Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1960 και αποφοίτησε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Νομικά και Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris-I, Pantheon Sorbonne) στην Κοινωνική Ιστορία και Κοινωνική Θεωρία με τον Jean-Marie Vincent, εισηγητή της Σχολής της Φραγκφούρτης στη Γαλλία. Το διδακτορικό δίπλωμά του από τον Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του ΕΜΠ (2006) εστιάζει στις κοινωνικές ταυτότητες και στην Κοινωνιολογία του Πολιτισμού σε πολυεθνικά αστικά περιβάλλοντα. Διδάσκει σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και σε άλλα πανεπιστήμια. Έχει διδάξει στην τριτοβάθμια ιδιωτική και στη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση.
Έχει δημοσιεύσει μονογραφίες, μεταφράσεις, συγγράμματα και έχει επιμεληθεί σημειώσεις μαθημάτων για διδακτικές ανάγκες. Έχουν δημοσιευθεί ή βρίσκονται υπό έκδοση εργασίες του (άρθρα ή κεφάλαια) σε ξενόγλωσσα και ελληνικά περιοδικά ή συλλογικούς τόμους. Κριτικά σχόλιά του για νέες εκδόσεις έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Εντευκτήριο, Διαβάζω, Το Δέντρο, Οδός Πανός κ.α. Κείμενά του βρίσκονται επίσης στα περιοδικά Αντί, Μουσική, Άρδην, Νέμεσις και στις εφημερίδες Μακεδονία, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Η Αυγή, Τα Νέα κ.α.
Πολίτης και κοινωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Κώστας Θεολόγου
Προσέγγιση στα υπερεθνικά χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής πολιτιότητας
Το βιβλίο πραγματεύεται την κοινωνιακή διάσταση της ιδιότητας του πολίτη, της πολιτότητας (citizenship, citoyennete). Προσφέρει στον αναγνώστη με τρόπο εύληπτο πολλές επίκαιρες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κοινωνική νομοθεσία της, αλλά και για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Συμμετέχει έτσι σε μια “συζήτηση”, που ξεκίνησε με τον Τ. Χ. Μάρσαλ, ο οποίος εισήγαγε τον όρο citizenship, γύρω στα 1950.
Η παρούσα μονογραφία δεν διατυπώνει μια θεωρία πολιτιότητας, αλλά προσεγγίζει τα δυναμικά χαρακτηριστικά της ιδιότητας του πολίτη, που μπορούν να συμβάλουν στην καταλυτική ζύμωση της σημερινής ευρωπαϊκής κοινωνίας. Με προοπτική την απο-εθνικοποίηση της “ομοσπονδιακής” Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να διαγνώσει κάποιος το σταδιακό ξεθώριασμα του ευρωπαϊκού εθνικισμού και να σχεδιάσει θεσμικά έναν πολιτιοτικό δεσμό. Η μακροπρόθεσμη διαμόρφωση μιας Πανδήμου Ευρώπης απαιτεί έναν βαθύ χρονικό ορίζοντα και την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων ευρωπαίων πολιτών. Η υπέρβαση του εθνικού κράτους είναι αιτούμενο προς το συμφέρον μιας ενιαίας ευρωπαϊκής κοινωνίας.
Ευρωπαϊκό δίκαιο, Εκδόσεις Παπαζήση, 2005, 181 σελ.
Η ερωτική αναισθησία των αχινών – Κώστας Θεολόγου
“Η ερωτική αναισθησία των αχινών” είναι μια τρυφερή αφήγηση. Φανερώνει την ανάγκη των ανδρών για το ευαίσθητο ερωτικό άγγιγμα. Προτείνει και μια εναλλακτική ερμηνεία της φαινομενικής σκληράδας των αρσενικών. Η παραμυθητική εξιστόρηση των επεισοδίων βοηθάει σε μια συμπυκνωμένη προσέγγιση των ατυχών ερώτων. Η άνεση της απόδοσης ανθρωπομορφικών χαρακτηριστικών σε βράχους, καβούρια, κοράλλια, φύκια κτλ διευκολύνει και τον πιο πεισματάρη φαλλοκράτη να ακούσει τις ιδέες του βιβλίου σαν ένα παιδικό παραμύθι. Η κατανόησή τους μπορεί να συμβεί αργότερα, εξίσου απλά.
Τα κορίτσια μπορούν να διαβάσουν ψιθυριστά αυτή την αφήγηση στο προσκεφάλι του αγαπημένου τους και να τον νανουρίσουν σαν ένα παιδάκι που το καληνυχτίζεις και το βάζεις για ύπνο. Ανοίγοντας το βιβλίο θα δουν τις χρωματιστές απεικονίσεις της Γεωργίας Δαμοπούλου, που συνέβαλε εικαστικά σε κολάζ και ακουαρέλες τις παραγράφους της αφήγησης.
“Η ερωτική αναισθησία των αχινών” προκαλεί με την απλότητά της, διότι εξίσου εύκολα διαβάζεται ως παραμύθι, αλλά και εμπλουτίζει ποικιλότροπα τον αναστοχασμό μας πάνω στον έρωτα και στο σεξ, σε μια περίοδο ανάδυσης της ατομικότητας και του αποχωρισμού των ανθρώπων.
Zωγραφική: Γεωργία Δαμοπούλου
Αφηγήσεις, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας, 2006, 50 σελ.
Χώρος και μνήμη – Κώστας Θεολόγου
Θεσσαλονίκη 15ος-20ός αι.: Από τις παραδοσιακές κοινότητες στην αστική νεοτερικότητα
Η Θεσσαλονίκη διέθετε μια ενδιαφέρουσα και γόνιμη ποικιλία ενζύμων, που εμπλούτιζε τους κατοίκους της με δυνατά ερεθίσματα. Η πολυεθνοτική σύνθεση του χώρου της στην περίοδο 15ου-20ού αι. είχε προσδώσει έναν ευρωπαϊκό αέρα στη φυσιογνωμία της. Με την προσάρτηση (1912) οι παραδόσεις εξορθολογίστηκαν και εν ονόματι της νεοτερικότητας οι “μερικότητες” συγχωνεύθηκαν σε ένα σύνολο αφομοιωτικό και απρόσωπο.
Οι ιστορικές συγκυρίες φτώχυναν τον κοινωνιολογικό χάρτη της εκσυγχρονίζοντας την πολεοδόμηση της. Η εθνική “ομογενοποίηση” (οριστική κοντά στο 1950) αποδυνάμωσε πολύπτυχα την δημιουργική πολυπολιτισμική διαντίδραση των κατοίκων της Σαλονίκης. Τα πλέγματα της κοινοτικής αλληλεγγύης διαταράχτηκαν επήλθαν αναπροσαρμογές, εμπνευσμένες από ιδεολογίες και κρατικές αρχές, οι οποίες, όταν κλήθηκαν να εφαρμοστούν στην πράξη, προσγειώθηκαν με τρόπο προβληματικό.
Η Θεσσαλονίκη φαίνεται πως επέλεξε την προσομοίωσή της με τη λιγότερο ευκλεή αστική υφή του αττικού λεκανοπεδίου και δεν συνέχισε την πορεία μιας ένδοξης μητρόπολης, “περιπόθητης” στον βαλκανικό και στον ευρωπαϊκό χώρο.
Το βιβλίο “Χώρος και μνήμη, Θεσσαλονίκη 15ος-20ός αι. Από τις παραδοσιακές κοινότητες στην αστική νεοτερικότητα” επιχειρεί να συμβάλει ολιστικά στην ερμηνεία και στην άποψη μας για την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης. Αποφεύγει να την προσεγγίσει ελλειπτικά ως πόλη των φαντασμάτων ή, απλώς, ως ανάπηρη συμπρωτεύουσα.
Ιστορία, University Studio Press, 2008, 301 σελ.
Η κρύπτη του Βιτάλ – Κώστας Θεολόγου
Ποια σχέση έχει ο νεαρός Θεσσαλονικιός αφηγητής με τον Παριζιάνο κομουνιστή ζωγράφο Μπορίς Τασλίτσκι; Πόσο αληθινή είναι η ιστορία που διηγείται ο Αθηναίος αριστοκράτης παραμυθάς;
Ένα συνταρακτικό προσκύνημα, μια μυστική τελετουργία στη μνήμη του Βιτάλ, ενός Εβραίου της Θεσσαλονίκης. Δύο πόλεις σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους – το ηδονικό Παρίσι των ’80s και η μαρτυρική Θεσσαλονίκη του Ολοκαυτώματος – συμπλέκονται αφηγηματικά. Μια σύγχρονη ιστορία που περιέχει εγκιβωτισμένη την αφήγηση των περιπετειών του ήρωά μας από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ως τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2020, 136 σελ.
Η κρύπτη του Βιτάλ (2020), Κέδρος
Αφηγήσεις
Η ερωτική αναισθησία των αχινών (2006), Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας
Δοκίμια-Μελέτες-Πολιτική-Ιστορία
Πολίτης και κοινωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2005), Εκδόσεις Παπαζήση
Χώρος και μνήμη (2008), University Studio Press
Συλλογικά έργα
Το Χαλάνδρι που γνώρισα (2005), Ευριπίδης
Το μετρό μετρά τη Θεσσαλονίκη (2010), University Studio Press
Οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο v, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Η εργασία ως παράγων ανάπτυξης (2012), Εκδόσεις Παπαζήση
Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): Οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία (2015), Ευρωπαϊκή Εταρεία Νεοελληνικών Σπουδών (Ε.Ε.Ν.Σ.)
ΤΠΕ και εκπαίδευση (2018), Ελληνοεκδοτική
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Παπαζήση, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας, University Studio Press, Κέδρος
