Σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης στο Λονδίνο. Ανέβηκε για πρώτη φορά στο θεατρικό σανίδι στη Γαλλία το 1956 στο έργο “Γιατρός με το ζόρι”, ενώ δυο χρόνια αργότερα στην Αθήνα στο έργο “6ος Αμερικανικός Στόλος”. Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1958 στην ταινία “Η κυρά μας η μαμή”. Το 1964 τιμήθηκε με το βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία “Γάμος αλά Ελληνικά”. Από το 1965 ως το 1975 σχημάτισε το δικό της θίασο μαζί με τον τότε σύζυγό της Γιάννη Φέρτη.
Το 1984 ίδρυσε το Θέατρο Πόρτα. Ακολούθησε σταδιοδρομία στη συγγραφή θεατρικών έργων για παιδικό θέατρο, τα οποία παρουσιάζονταν στο Θέατρο «Πόρτα», όπως ο Οδυσσεβάχ, Ελίζα, Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Οικογένεια Νώε, O Ελαφοβασιλιάς, καθώς και το Σκλαβί, που απέσπασε τον Νοέμβριο του 2001 το Βραβείο δραματουργίας «Κάρολος Κουν». Το 2001 τιμήθηκε επίσης με το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη. Στην Ελληνική Τηλεόραση παρουσίασε δύο τηλεπαιχνίδια, ένα τηλεοπτικό σταυρόλεξο το οποίο έφερε τον τίτλο «Ζωντανό σταυρόλεξο» και μεταδόθηκε από την ΕΡΤ, καθώς και την «Τηλεοπτική τρίλιζα», που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ2. Το 2015 κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Γράμμα στον Κωστή” από τις εκδόσεις «Πατάκη».
Γαλιλαίος (1961)
Μια Κυριακή στη Νέα Υορκη (1965)
Η δωδεκάτη νύχτα του κυρίου Σαίξπηρ (1978)
Οδυσσεβάχ (1982), Ιθάκη
Ψύλλοι στ’ αυτιά (1984)
Ελίζα (1992), Άμμος
Το Σκλαβί (2000), Κέδρος
Οδυσσεβάχ (2009), Κέδρος
Ελίζα (2018), Εκδόσεις Πατάκη
Το σκλαβί (2019), Εκδόσεις Πατάκη
Αφηγήσεις-Μαρτυρίες
Γράμμα στον Κωστή (2015), Εκδόσεις Πατάκη
Παιδική και εφηβική λογοτεχνία
Παραμύθια με την Ξένια (2016), Μάρτης
Παραμύθια με την Ξένια λίγο φοβιστικά (2017), Μάρτης
Η Μπάμπουσκα (2017), Μάρτης
Η Αγγελίνα (2018), Μάρτης
Ο Μίλτος (2021), Εκδόσεις Πατάκη
Συλλογικά έργα
Η Πεντάμορφη και το τέρας (1995), Άμμος
Θέατρο για παιδιά 2 (2002), Ελληνικό Κέντρο Θεάτρου για τα Παιδιά και τους Νέους
Ο ελαφοβασιλιάς (2004), Κέδρος
Οικογένεια Νώε (2005), Κέδρος
Μεταφράσεις
Anton Pavlovich Chekhov, Ο γλάρος (2002), Κέδρος
Alfred de Musset, Οι ιδιοτροπίες της Μαριάννας (2016), Ο Μωβ Σκίουρος
Frio, Bernard, Ιστορίες στο τάκα τάκα (2017), Εκδόσεις Πατάκη
Crowther, Kitty, Μικρές νυχτερινές ιστορίες (2018), Μάρτης
Pirandello, Luigi, Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε (2018), Εκδόσεις Πατάκη
Βραβεία-Διακρίσεις
Το σκλαβί, Βραβείο «Κάρολος Κουν» 2001
Ο Μίλτος – Ξένια Καλογεροπούλου
Μήπως είδατε τον Μίλτο;
Με λένε Σωκράτη. Γιατί όλοι στην οικογένειά μου έχουμε αρχαία ονόματα. Όπως και ο Μίλτος, δηλαδή ο Μιλτιάδης. Κάποτε δεν τα χώνευα τα ζώα, μου φαίνονταν κάπως… λίγο ζώα. Αλλά η ζωή είναι – πώς να το πω… συμβαίνουν περίεργα πράγματα. Από τη μέρα που γνώρισα τον Μίλτο η ζωή μου άλλαξε.
Μήπως είδατε τον Μίλτο;
Εικονογράφηση: Φίλιππος Φωτιάδης
Παιδική και εφηβική λογοτεχνία, Εκδόσεις Πατάκη, 2021, 48 σελ.
Το σκλαβί – Ξένια Καλογεροπούλου
Ένα βασιλόπουλο βλέπει τη ζωγραφιά μιας βασιλοπούλας που κρατάει ένα γαλάζιο ρόδο, την ερωτεύεται και ξεκινάει να τη βρει στα πέρατα του κόσμου. Στο ταξίδι, που είναι μακρύ και επικίνδυνο, τον συνοδεύει ο αδερφός του, νόθος γιος του βασιλιά, παιδί μιας σκλάβας. Η Βασιλοπούλα όμως δεν ερωτεύεται το Βασιλόπουλο αλλά το Σκλαβί, που ποτέ δε θα παραδεχτεί πως την αγάπησε.
Παιδικό θεατρικό, Εκδόσεις Πατάκη, 2019, 142 σελ.
Η Αγγελίνα – Ξένια Καλογεροπούλου
Αυτός δεν είναι σαν τους άλλους. Είναι αλλιώτικος.
Έναν τέτοιον άντρα ήθελα πάντοτε να βρω.
Όταν η αρχόντισσα Δεβόρα αντικρίζει τον Ζυμωτό, τον ερωτεύεται και αποφασίζει να τον πάρει μαζί της στο μακρινό Αλχαμερίδο. Η Αγγελίνα δεν χάνει ούτε στιγμή. Ξεκινάει αμέσως για ένα μεγάλο ταξίδι, προσπαθώντας να ξαναβρεί τον αγαπημένο της. Περπατάει νύχτα μέρα γιαλό γιαλό, κι ούτε ο καυτερός ήλιος, ούτε το χιόνι και η παγωνιά, ούτε οι τοίχοι που δεν έχουν πόρτες μπορούν να τη σταματήσουν.
Η Ξένια Καλογεροπούλου δημιουργεί την Αγγελίνα, μια “αλλιώτικη” ηρωίδα, επίμονη και απτόητη, που ζωντανεύει μέσα από τις εκρηκτικές εικόνες του Daniel Egneus.
Eικονογράφηση: Daniel Egneus
Παιδική λογοτεχνία, Μάρτης, 2018, 48 σελ.
Ελίζα – Ξένια Καλογεροπούλου
ή Πώς ένα κορίτσι με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της
“Η Ελίζα, ένα εύθραυστο φαινομενικά, αλλά δυναμικό κορίτσι, διατηρεί με νύχια και με δόντια ένα ταβερνείο σε εγγλέζικο λιμάνι (πριν από 200 ή 300 χρόνια), περιμένοντας να επιστρέψει ο καλός της που έχει μπαρκάρει. Αλλά εγκαταλείπει το ταβερνείο και ναυλώνει ένα καράβι μαζί με τρεις φίλους κι έναν παπαγάλο, όταν μαθαίνει -και δεν το πιστεύει- ότι ο καλός της πέθανε σε κάποιο εξωτικό λιμάνι.
Παιδικό θεατρικό, Εκδόσεις Πατάκη, 2018, 155 σελ.
Παραμύθια με την Ξένια λίγο φοβιστικά – Ξένια Καλογεροπούλου
Στοιχειωμένοι πύργοι, τρομεροί δράκοι, πονηροί διαβόλοι, αλλά και ατρόμητοι ήρωες που δεν δειλιάζουν να τα βάλουν μαζί τους, πρωταγωνιστούν στα νέα, λίγο φοβιστικά, Παραμύθια με την Ξένια!
Η Ξένια Καλογεροπούλου επιλέγει τέσσερα συναρπαστικά ευρωπαϊκά παραμύθια γεμάτα δράση και περιπέτεια και ο Φίλιππος Φωτιάδης τα ζωντανεύει με μια ξεχωριστή εικονογράφηση.
Eικονογράφηση: Φίλιππος Φωτιάδης
Παιδική λογοτεχνία, Μάρτης, 2017, 80 σελ.
Η Μπάμπουσκα – Ξένια Καλογεροπούλου
Μα τι τρέλες είναι αυτές! Να αφήσω το σπίτι μου στα καλά καθούμενα και να τρέχω πίσω από ένα αστέρι! Κι όλα αυτά για να πάω να βρω ένα νεογέννητο! Και μάλιστα βασιλιά!
Άσε που έχω εκατό δουλειές. Δεν έχω καιρό για περιπέτειες…
Όταν οι τρεις μάγοι-βασιλιάδες επισκέπτονται την Μπάμπουσκα και την προσκαλούν να τους ακολουθήσει στο ταξίδι τους, εκείνη διστάζει. Η λαχτάρα της όμως να συναντήσει τον νεογέννητο
βασιλιά είναι τόσο μεγάλη, που την ωθεί να εγκαταλείψει την ασφάλεια του σπιτιού της και να αναζητήσει την περιπέτεια.
Η Ξένια Καλογεροπούλου μάς χαρίζει μια ατμοσφαιρική χριστουγεννιάτικη ιστορία με πρωταγωνίστρια την Μπάμπουσκα και η Άρτεμις Πρόβου την εικονογραφεί με ευαισθησία και τρυφερότητα.
Εικονογράφηση: Άρτεμις Πρόβου
Παιδική λογοτεχνία, Μάρτης, 2017, 32 σελ.
Παραμύθια με την Ξένια – Ξένια Καλογεροπούλου
Τι συνέβη όταν ο Γιακούμπ κορόιδεψε μια γριά με μεγάλη μύτη;
Πώς ο Μα Λιανγκ νίκησε τον άπληστο αυτοκράτορα;
Γιατί τραγουδούν γάτοι, γάτες και γατάκια;
Η γνωστή και πολύ αγαπητή σε μικρούς και μεγάλους Ξένια Καλογεροπούλου συνεργάζεται με τον Μάρτη και μας παρουσιάζει τα “Παραμύθια με την Ξένια”, τέσσερις ιστορίες εμπνευσμένες από την παγκόσμια προφορική παράδοση.
Τα παιδιά θα βρουν στο νέο βιβλίο της Ξένιας Καλογεροπούλου ήρωες γνώριμους, που τους έχουν συναντήσει και αγαπήσει ήδη μέσα από τις μαγευτικές αφηγήσεις της στο Θέατρο Πόρτα.
Η πρωτότυπη εικονογράφηση των παραμυθιών είναι του Φίλιππου Φωτιάδη, ενώ το βιβλίο συνοδεύει CD με αφήγηση.
Eικονογράφηση: Φίλιππος Φωτιάδης
Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας – Βραβεία Βιβλίου Public (2017)
Παιδική λογοτεχνία, Μάρτης, 2016, 80 σελ.
Γράμμα στον Κωστή – Ξένια Καλογεροπούλου
Να γράφεις επί έναν χρόνο ένα γράμμα στον αγαπημένο σου που “έφυγε” σημαίνει πως παρατείνεις την ύπαρξή του δίπλα σου, πως με κάποιον τρόπο καταφέρνεις να καταργήσεις την απώλεια. Αυτό θέλησε να κάνει η Ξένια Καλογεροπούλου τον Οκτώβριο του 2013, όταν η αυλαία έπεσε για τον επί 37 χρόνια σύζυγό της και σύντροφο ψυχής, Κωστή Σκαλιόρα. Πέτυχε όμως πολύ περισσότερα. Καθώς ανασύρει μνήμες, άλλοτε πικρές κι άλλοτε αστείες, για να τις αφηγηθεί στον Κωστή, η Ξένια Καλογεροπούλου πετυχαίνει να στήσει μπροστά μας μια Ελλάδα που πια δεν υπάρχει, αλλά που γέννησε κριτικούς σαν τον Κωστή Σκαλιόρα και ανθρώπους του θεάτρου σαν την ίδια: αστικά σαλόνια, λαϊκοί θίασοι, τα ελληνικά νησιά του ’40 και του ’50, η εμπορική κινηματογραφική παραγωγή και το μη εμπορικό θέατρο της δεκαετίας του’60, η εφταετία όπως την έζησαν, κυρίως, οι θεατράνθρωποι. Κι ύστερα, ο χρόνος κυλάει κι όλο εκείνο το παρελθόν ελίσσεται μέσα απ’ τις δεκαετίες για να συναντήσει το παρόν μας, φέρνοντας μαζί του ό,τι άντεξε στον καιρό.
Η Ξένια Καλογεροπούλου, γνωστή σε όλους μας από τον κινηματογράφο και την πολύπλευρη προσφορά της στο παιδικό θέατρο, αρχίζει να γράφει ένα “γράμμα” στον σύζυγό της Κωστή Σκαλιόρα, μεταφραστή και κριτικό θεάτρου και κινηματογράφου, την επομένη του θανάτου του. Για πάνω από έναν χρόνο απευθύνεται στον αγαπημένο της σύντροφο, καταργώντας την απουσία του και ανοίγοντας σε όλους εμάς την αυλαία μιας πιο προσωπικής, πιο άγνωστης πτυχής της ζωής της. Με όχημα την τρυφερή γλαφυρότητα που διακρίνει τη γραφή της Ξένιας, στις σελίδες αυτού του ιδιότυπου “γράμματος” ο αναγνώστης θα κάνει ένα μεγάλο ταξίδι από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’40 ως το παρόν.
Βραβείο Δοκιμίου – Βραβεία Βιβλίου Public (2016)
Αφηγήσεις, Εκδόσεις Πατάκη, 2015, 374 σελ.
Οδυσσεβάχ – Ξένια Καλογεροπούλου
Από τότε που υπάρχει η “Μικρή Πόρτα” άλλαξα συχνά απόψεις για το τι θα ‘πρεπε να ‘ναι μια παιδική παράσταση και σίγουρα θ’ αλλάξω ακόμα. Το 1980 άρχισε να σχηματίζεται στη σκέψη μου, συγκεχυμένα, αλλά επίμονα, η μορφή του πρώτου θεατρικού έργου που θα ‘τανε “δικό μας”. Ήθελα να ‘ναι ένα έργο που, όπως τα παλιά παραμύθια, ν’ απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους κι όσα δεν καταλαβαίνουν τα παιδιά, να τα μαντεύουν και να τα ονειρεύονται. Ψάχνοντας, λοιπόν, για θέμα, ξαναδιάβασα την “Οδύσσεια”. Ύστερα διάβασα τις “Χίλιες και μία νύχτες” κι έπεσα πάνω στο Σεβάχ το Θαλασσινό. Μετά, όσα παραμύθια βρήκα, ελληνικά και ξένα. Αυτά τα παραμύθια τα κράτησα για μήνες πολλούς μέσα μου, κι ύστερα, με κέφι παιδιού και αγωνία ενηλίκου, προσπάθησα να φτιάξω το παραμύθι που θα ‘θελα να παίξουμε. Έτσι βγήκε ο “Οδυσσεβάχ”, ή, όπως είπε μια μικρή μου φίλη, η “Οδυσσεβάχεια”.
Eικονογράφηση: Γιώργος Πάτσας
Παιδικό θεατρικό, Κέδρος, 2009, 63 σελ.
Το Σκλαβί – Ξένια Καλογεροπούλου
Ένα βασιλόπουλο βλέπει τη ζωγραφιά μιας βασιλοπούλας που κρατάει ένα γαλάζιο ρόδο, την ερωτεύεται και ξεκινάει να τη βρει στα πέρατα του κόσμου. Στο ταξίδι, που είναι μακρύ και επικίνδυνο, τον συνοδεύει ο αδερφός του, νόθος γιος του βασιλιά, παιδί μιας σκλάβας. Η βασιλοπούλα όμως δεν ερωτεύεται το βασιλόπουλο αλλά το «σκλαβί», που ποτέ δε θα παραδεχτεί πως την αγάπησε. Σημείο εκκίνησης για το θεατρικό έργο ήταν το ομώνυμο παραμύθι από τη Σύμη. Τα λαϊκά παραμύθια αφηγούνται γεγονότα. Δεν μας λένε πολλά για τους ήρωές τους και για όσα κρύβονται πίσω από τις πράξεις τους. Για να μεταφέρεις όμως ένα παραμύθι στη σκηνή είναι απαραίτητο να διαγνώσεις και όσα δεν λέγονται. Το Σκλαβί είναι ένα κατ’ εξοχήν αινιγματικό παραμύθι και ίσως γι’ αυτό να είναι και τόσο γοητευτικό. Χρειάστηκε να σταθώ πολύ καιρό σε μια φράση, ακόμα και σε μια λέξη, για να καταλάβω ή για να φανταστώ εκείνα που κρύβει ή μάλλον εκείνα που θα μπορούσε να κρύβει. Προχωρώντας κατάλαβα ότι έπρεπε να φαντάζομαι όλο και περισσότερα πράγματα, αλλά να τα εκφράζω με πολλή φειδώ, κι όσο γίνεται πιο υπαινικτικά, έτσι που η ιστορία να διατηρεί σε πρώτο επίπεδο τη βασική της απλότητα.
Eικονογράφηση: Τάσος Μισούρας
Βραβείο Ελληνικού Θεατρικού Έργου “Κάρολος Κουν” (2001)
Παιδικό θεατρικό, Κέδρος, 2000, 71 σελ.
Ελίζα – Ξένια Καλογεροπούλου
Ή πως ένα κορίτσι με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της
Στη μακρινή και βροχερή πόλη Πλύμουθ της Αγγλίας πριν από τετρακόσια χρόνια διαδραματίζεται η ιστορία της μικροκαμωμένης Ελίζας. Εκεί, σε μια ταβέρνα που την έλεγαν “Το κόκκινο λιοντάρι”, η Ελίζα, που εργαζόταν ως σερβιτόρα ερωτεύτηκε ένα ναυτικό, τον Πάτρικ, που και εκείνος την αγάπησε. Γρήγορα, όμως ο Πάτρικ έφυγε για ένα μακρυνό ταξίδι στη διάρκεια του οποίου τραυματίζεται θανάσιμα. Τα νέα έφτασαν στην Ελίζα και μίλαγαν για βέβαιο θάνατο. Η Ελίζα θέλοντας να βρει τον αγαπημένο της, που πίστευε πως είναι ζωντανός, ναύλωσε με τρείς φίλους της ένα καράβι με την ίδια για καπετάνιο. Οι περιπέτειές της στο ταξίδι πολλές…
Eικονογράφηση: Ξανθίππη Μίχα
Φωτογράφιση: Σοφία Φραγκούλη
Παιδικό θεατρικό, Άμμος, 1992, 101 σελ.
Οδυσσεβάχ – Ξένια Καλογεροπούλου
Ένα από τα πιο σημαντικά θεατρικά έργα για παιδιά και όχι μόνο, βασισμένο στους μύθους, στα λαϊκά παραμύθια και την επική λογοτεχνία. Ένα γοητευτικό μαγικό ταξίδι σε χώρες ονειρικές, με αλλόκοτους ήρωες, ένα παραμύθι όπου τα πάντα είναι δυνατά και αδύνατα.
Εικονογράφηση: Γιώργος Πάτσας
Παιδικό θεατρικό, Ιθάκη, 1982, 63 σελ.
Πηγές: Biblionet, Wikipedia, Εκδόσεις Πατάκη, Εκδόσεις Κέδρος, Άμμος, Ιθάκη