν – Contes à Ninon (1864)
Η εξομολόγηση του Κλοντ ή Η εξομολόγηση του Κλαυδίου – Claude’s Confession or La Confession de Claude (1865)
Παραθέριση – Villégiature (1865)
Τα μυστήρια της Μασσαλίας – The Mysteries of Marseilles or Les Mystères de Marseille (1867)
Τερέζα Ρακέν – Therese Raquin or Thérèse Raquin (1867)
Μαντλέν Φερά – Madeleine Ferat (1868)
Η επίθεση του μύλου – L’Attaque du Moulin (1880)
Ο λοχαγός Μπυρλ – Le Capitaine Burle (1883)
Ο θάνατος του Ολιβιέ Μπεκάιγ – La Mort d’Olivier Bécaille (1884)
Τα θαλασσινά του κυρίου Σάμπρ – Shellfish for Monsieur Chabre or Les coquillages de monsieur Chambre (1884)
Σειρές
Οι Ρουγκόν-Μακάρ – Rougon-Macquart
Η τύχη των Ρουγκόν – The Fortune of the Rougons or La Fortune des Rougon (1871)
Η αμοιβή των σκύλων – The Kill or La Curée (1872)
Το στομάχι του Παρισιού – The Belly of Paris or Le Ventre de Paris (1873)
Η κατάκτηση της Πλασσάνς – The Conquest of Plassans or La Conquête de Plassans (1874)
Το αμάρτημα του αββά Μουρέ – The Sinful Priest or La Faute de l’Abbé Mouret (1875)
Η Εξοχότης του ο Ευγένιος Ρουγκόν – His Excellency Eugene Rougon or Son Excellence Eugène Rougon (1876)
Η Ταβέρνα – The Gin Palace or L’Assommoir (1877)
Μια σελίδα αγάπης – A Love Episode or Une page d’ amour (1878)
Νανά – Nana (1880)
Η κουζίνα – Restless House or Pot-Bouille (1882)
Στον παράδεισο των κυριών – The Ladies’ Paradise or Au bonheur des dames (1883)
Η χαρά της ζωής – How Jolly Life Is or La Joie de vivre (1884)
Ζερμινάλ – Germinal: Or Master And Man (1885)
Το δημιούργημα – The Masterpiece or L’uvre (1886)
H Γη – The Soil or La Terre (1887)
Tο Όνειρο – The Dream or Le Rêve (1888)
Το ανθρώπινο κτήνος – The Beast in Man or La Bête humaine (1890)
Το Χρήμα – Money or L’Argent (1891)
Η Πτώση – The Downfall or La Débâcle (1892)
Ο γιατρός Πασκάλ – Doctor Pascal or Le Docteur Pascal (1893)
Οι τρεις πόλεις – Three Cities Trilogy
Lourdes (1894)
Rome (1896)
Paris (1898)
Τα τέσσερα Ευαγγέλια – Four Social Romances or Les Quatre Evangiles
Γονιμότητα – Fruitfulness or Fécondité (1899)
Δουλειά – Work or Travail (1901)
Αλήθεια – Truth or Vérité (1903)
Δικαιοσύνη – Justice
Συλλογές
Stories for Ninon (1864)
Dead Men Tell No Tales (2010)
Διηγήματα
Η πλημμύρα – The Flood or L’ inondation (1880)
Για μια νύχτα αγάπης – For a night of love or Pour une nuit d’amour (1883)
Νάϊς Μικουλέν – Nice Miculen (1884)
Angeline (1898)
Οι τέσσερις μέρες του Γιάννη Γκουρντόν
The Death of Olivier Becaille
The Fairy Amoureuse
Αφηγήσεις
Ο μποναμάς της ζητιάνας
Το γέρικο άλογο
Το θέρετρο
Ένα θύμα της διαφήμισης
Το χιόνι
Ένα κλουβί άγριων θηρίων
Ιστορία ενός τρελού
Ο αιωνόβιος
Τι ονειρεύονται οι φτωχές κοπέλες
Η Κατρίν
Οι ώμοι της Μαρκησίας
Ο γείτονάς μου ο Ζακ
Η ανεργία
Πως πεθαίνουν και πως κηδεύουν στη Γαλλία
Δοκίμια – Μελέτες – Άρθρα – Επιστολές – Κριτική
Τα μίση μου, φλυαρίες φιλολογικές και καλλιτεχνικές – Mes haines, causeries littéraires et artistiques (1866)
Το σαλόνι μου – Mon Salon (1866)
Εντουάρ Μανέ, βιογραφική και κριτική σπουδή – Édouard Manet, étude biographique et critique (1867)
Επ’ ευκαιρία της «Ταβέρνας» – À propos de «L’Assommoir» (1879) με τον Édouard Rod
Το πειραματικό μυθιστόρημα – Le Roman expérimental (1880)
Οι δραματικοί μας συγγραφείς – Nos auteurs dramatiques (1881)
Οι νατουραλιστές μυθιστοριογράφοι – Les Romanciers naturalistes (1881)
Ο νατουραλισμός στο θέατρο, οι θεωρίες και τα παραδείγματα – Le Naturalisme au théâtre, les théories et les exemples (1881)
Ανθρωπιά, αλήθεια, δικαιοσύνη. Η υπόθεση Ντρέυφους. Επιστολή στη νεολαία – Humanité, vérité, justice. L’affaire Dreyfus. Lettre à la jeunesse (1897)
Κείμενα για την τέχνη – Ecrits sur l’ art
Κατηγορώ – J’accuse…! (1898) στην εφημερίδα L’Aurore στις 13 Ιανουαρίου 1898
Τερέζα Ρακέν
Therese Raquin or Thérèse Raquin
Η Τερέζα Ρακέν ζούσε βουλιάζοντας καθημερινά στην πλήξη και τη μονοτονία δίπλα στον ασθενικό σύζυγό της, Καμίγ, και την υπερπροστατευτική μητέρα του, κυρία Ρακέν. Όταν εμφανίστηκε τυχαία ένας παλιός φίλος του Καμίγ, ο ζωγράφος Λοράν, δε δίστασε να αφεθεί στο ανεξέλεγκτο πάθος που δημιουργήθηκε αμέσως ανάμεσά τους, με δραματικές όμως συνέπειες.
Τα φλογερά όνειρα των δύο εραστών κατέληξαν σε μια παράξενη πραγματικότητα: αρκούσε το στόμα του Λοράν να ακουμπήσει φευγαλέα τον ώμο της Τερέζας για να ικανοποιηθεί η λαγνεία τους, αρκούσε να σκοτώσουν τον Καμίγ και να παντρευτούν, μέχρι που έφτασαν να αισθάνονται αποστροφή και φόβο, να περιφέρονται δίχως σκοπό, δίχως ελπίδα και, τελικά, δίχως έρωτα, με το “φάντασμα” του Καμίγ να τους στοιχειώνει για πάντα.
Τα θαλασσινά του κυρίου Σάμπρ
Shellfish for Monsieur Chabre or Les coquillages de monsieur Chambre
Ένας πρώην σιτέμπορος με μεγάλη διαφορά ηλικίας από τη γυναικά του δεν καταφέρνει να κάνει παιδί. Ο οικογενειακός γιατρός συνιστά στον κ. Σαμπρ μια τονωτική θεραπεία με θαλασσινά στη Βρετάνη όπου και θα μεταβεί το ζεύγος. Τη νουβέλα χαρακτηρίζει ένα κλίμα ευφορίας και λεπτής ειρωνίας που σπάνια συναντά κανείς στο έργο του νατουραλιστή Ζολά.
Η ταβέρνα
The Gin Palace or L’Assommoir
Στα 1875, σε διακοπές στην ακροθαλασσιά, ο Ζολά αρχίζει με ενθουσιασμό το πρόπλασμα του πρώτου του βιβλίου. «Το μυθιστόρημα πρέπει να είναι αυτό: να δείξουμε το περιβάλλον του “λαού” και να εξηγήσουμε απ’ αυτό το περιβάλλον “τα ήθη του”… Με μια λέξη, ένας πίνακας πολύ ακριβής της ζωής του λαού, με τις βρομιές του, την παρατημένη του ζωή, τη χυδαία του γλώσσα…»
Από το θόρυβο που έκανε και από την κυκλοφορία που γνώρισε, η “Ταβέρνα” υπήρξε η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Εμίλ Ζολά και ένα από τα μεγάλα γεγονότα της γαλλικής λογοτεχνίας. Σήμερα που τηςΤαποδόθηκε δικαιοσύνη, πήρε οριστικά θέση ανάμεσα στ’ αριστουργήματα του νεώτερου μυθιστορήματος.
Μια σελίδα αγάπης
A Love Episode or Une page d’ amour
Εγκαταστημένη στο Παρίσι μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Ελέν Γκρανζάν ζει μια ήσυχη, σχεδόν μοναστική ζωή μαζί με τη μοναχοκόρη της, τη Ζαν. Η κόρη της είναι γι’ αυτήν το παν. Η μόνη ιδέα που έχει για τη ζωή έξω από τα στενά όρια του σπιτιού της προέρχεται από τα βιβλία, αν και σπάνια διαβάζει. Δυο καλοί φίλοι, που την επισκέπτονται μια φορά την εβδομάδα, αποτελούν όλο κι όλο τον κοινωνικό της κύκλο.
Όμως, όσο κι αν το μέλλον της Ελέν διαγραφόταν ανέφελο, μια ασθένεια της κόρης της θα φέρει την αναστάτωση. Μια σελίδα αγάπης θα προστεθεί στο βιβλίο της ζωής της, αλλάζοντάς την ολότελα. Και το απέραντο Παρίσι θα σταθεί και για τις δυο τους ο μοναδικός έμπιστος φίλος, πάντα έτοιμος ν’ ακούσει κάθε τους εξομολόγηση, σαν “χορός αρχαίου δράματος”, κατά τον συγγραφέα.
Με τη “Σελίδα αγάπης”, τον όγδοο τόμο της σειράς των “Ρουγκόν-Μακάρ”, ο Εμίλ Ζολά αποδεικνύει ότι η πένα του παραμένει δυνατή και οι χαρακτήρες του ανάγλυφοι και ζωντανοί, ακόμα κι όταν δεν ασχολείται μ’ ένα καυτό κοινωνικό πρόβλημα, αλλά μ’ ένα “απλό” οικιακό δράμα.
Νανά
Nana
Το μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά Νανά εκδόθηκε το 1880, αλλά είχε καταρχήν δημοσιευτεί σε συνέχειες στην εφημερίδα Βολταίρος (από τις 16 Οκτωβρίου 1879 ως τις 5 Οκτωβρίου του 1880). Το βιβλίο, το οποίο έμελλε να γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα έργα της γαλλικής λογοτεχνίας, προκάλεσε ποικίλες και έντονες αντιδράσεις στην εποχή του. Από τον Φλωμπέρ: “Εξαιρετικό! Αριστουργηματικό! Ο θάνατος της Νανάς είναι μιχαηλαγγελικός” και τον Ουισμάν: “Οι αστοί εξεγέρθηκαν” ως την κυβέρνηση που σκέφτηκε προς στιγμήν να απαγορεύσει την κυκλοφορία του. Η Νανά, μια πόρνη πολυτελείας, τα έργα και τις ημέρες της οποίας παρακολουθούμε σ’ αυτό το μυθιστόρημα, ανάγεται από τον Ζολά σ’ αυτό το μυθιστόρημα στο απόλυτο θηλυκό. Περιουσίες ολόκληρες αφανίζονται για χάρη της, ένα σωρό λαμπεροί χαρακτήρες σέρνονται εξουθενωμένοι στα πόδια της μέχρι του σημείου της αυτοκτονίας, ακόμα και οι γυναίκες προσπαθούν να μιμηθούν την εμφάνισή της. Η ακόρεστη δίψα της για πολυτέλεια και ηδονές όμως θα σταθεί και η αιτία της πτώσης της.
Το βιβλίο είναι ένας ύμνος για την ανδρική επιθυμία αλλά και μια κοινωνική τοιχογραφία της εποχής της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, στην οποία η ηρωίδα δεν είναι παρά μια καταστροφική δύναμη που λυμαίνεται μια διεφθαρμένη και παρηκμασμένη κοινωνία.
Η “Νανά” δε διαθέτει ούτε υποκριτικές ικανότητες ούτε σπουδαία φωνητικά προσόντα – κι όμως, η πρώτη της εμφάνιση στο θέατρο Βαριετέ είναι θριαμβευτική! Γιατί η Νανά “έχει κάτι άλλο, που αντικαθιστά όλα τα υπόλοιπα”. Και αυτό το άλλο είναι η έκφυλη και συγχρόνως αθώα παρουσία της.
Στο ακροατήριο, ο αντρικός πληθυσμός χάσκει από θαυμασμό, έτοιμος να της παραδοθεί άνευ όρων.
Έτσι εκείνη τη νύχτα, από νεαρή πόρνη που αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες αναδεικνύετε στην υπ’ αριθμόν ένα κοκότα πολυτελείας που συγκλονίζει το Παρίσι. Και η ίδια όχι απλώς αποδέχεται αυτό το ρόλο στην υποκριτική γαλλική κοινωνία του 19ου αιώνα, αλλά τον αξιοποιεί στο έπακρο: Περιφέρεται ανάμεσα σε δεκάδες εραστές, ποδοπατώντας περιουσίες, συνειδήσεις και ζωές.
Η κουζίνα
Restless House or Pot-Bouille
Η μοιχεία στην αστική τάξη μπαίνει στο μικροσκόπιο του Ζολά. Κεφάλαιο κεφάλαιο ξετυλίγει τη σιχαμερή υποκρισία, την αποτρόπαιη βρομιά και την απροσμέτρητη ηλιθιότητα των αξιοσέβαστων αστών. Αξιότιμοι κύριοι με σπιτωμένες μετρέσες, “τίμιες” κυρίες με περίεργα βίτσια, κακομαθημένες κόρες, άπληστες και αδίστακτες για χρήμα και επίδειξη, ιστορίες συντεθειμένες πάνω στον καμβά της απογύμνωσης και της κοινωνικής σάτιρας. Ο Ζολά με έξοχη αφηγηματολογική τεχνική διεισδύει από τα κοσμικά σαλόνια των “ευγενών” αστών στον ανήθικο και συγκαλυμμένο υπόνομο της Κουζίνας τους.
Στον παράδεισο των κυριών
The Ladies’ Paradise or Au bonheur des dames
Οι Εκδόσεις Στερέωμα συνεχίζουν με αίσθημα συνέπειας προς τους αναγνώστες την σειρά που ονομάζεται “Κλασικοί και Σύγχρονοι”, παρουσιάζοντας το μυθιστόρημα του Γάλλου συγγραφέα Εμίλ Ζολά “Στον παράδεισο των κυριών”.
Όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο Christophe Chantepy, Πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα, το αριστούργημα του Εμίλ Ζολά είναι ένα από τα κύρια έργα της σειράς Les Rougon-Macquart, ένας από τους θεμέλιους λίθους του νατουραλιστικού μυθιστορήματος, όπου η ίντριγκα γεννιέται σε ένα ντεκόρ και ένα περιβάλλον απόλυτα καταγεγραμμένα. Η πρόθεση του Ζολά ήταν να απεικονίσει όσο το δυνατόν καλύτερα την κοινωνική άνοδο μιας οικογένειας και το βιβλίο αποτελεί το χρονικό της ανέλιξης μιας ταπεινής αλλά φιλόδοξης γυναίκας στο χώρο του εμπορίου. Για να το επιτύχει, ο συγγραφέας συσσωρεύει κολοσσιαίο όγκο πληροφοριών και περιπλανιέται στα πολυκαταστήματα, γεγονός που του επιτρέπει να αποδώσει πιστά την ατμόσφαιρα που αναδύεται μέσα από απολαυστικές περιγραφές.
Το μυθιστόρημα “Στον παράδεισο των κυριών”, γραμμένο το 1883, στον κολοφώνα της συγγραφικής επιτυχίας του Ζολά, πραγματεύεται τον ανταγωνισμό, την κατάκτηση και τον θρίαμβο του εμπορίου των “νεωτερισμών”, που εγκαινίασαν με την εμφάνιση τους τα πολυκαταστήματα του Παρισιού, εις βάρος βεβαίως του μικρο-εμπορίου· μιλά για την παντοδυναμία του χρήματος αλλά και του έρωτα, για την αναπόδραστη πρόοδο που ισοπέδωσε και σκότωσε όμως ένα κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας, αυτό των μικρο-εμπόρων, το οποίο δεν μπόρεσε να ακολουθήσει τον τρόπο σκέψης των καιρών και να αντιληφθεί την λειτουργία των νέων εμπορικών κανόνων.
Η χαρά της ζωής
How Jolly Life Is or La Joie de vivre
Δεν ήταν πάνω από διακόσιοι κάτοικοι και ζούσαν πολύ δύσκολα από τη θάλασσα, κολλημένοι στο βράχο τους, σαν ηλίθια πεισματικά μαλάκια. Και πάνω από τις άθλιες στέγες, σκαμμένες κάθε χειμώνα από τα κύματα, φαινόταν μόνο η εκκλησία προς τα δεξιά, λοξά πάνω στα βράχια και αριστερά το σπίτι των Σαντό με το δρόμο στη μέση να τα χωρίζει. Εκεί βρισκόταν όλη η Μπονβίλ…
Σ’ αυτό το σκηνικό τοποθετεί ο Ζολά τους χαρακτήρες του και στήνει το πιο σκοτεινό και περίτεχνο δράμα του.
Κι αν ο τίτλος αυτού του σχεδόν άγνωστου στο ελληνικό κοινό αριστουργήματος ακούγεται ειρωνικός, εκεί βρίσκεται το ταλέντο του κορυφαίου εκπρόσωπου του νατουραλισμού: μέσα από την απαισιοδοξία, την πικρία και το φόβο του θανάτου, υμνούνται η αγάπη και η δίψα του ανθρώπου για ζωή.
Στην πικρή ειρωνεία της Χαράς της ζωής, ο Εμίλ Ζολά περικλείει με θαυματουργό τρόπο όλη την ανθρωπότητα, γράφει με μεγαλείο την ιστορία μιας συνηθισμένης αστικής οικογένειας, στην οποία οι δυστυχίες της ζωής έχουν ως σκηνικό τη θάλασσα, την άγρια θάλασσα, όπως η ζωή ανελέητη, σαν κι εκείνη ακούραστη, που ροκανίζει σιγά σιγά ένα μικρό ψαροχώρι χτισμένο στην καρδιά κάποιας απόκρημνης ακτής.
Και πάνω απ’ όλη αυτή την ιστορία πλανάται το μαύρο πουλί με τ’ απλωμένα φτερά: ο θάνατος.
Ζερμινάλ
Germinal: Or Master And Man
Τι ήταν εκείνο που ώθησε τον πολέμιο της Κομμούνας Ζολά, αυτόν που απόφευγε να πάρει θέση, για να μη θεωρηθεί μεταρρυθμιστής, να γράψει ένα βιβλίο όπως το “Ζερμινάλ”;
“Δεν είχα παρά μία μόνον επιθυμία”, θα εξομολογηθεί, “να δείξω αυτούς τους εξαθλιωμένους, αυτά τα θύματα της εκμετάλλευσης, αυτούς που ασφυκτιούν, όπως ακριβώς τους έχει καταντήσει η κοινωνία μας, και να ξεσηκώσω τέτοιον οίκτο, να προκαλέσω τέτοια κραυγή για δικαιοσύνη, ώστε η Γαλλία να πάψει, επιτέλους, να επιτρέπει να την κατασπαράζουν”.
Το “Ζερμινάλ” αναμφισβήτητα θεωρείται το καλύτερο έργο του Εμίλ Ζολά, καθώς κι ένα από τα σπουδαιότερα της γαλλικής λογοτεχνίας.
Το δημιούργημα
The Masterpiece or L’uvre
“Το δημιούργημα” θεωρείται το σπουδαιότερο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί μέχρι στιγμής με θέμα τη ζωγραφική. Εκδόθηκε το 1886 και συνάντησε αντιδράσεις από κριτικούς αλλά και από ζωγράφους. Οι τελευταίοι, όπως για παράδειγμα ο Μονέ, αναγνωρίζοντας στοιχεία του εαυτού τους, ένιωσαν αδυναμία μπροστά στην αποτυχία του Κλωντ και κατ’ επέκταση του κινήματος που εκπροσωπούσε. Σε αντίθεση με τον Μονέ, ο Σεζάν, που αποτελεί και το κύριο πρόσωπο έμπνευσης, δεν αναγνωρίζει τίποτε, παρά τις σαφείς αναφορές στη φιλία των παιδικών του χρόνων με τον Ζολά στη Νότια Γαλλια.
Η δράση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται μέσα σε δεκατρία χρόνια, από το 1863 έως το 1876. Συνεπώς ο Ζολά αναφέρεται άμεσα στην εποχή του, με τις όποιες συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο. Ένθερμος υποστηρικτής των υπαιθριστών (αρχική ονομασία των εμπρεσιονιστών), έρχεται αργότερα σε αντιπαράθεση μαζί τους, απογοητευμένος κυρίως από την εμμονή τους στην ανάλυση του χρώματος και από την αδυναμία επιλογής των θεμάτων. Ο νατουραλισμός δεν περνάει στη ζωγραφική όπως στη λογοτεχνία, η φύση δεν αποκτά σάρκα, και κάποιοι εμπρεσιονιστές εισάγουν σύμβολα μέσα στους πίνακές τους.
Το ανθρώπινο κτήνος
The Beast in Man or La Bête humaine
Το ζεύγος Ρουμπό βρίσκεται στο Παρίσι. Ένα τυχαίο σχόλιο της Σεβερίνας ξυπνά τις υποψίες του συζύγου της, υποσταθμάρχη του σιδηροδρομικού σταθμού της Χάβρης, για τη σχέση της με τον Γκρανμορέν, συνταξιούχο δικαστή και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας των σιδηροδρόμων, νουνό και προστάτης της. Ο Ρουμπό την αναγκάζει να ομολογήσει και να γράψει αποδεχόμενη την πρόσκλησή του Γκρανμορέν να τον συναντήσει, καλώντας τον να βρίσκεται στο ίδιο τρένο με το οποίο το ζεύγος Ρουμπό θα επέστρεφε στη Χάβρη. Το ίδιο βράδυ ο Ζακ Λαντιέ, καθώς το τρένο περνάει μπροστά του με ταχύτητα, βλέπει τον φόνο του δικαστή, το πτώμα του οποίου θα βρεθεί λίγο αργότερα πλάι στις γραμμές. Ακολουθούν ανακρίσεις, όπου νικά η αστική υποκρισία, και διαδοχικές δολοφονίες, καθώς τα πρόσωπα περί τον φόνο, υπακούοντας στα ζωώδη ένστικτά τους, ερωτεύονται, μισούνται, αλληλοσπαράσσονται.
Το χρήμα
Money or L’Argent
“…Φανταστείτε μια κοινωνία όπου τα εργαλεία παραγωγής είναι ιδιοκτησία όλων, όπου όλος ο κόσμος εργάζεται σύμφωνα με την ευφυΐα του και τις δυνατότητές του κι όπου τα προϊόντα αυτής της κοινωνικής συνεργασίας διαμοιράζονται στον καθένα ανάλογα με την προσπάθειά του. Τίποτα δεν είναι πιο απλό, έτσι δεν είναι; Μια κοινή παραγωγή μέσα στα εργοστάσια, στα ναυπηγεία, στα συνεργεία του έθνους· και ύστερα, η συναλλαγή και η πληρωμή σε είδος. Αν υπάρξει και αύξηση της παραγωγής, συγκεντρώνεται σε δημόσιες αποθήκες, απ’ όπου την παίρνουν πάλι για να καλύψουν τα ελλείμματα που μπορεί να δημιουργηθούν. Είναι ένα είδος διατήρησης της ισορροπίας… Κι αυτό, σαν τσεκουριά, ρίχνει κάτω το σαπισμένο δέντρο. Όχι πια ανταγωνισμός, όχι πια ιδιωτικό κεφάλαιο, άρα τέρμα πια οι πάσης φύσης επιχειρήσεις, τέρμα το εμπόριο, τέρμα οι αγορές, τέρμα τα Χρηματιστήρια. Η ιδέα του κέρδους δεν έχει πια καμιά έννοια. Οι κερδοσκοπικές πηγές, τα εισοδήματα τα κερδισμένα χωρίς εργασία, καταργούνται…”
Η πλημμύρα
The Flood or L’ inondation
Ο Λουί Ρουμπιέ είχε τα πάντα -μια αγαπημένη οικογένεια, πλούσιες σοδειές, αφθονία, ευμάρεια- και ήταν ευτυχισμένος. Δεν υπολόγισε όμως τα καπρίτσια του ποταμού Γαρούνα, που, αφού γονιμοποίησε τη γη του, του τα παίρνει όλα πίσω. Σε λίγες ώρες το όνειρο γίνεται εφιάλτης. Η μοίρα του ανθρώπου είναι τρομερά ευάλωτη· και τα ανθρώπινα επιτεύγματα εύθραυστα απέναντι στις δυνάμεις της φύσης. Με αφορμή τις μεγάλες πλημμύρες του Γαρούνα το καλοκαίρι του 1875, ο Ζολά μας κόβει την ανάσα με μια διήγηση σε ρυθμό ασθμαίνοντα, όπου μέσα στα νερά του φοβερού ποταμού στροβιλίζονται τα πρόσωπά της μαζί με τους αναγνώστες, και κανείς δεν βγαίνει αλώβητος από το κατακλυσμιαίο αυτό γεγονός.
Για μια νύχτα αγάπης
For a night of love or Pour une nuit d’amour
Στο “Για μια νύχτα αγάπης” ένας νέος και άσχημος, φτωχός και ασήμαντος υπάλληλος αγαπά και θέλει να αγαπηθεί από τη μικρή Φραγκίσκα, την κόρη του μαρκήσιου Ντε Μαρσάν. Οι σκέψεις αυτές βασανίζουν τον ήρωά μας τα βράδια που παίζει φλάουτο κάτω από τα παράθυρά της. Όταν όμως μια νύχτα η Φραγκίσκα τον καλεί στο δωμάτιό της. Ο Ιουλιανός μένει άναυδος αντικρίζοντας το αντρικό πτώμα στο κρεβάτι της και αναρωτιέται πόσα μπορεί να κάνει για. . . μια νύχτα αγάπης!
Ναΐς Μικουλέν
Naḯs Mikoulén
Στο διήγημα “Ναΐς Μικουλέν” παρακολουθούμε τη ζωή μιας κοπέλας που ζει στη γαλλική επαρχία και από μικρό αγρίμι μεταμορφώνεται, καθώς μεγαλώνει, σε μια όμορφη και αισθησιακή γυναίκα. Ο πόθος που προκαλεί στους άνδρες και ειδικά στον Φεντερίκ, τον εργοδότη της, εξαγριώνει τον πατέρα της που ορκίζεται να σκοτώσει οποιονδήποτε αγγίξει την κόρη του…
Η ηρωίδα, Ναΐς Μικουλέν, σκοτώνει τον πατέρα της με την βοήθεια του ερωτευμένου καμπούρη φίλου της, του Τόνι. Η Ναΐδα είναι όμορφη, αλλά φτωχή και υπηρέτρια της οικογένειας του πλούσιου εραστή της Φρειδερίκου. Δυστυχισμένη, βιώνει καθημερινά άγριους ξυλοδαρμούς από τον πατέρα της, αναζητά έναν τρόπο εκδίκησης, παρόλο που «προτιμούσε τις μέρες που έτρωγε ξύλο, γιατί ο πόνος αναστάτωνε όλο της το είναι, μα τις άλλες μέρες περνούσε μια ζωή άχαρη και τόσο μονότονη που πέθαινε από την πλήξη». Η ανακάλυψη της σχέσης της από τον πατέρα της και η πρόθεσή του να σκοτώσει τον Φρειδερίκο, καταλήγει τελικά στη δολοφονία του που σχεδιάζεται και εκτελείται από την κόρη του με τη συνεπικουρία του Τόνι.
Οι τέσσερις μέρες του Γιάννη Γκουρντόν
Το μικρό αυτό αριστούργημα θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα του σπουδαίου Γάλλου νατουραλιστή μυθιστοριογράφου, Εμίλ Ζολά. Είναι μια μελέτη πάνω σε τέσσερις χαρακτηριστικές μέρες από τη ζωή ενός ευκατάστατου επαρχιώτη. Τα γεγονότα της κάθε ημέρας εκτυλίσσονται σε διαφορετικές εποχές του χρόνου, Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας, και παράλληλα η κάθε εποχή συμβολίζει και το πέρασμα του ήρωα από τη νιότη στο γήρας…
Μισώ – Τα μίση μου, φλυαρίες φιλολογικές και καλλιτεχνικές
Οι παθογένειες της δημοκρατίας
Μια πραγματική πολεμική ιαχή ενάντια στη δημοκρατία του πολιτικαντισμού, του κομματαρχισμού και της μετριότητας. Στο βιβλίο αυτό, μια επιλογή από τα πολιτικά αρθογραφήματά του σε διάφορες εφημερίδες, ο Ζολά (1840-1902) απευθύνει ένα μεγάλο κατηγορώ ενάντια στην “πολιτική που μισεί”: την πολιτική όπου βρίσκουν καταφύγιο όλοι οι αποτυχημένοι, την πολιτική που έχει καταντήσει μια ωμή διεκδίκηση θέσεων και μέσο χρηματισμού των επιτηδείων, την πολιτική της ασημαντότητας που σαρακώνει την ίδια τη δημοκρατία. Μαστιγώνοντας το πολιτικό σκηνικό της εποχής του, ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας οραματίζεται μια Δημοκρατία που να μην αποτελεί “ένα απόβρασμα άγνοιας και ματαιοδοξίας” με επίχρισμα τη λαϊκή ετυμηγορία.
Κείμενα για την τέχνη
Ecrits sur l’ art
Το τρομερό παιδί των γαλλικών γραμμάτων, ο συγγραφέας του Ζερμινάλ και του Κατηγορώ, αγαπούσε με πάθος τη ζωγραφική και τους ζωγράφους. Επιστήθιος φίλος του Σεζάν και ένθερμος υποστηρικτής των Εμπρεσιονιστών, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση των νέων καλλιτεχνικών τάσεων της εποχής του. Αμφισβητίας, ενθουσιώδης και συχνά προκλητικός, ασχολήθηκε επαγγελματικά με την τεχνοκριτική επί τριάντα χρόνια, γράφοντας μερικά από τα γοητευτικότερα κείμενα για την τέχνη του ώριμου 19ου αιώνα. Τα άρθρα του μας μεταφέρουν την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που επικρατούσε στους κύκλους της ευρωπαϊκής διανόησης, σε όλη τη διάρκεια μιας ιστορικής περιόδου σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών δυνάμεων. Όπως πολλά άρθρα του Ζολά, λειτουργούν μέχρι σήμερα ως διαχρονικά υποδείγματα μαχόμενης δημοσιογραφίας και ως πολύτιμες ιστορικές μαρτυρίες, ενώ παράλληλα προσφέρουν την απόλαυση του γλαφυρού ύφους ενός ιδιαίτερα ταλαντούχου λογοτέχνη. Και επιπλέον, η προσωπική και βαθιά βιωμένη σχέση του συγγραφέα με τον κόσμο της ζωγραφικής δίνει σε αυτά τα κείμενα μια ανθρώπινη διάσταση που συγκινεί και το σημερινό αναγνώστη.
Κείμενα για την Κριτική και το Θέατρο
Τα κείμενα που μεταφράζονται σ’ αυτόν τον τόμο είναι δοκίμια που αναφέρονται στην λογοτεχνική κριτική (και στους κριτικούς) του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, αφ’ ενός, και, αφ’ ετέρου, στο νατουραλιστικό δράμα και τις απαιτήσεις του. Πρόκειται για μια επιλογή κειμένων, που, νομίζουμε, είναι αρκετά αποκαλυπτική του τρόπου με τον οποίο ο Ζολά προσεγγίζει δυο αμαρτίες της εποχής του: την ανορθολογική, υποκειμενική, υστερόβουλη ή προχειρολόγο λογοτεχνική κριτική· και τον όψιμο, παρακμιακό, ανειλικρινή και ανεδαφικό ρομαντισμό στον χώρο της δημιουργίας.
Κατηγορώ
Μια κορυφαία πολιτική πράξη στην Υπόθεση Ντρέιφους
J’accuse…!
H προμελετημένη καταδίκη ενός αθώου, του λοχαγού Nτρέυφους, από το γαλλικό στρατοδικείο, έφερε σε αντιπαράθεση τους οπαδούς της Aλήθειας και τις δυνάμεις του Σκότους. Tις τελευταίες αντιπροσώπευαν στη Γαλλία του περασμένου αιώνα ο υπουργός δικαιοσύνης και οι επικεφαλής του στρατού. Oχυρωμένοι πίσω από τους θώκους τους έμοιαζαν άτρωτοι. Όμως, ο Eμίλ Zολά ρίχτηκε στον αγώνα της Aλήθειας μ’ όλες του τις δυνάμεις. Mε κίνδυνο μάλιστα να θυσιάσει την ήδη φτασμένη καριέρα του εξακόντισε με την πένα του προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την επιστολή KATHΓOPΩ. Eίχε συγκεντρώσει με τόσο σθένος και τόση επιμονή ατράνταχτα στοιχεία, που παρά τους λιθοβολισμούς του επίσημου κράτους και του όχλου, η Aλήθεια και η Δικαιοσύνη θριάμβευσαν. Δυστυχώς χρειάστηκε καιρός γι’ αυτό.
Στα 1894, ο Ντρέυφους, λοχαγός του Γαλλικού στρατού, εβραϊκής καταγωγής, καταδικάζεται άδικα από τους ανωτέρω του για εσχάτη προδοσία. Η Γαλλία χωρίζεται στα δύο καθώς περνά μια βαθιά πολιτική και ηθική κρίση. Ο δημοφιλής συγγραφέας Ε. Ζολά ύψωσε το ανάστημά του καθώς οι ιδέες του περί δικαιοσύνης, δημοκρατίας κι ελευθερίας δεν τον άφηναν να σιωπήσει. Έπρεπε να υπερασπιστεί έναν αδικημένο και να καταρρίψει μια δικαστική πλάνη. Ο ίδιος βρέθηκε ένοχος για συκοφαντία κι έγραψε το περίφημο “Κατηγορώ” σαν μια έμπρακτη απόδειξη ότι οι διανοούμενοι πρέπει να παρεμβαίνουν στον δημόσιο βίο. Η δικαίωση ήρθε μετά τον θάνατο του συγγραφέα. Το 1906 με απόφαση δικαστηρίου αποκαταστάθηκε η τιμή του λοχαγού Ντρέυφους και ακυρώθηκε η ποινή που είχε επιβληθεί στο Ζολά. Στην υπόθεση αυτή αποκαλύφθηκαν ήρωες, αποκαλύφθηκαν ιδεολόγοι αγωνιστές του Δικαίου, από εκείνους που θυσιάζουν τη ζωή τους χάρη μιας ιερής ιδέας.
Πηγές: Biblionet, Wikipedia, Αγγελάκη Εκδόσεις, Δαμιανός, Γκοβόστη, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., Στάχυ, DeAgostini Hellas, Σύγχρονη Εποχή, Αξιωτέλη, Ολκός, Εκδόσεις Καστανιώτη, Printa, Μεταίχμιο, Νάρκισσος, Το Ποντίκι, Κοροντζής, Alter-Ego ΜΜΕ Α.Ε., Οξύ, Ροές, Εκδοτικός Οίκος Α.Α.Λιβάνη, Ίκαρος, Πελεκάνος, Εμπειρία Εκδοτική, Στερέωμα, Ποικίλη Στοά
