Γιάννης Λειβαδάς

Κενά Τεκμαιρόμενα – Γιάννης Λειβαδάς

Τα Κενά Τεκμαιρόμενα εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 2017. Η πρώτη έκδοση παρέμεινε για καιρό εξαντλημένη. Εδώ η ποιητική σύνθεση παρουσιάζεται εκ νέου επιμελημένη.

«…Χαμένος μέσα σ’ αυτό που απουσιάζει, αυτή είναι η άπταιστη κουβέντα… Ξεπερασμένος από / τις επετείους της ομαλότητας, το λειψό που λογχίζει / το άδειο, το παραχαραγμένο. Αναμετρούμαι με περιγράμματα / που βρίσκουν την ουσία τους στη μορφή μου. / Τα λίγα και καλά με υποτροπίασαν. / Mου φέρνει κάποια ισορροπία το επαχθές πως / δεν είμαι όσο / ηλίθιος θα ήθελα·/ τουτέστιν σύξυλος μ’ εκείνα που αποτρέπονται. / Λες και είμαι ζωντανός, δίχως αυτό να εμπίπτει: / τρέχουσα ανανέωση, ως φημισμένη, παράλογη / λόγω υπερκινητικής ειρήνης, δυστοκία…» [Παρίσι 2013–2015].

Εκδοχικά – Γιάννης Λειβαδάς

Τζαζ ποιήματα 1990-2009

Ρουτίνες – Γιάννης Λειβαδάς

«Βρίσκομαι πιο κοντά στην εξαΰλωση, παρά στους αναγνώστες ή στην ακαδημία» μας λέει ο ποιητής. Οι Ρουτίνες αποτελούν την τρίτη κατά σειρά ποιητική σύνθεση του Γιάννη Λειβαδά. Πρόκειται για έργο δημιουργούμενο, ασυνάντητο και ανεμπίπτον στον ρου της σύγχρονης ποίησης, στο οποίο δεν πραγματεύονται φαινόμενα κατανόησης, ερμηνείας, σημασίας ή αναφοράς∙ ο ποιητής ασχολείται αποκλειστικά με τη δημιουργία νέου περιεχομένου, έχοντας από καιρό μετατραπεί σε εκμαγείο κενού, όθεν και η ποίησή του.

Άκρα – Γιάννης Λειβαδάς

Ποιήματα 1990-2008


Στον συγκεκριμένο τόμο παρουσιάζονται σε χρονολογική σειρά, επίλεκτα ποιήματα, δημοσιευμένα και αδημοσίευτα, που γράφθηκαν από το 1990 έως και το 2008∙ εξαιρουμένων των αποκηρυγμένων, των χάικου και όσων προσδιορίστηκαν από την τζαζ, καθώς αυτά συνέθεσαν άλλου είδους ενότητα η οποία ολοκληρώθηκε. Όσα απ’ τα εκδεδομένα εκτίθενται εδώ, είναι εκ νέου επιμελημένα και αποκατεστημένα. Συνολικά πρόκειται για υλικό που διαμόρφωσε μια πορεία άλλοτε παράλληλη προς την οργανική αντιμετάθεση κι άλλοτε συγκλίνουσα και με την έκδοσή του απαλείφει όλες τις ποιητικές συλλογές του υποφαινόμενου που κυκλοφόρησαν έως και το 2008, ανασυστήνοντας την ποίηση που περιείχαν. Στον εν λόγω τόμο, επίσης, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην ολότητά του το σύμμεικτο σονέτο καθώς και η, εξαντλημένη εδώ και χρόνια, σύνθεση, ‘Απτερος Νίκη /Μπίζνες /Σφιγξ.

Συνέργεια
Δεν μπορείς να πάρεις δυο φορές
Την ίδια ανάσα
Θα προσέθετα.
Το αμαυρωμένο αυξάνεται σαν τον φλοιό του χρόνου
Εύρωστη αϋλομετρία.
Εκπλήσσεται
Που ένα πράγμα σαλεύει
Μισοζώντανο
Μονίμως κάτω απ’ την ολκή
Ενός τροχού
Ξεστρατισμένου.

1991

‘Round About Jazz – Γιάννης Λειβαδάς

Η τζαζ από την εποχή του μπίμποπ έως τις μέρες μας


“Μουσική είναι οι σκέψεις, η εμπειρία, η σοφία σου. Αν δεν τη ζεις, δεν πρόκειται να βγει απ’ το σαξόφωνό σου. Σου διδάσκουν πως στη μουσική υπάρχει ένα όριο. Στην τέχνη όμως, φίλε μου, όριο δεν υπάρχει.” (ΤΣΑΡΛΙ ΠΑΡΚΕΡ)
“Η Τζαζ και η ελευθερία πάνε μαζί. Έτσι έχουν τα πράγματα. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο να προσθέσουμε.” (ΘΕΛΟΝΙΟΥΣ MONK)
“Η ευταξία της μουσικής επιστήμης είναι ο δρόμος μας προς το… πες το όπως σ’ αρέσει, Θεό ή Σύμπαν.” (ANTONI ΜΠΡΑΞΤΟΝ)

Αυτός ο μικρός τόμος απευθύνεται σε εκείνους που δεν έχουν εξοικειωθεί με την Τζαζ, αφιερώνεται όμως στους λάτρεις της και σε όσους βοήθησαν κατά καιρούς με το έργο τους στη διάδοση και την παρουσίασή της.

Το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα – Γιάννης Λειβαδάς

Έτερο πύραμα γραφής


Όταν γράφεις δεν ανήκεις πουθενά, δεν πιστεύεις σε τίποτα. Καρφώνεις του φέρετρού σου τις σανίδες. Η καταστροφή είναι η μόνη βιώσιμη καριέρα. Τα υπόλοιπα είναι λίπασμα. Νέοι καλλιτέχνες και διανοητές ευδοκιμούν. Μυρωδιά απορρυπαντικού μπαίνει απ’ το παράθυρο, πράκτορες καθαρίζουν τα όπλα τους, μητέρες νταντεύουν τα παιδιά τους. Το άνοιγμα των ανθών. Στο ασβεστωμένο νεκροταφείο του Λαράς οι άνεμοι από τον Ατλαντικό λυσσομανάνε με τα καρφιά και τις τσιμπίδες των οιωνών που πέρασαν σε αχρησία.

Η μόνη αλήθεια είναι η καταστροφή και το τέλος η μόνη συμπόνια γι’ αυτήν.

Επανέκδοση: “Λογείον”, 2012.

Χάικου 1991-2008 – Γιάννης Λειβαδάς

Εκατόν εννέα χάικου γραμμένα την περίοδο 1991-2008. Εκατόν εννέα επιλεγμένα από ένα σύνολο, περίπου, εξακοσίων, τα οποία επέλεξα να δημοσιοποιήσω. Ορισμένα απ’ αυτά, όλη την ενδιάμεση χρονική περίοδο από το 1991 έως σήμερα,… παρέμεναν σκοπίμως όλο αυτό το διάστημα αφημένα σε ένα ερμάρι.

“Ο ποιητής έχει γράψει μία θαυμάσια συλλογή με χάικου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο πνεύμα του Ίσσα, ενός εκ των Μεγίστων Τεσσάρων ποιητών του είδους – διαθέτει το ίδιο χιούμορ, την ίδια συμπόνια και ευαισθησία, εντούτοις γράφει με έναν τρόπο εντελώς προσωπικό. … Στον ποιητή αξίζουν συγχαρητήρια για αυτό το κατόρθωμα, ένα κατόρθωμα σίγουρο, και θα πρέπει να διαβαστεί για την απόλυτη απόλαυση που προσφέρει το ποιητικό του έργο.” Lucien Stryk

Η εμφάνιση
ενός μνημείου
από σπόντες.

—

Το είδωλο
στον καθρέφτη
πάλι είδωλο.

—

Μαζεύει
πεσμένα χρόνια
στον κήπο.

—

Τέλος χρονιάς.
Σουσάμι από
ζεστό καρβέλι.

Κενά τεκμαιρόμενα – Γιάννης Λειβαδάς

Παρίσι 2013-2015


Χαμένος μέσα σ’ αυτό που απουσιάζει,
αυτή είναι η άπταιστη κουβέντα.
Όχι δα απών μέσα στης άγνοιας την τάξη.
Μεσολάβηση τελεολογίας που σαφρακιάζει
την παραμέληση των θεωριών.
Το άπειρο να προσκυνηθεί στο πέρασμά του,
απ’ το μηδενικό
υποδεκτικός ο ένας που ανεγείρει τον παλμό του,
αποσβολωμένος στη δημιουργία που τον κατατρώει.
Φρονώ πως θέλησα να δημιουργήσω ετούτο
να εμφανιστεί πραγματοποιημένο μετά από πενήντα
επτά χρόνια συνειδητοποιώντας φημολογίες σχετικά με το
εκδιδόμενο ρεύμα της προφητικής του
περιπετειογραφίας. Ένα τικ. Μία σύσπαση.
Έτσι, εντελώς συνθλίβεται αυτή
τη στιγμή εκείνο που θεωρώ πως υφίσταται.
Ακόμη και αν στον χρόνο της ερχόμενης στιγμής μπορώ
να είμαι πολύ σίγουρος, αφού είμαι στιχόθεν
εκδιωγμένος, ότι ο πολιτισμός που αντιμετωπίστηκε
με τέχνες υπήρξε αξιολύπητος.
Τα ενδεδειγμένα δεν είναι για το μεγαλείο
των περιστάσεων, για όσα σμίγουν βελτιωμένα
από τέτοιο έργο φυσικών καθηκόντων.
Προς το παρόν, ωστόσο,
εκεί που ζει η μέρα κι εκεί που επισημαίνεται η νύχτα,
κείται η τόσο στενή σχέση με το χθες.
Ενεργητικό που μετριέται ως επιρροή.
Είχα ένα θέλημα, συσπειρωμένος αμυδρά, προβλέποντας
όσα αναπόφευκτα συντήρησα
σε επόμενη μαθητεία μου,
ώστε μαζί τους να ασχοληθώ:
επιχείρηση κατανόησης συμφερόντων.

Τζακ Κέρουακ: Μια μονογραφία – Γιάννης Λειβαδάς

Με αφορμή της επετείου του θανάτου του Τζακ Κέρουακ, κυκλοφορεί η πρώτη μονογραφία για τον μεγάλο Αμερικανό συγγραφέα στην ελληνική γλώσσα.

Ο Γιάννης Λειβαδάς συγκέντρωσε σε έναν τόμο αφιερωματικά και κριτικά κείμενά του για τη ζωή και το έργο του Τζακ Κέρουακ. Το βιβλίο συμπληρώνεται με το κείμενο του Τόνυ Σάμπας (Tony Sampas) “Η ελληνική διασύνδεση του Κέρουακ”.

Ο Τζακ Κέρουακ πέτυχε μία λογοτεχνική αποκάλυψη όπου η γραφή ήταν αμφίσημη: λύτρωση και ταυτόχρονα καταδίκη, της οποίας η διαύγεια οδήγησε κατευθείαν στην άβυσσο. Ενόσω οι υπόλοιποι μπιτ σκιαγραφούσαν όλα εκείνα με τα οποία δεν ήθελαν να έρθουν αντιμέτωποι οι επιμελητές κειμένων και οι βιβλιοκριτικοί αλλά ταυτόχρονα δελέαζαν εκ βάθρων τους ψυχαναλυτές και τους γλωσσολόγους, ο Κέρουακ αποδείχθηκε ο πιο μελαγχολικός και αναλυτικός απεικονιστής της εποχής του, και επιπλέον ο πιο πρωτοποριακός από τους υπόλοιπους. Ο δημιουργός εξανεμίστηκε πριν ακόμη καταχωριστεί ο θάνατός του. Τα κείμενά του όμως παραμένουν εν μέρει αναξιοποίητα, εν μέρει εν εγρηγόρσει. Κατηγορηματικά αποδιαρθρωμένα, όπως αυτή η αναμφιβόλως ανεπαρκής, απροσδόκητη μονογραφία.

Μπλεζ Σαντράρ, βιογραφικό σκαρίφημα – Γιάννης Λειβαδάς

Ένας από τους απτόητους εκείνης της εποχής, και πιθανόν ο πιο σημαντικός, ήταν ο Μπλεζ Σαντράρ. Ο Σαντράρ που προέκτεινε το βάθος της γραφής και το μετέτρεψε σε ύψος, ο Σαντράρ που ξεμπρόστιασε την αφήγηση, ο Σαντράρ που αποκάλυψε μία μέχρι πρότινος απόκρυφη ποιητική διαχρονικότητα, η οποία δεν αναζητούσε λύσεις, αποτελούσε λύση. Ο ποιητής που δεν ήρθε για να δώσει, αλλά για να δοθεί.

Ανάπτυγμα – Γιάννης Λειβαδάς

Δοκίμια και σημειώματα ποίησης


Ένα ανάπτυγμα της ποιητικής δημιουργίας που δεν αφορά τη θεωρία, μα την πράξη, την ίδια τη ζωή της ποίησης. Τα πρωταίτια και οι επιπτώσεις μιας διηνεκούς ανασύστασης, που μόνο η διαφορετικότητα μπορεί να γονιμοποιεί. Πρόκειται για μία σειρά εκτιμήσεων σχετικές με την ακατεύναστη και επισφαλή φύση του ποιητικού κενού. Μία προσέγγιση της γενεαλογίας του ποιητικού τρόπου, του αυτοπροαίρετου, μιας γραφής που εμβαθύνει περισσότερο απ’ όσο αναλύει. Μία συλλογή κειμένων γύρω από την ευεργετικότητα του ανώφελου και τη χαοτική κηδεμονία του περιεχομένου.

Μοντάρτ – Γιάννης Λειβαδάς

Ο τελευταίος για τον οποίο θες να μάθεις είναι ο Μοντάρτ. Παραστάτης της μοναξιάς του ο Μοντάρτ. Η ζωή που πεθαίνει, ώστε να μην προξενήσει στον άνθρωπο το αδιανόητο. Αυτόνομη αισθητηριακή ανταπόκριση των μεσημβρινών. Τρέχει όλη νύχτα ο Μοντάρτ, που είναι βούτυρο στο ψωμί του. Τρώει κλωτσιές ο Μοντάρτ όταν ανοίγουν στο τσίρκο τα κλουβιά και ανάβουν τα στεφάνια. Μια τρίχα απ’ το αναμαλλιασμένο σκεπτόμενο κεφάλι του Μοντάρτ, ό,τι και να κάνει ο Μοντάρτ. Μια τρίχα απ’ το σκυφτό σκασμένο από τα γέλια κεφάλι του Μοντάρτ, είναι η χορδή μιας συγκερασμένης νότας. Ο Μοντάρτ…

Το ξίγκι της μύγας – Γιάννης Λειβαδάς

Ποιήματα


ΤΟ ΞΙΓΚΙ ΤΗΣ ΜΥΓΑΣ
Οι τροχοί στο σύμπαν
γυρίζουν λαδωμένοι
με το ξίγκι της μύγας.

Ηχούν οστά – Γιάννης Λειβαδάς

17 ποιήματα της τζαζ με 17 σχέδια του Gerard Bellaart


Έκανε πως ήταν γέρος
το παιδί εκείνο με το τριχωτό τσιγκέλι
πάνω από το στόμα.
Πέρασε λες από μια φύση νεκρή
σε μιας ανάσας τη σύνδεση.

Δώσαμε τα χέρια με τον Μπρότζμαν,
συναρμολογήσαμε το συμφέρον
των πεινασμένων πέπλων των εποχών
που τρέχουν
διερχόμενες από τα μπατζάκια μας.

Του φώναξε από το βάθος
ο Μακ Φι που κάτι ανακάτευε.

Ανέβηκαν στη σκηνή
και δεν κατέβηκαν ποτέ τους.

Κατάπια τη γλώσσα μου για μία ώρα
και κάτι, ενώ παραδίπλα το Παρίσι
σπαρταρούσε σε ψιλή βροχή.

Στο τέλος, κοιταχτήκαμε ακουσμένοι.
Ήμασταν όλοι αγνώριστοι
με ειδικότητα στα άψογα μαντάτα
στο Μοντρέιγ.
(“ΔΙΑΛΕΙΨΗ ΣΤΟ MONTREUIL”)

La chope daguerre και Ποιήματα κελύφους – Γιάννης Λειβαδάς

Τα λόγια

Τα λόγια έχουν μια γλώσσα
που δεν καταλαβαίνουν
κάνουν τα πάντα για να
μου δώσουν να καταλάβω.

Το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα – Γιάννης Λειβαδάς

Ένα πύραμα της γραφής


Το “Σύμπλεγμα του Λαοκόοντα” δεν ακολουθεί καμία από τις περισσότερες ή λιγότερες γνωστές πεπατημένες, ο τρόπος του, η αισθητική του είναι ένα πράγμα: συσπάσεις. Τα πράγματα στην φυσική τους δυναμική ως σύμβολα των εαυτών τους, φυσική δηλαδή και η ίδια η γραφή. Καμία σύμβαση, καμία πρόφαση, ένα βιβλίο δίχως εμφατική πλοκή και στόχο, δίχως κατάληξη. Ο ήρωας του βιβλίου είναι πραγματικός, καθώς και όσα καταγράφονται είναι πραγματικά εξίσου. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο, σπονδυλωτό μυθιστόρημα και σύμφωνα με τον υπότιτλό του, ένα “πύραμα της γραφής”. Ένας διάλογος πάνω σε κάποια κυρίαρχη ζωή sub specie aeternitatis.

‘Round About Jazz – Γιάννης Λειβαδάς

Η ιστορία της τζαζ από την εποχή του μπίμποπ ως τις μέρες μας, μία παρουσίαση των σχολών και των ρευμάτων της νεότερης τζαζ.

Άτη – Γιάννης Λειβαδάς

Σκόρπια ποιήματα 2001-2009


Η “Άτη” αποτελεί τεκμήριο της απαλλαγής του ποιητικού λόγου από την προφανή ισορροπία και την φαινομενική στρατηγική του. Πρόκειται για μία συλλογή ποιημάτων απώθησης κάθε εκλογικευμένης αναπαράστασης. Ένα σώμα οργανικής γλώσσας που διασαλεύει με μία ποίηση συντελεσμένη στα πεδία συνοχής του πνεύματος και του σώματος του ποιητή.

Μια εναργής μυθολογία προσωπικού θανάτου που εξυψώνει το μεγαλείο της ζωής· δεν ανήκει στο είναι αλλά στο γίγνεσθαι.
Γιάννης Λειβαδάς

Άπτερος νίκη. Μπίζνες. Σφιγξ. – Γιάννης Λειβαδάς

ΑΠΤΕΡΟΣ ΝΙΚΗ
Ι.
Νύχτα μέσα από νύχτα
Αλλάζουμε χέρια σαν κέρμα
Μοντέρνα στοιχεία
Το βλαστημένο γέλιο μας
Το κίνημα των γλάρων μακριά
Από την θάλασσα
Κάποια κύματα αγγίζουν την τελειότητα
Το μάτι της ορφικής σχεδίας
Αστράφτει τυφλό και αταίριαστο στο βύθισμα.
Είμαι σε επιφυλακή
Γνωρίζω το συμφέρον μου
Ίδια με την εσπέρα
Δεν χάνω λεπτό
Ένα γρανάζι πέφτει στον νιπτήρα
Καταρρέω μπροστά στον καθρέφτη με μια
Δημιουργική διάλυση:
Ο ερχόμενος άνθρωπος.
Νήματα ουρανού με ράβουν
Στις εσοχές του χρόνου
Είμαι το δέντρο των φαρμάκων
Με ρίζες στον δυτικό και τον ανατολικό πόλο
Είμαι ο καιρός στις πιο τρομερές πόλεις
Ένα τρανζίστορ στην παραγκούπολη λάμψη
Του μπρούντζου σε άκληρο παλάτι
Μια ξεχασμένη διαταγή
Ένας διπλωμένος χάρτης
Το πρώτο μήλο της ιστορίας
Αεί διδασκόμενος από ψυχών σεπτές προπαγάνδες
Στα κτήρια της διάνοιας
Κάνω πλάκα
Παραπατάω
Ειδάλλως
Προεκτείνομαι
Ανοίγω…

Οι κρεμαστοί στίχοι της Βαβυλώνας – Γιάννης Λειβαδάς

Ποιήματα


Ο Γιάννης Λειβαδάς είναι ένας ποιητής που χρειάζεται να ανατρέξουμε επειγόντως στο έργο του. Πρόκειται για ένα νεαρό δημιουργό που μεταχειρίζεται πρωτότυπα την ποιητική πρόζα και η συνειρμική της τζαζ. Μετατρέπει τον άμεσο, καθημερινό λόγο σε ένα ευθύβολο και ιδιαίτερα κριτικό εργαλείο μιας εκ βαθέων συνεννόησηςμε τους νεκρούς. Ερμηνεύει τις επιδράσεις και αναπτύσσει τη δική του παρατυπία, γλεντώντας την λες, καθώς απωθείται ο ίδιος από μέσα της, με πολύ χαρακτηριστικό και ανθρώπινο φέρσιμο. Είναι ο ποιητής της παρέκκλισης, ένας καταραμένος deracine σιβυλλικής φύσης, μα όχι καθώς μας έμαθαν τα τελευταία χρόνια οι νεότεροι ποιητές, από άποψη, μα από χειροπιαστή εξόντωση.
Έχει κανείς την αίσθηση πως “Οι Κρεμαστοί στίχοι της Βαβυλώνας” είναι ένα κομβικό σημείο για τη σύγχρονη ποίηση. Ευρισκόμενοι πλέον στον 21ο αιώνα με τον ποιητικό λόγο να δείχνει σαστισμένος και να χάνει διαρκώς όλο και περισσότερο έδαφος, ο Γιάννης Λειβαδάς φανερώνει τα πρώτα σημάδια ενός ανανεωμένου ποιητικού χώρου, εξατομικευμένου σε πρώτο επίπεδο, μα συγκροτημένου με τις πλέον χαρακτηριστικές και οδυνηρές ετερότητες, τις αλήθειες εκείνες, που η ανθρωπότητα κρατά κλειδωμένες στο τελευταίο συρτάρι.
Αν και βρίσκεται ακόμη στην αρχή, το προβάδισμα του ποιητή είναι γεγονός.
Άγγελος Παναγιωτακόπουλος

Παράρτημα εύκρατης συγκίνησης – Γιάννης Λειβαδάς

Συλλεγμένα ποιήματα 1995-2002


Το ρολόι δείχνει
Το ρολόι δείχνει την ώρα που επιστρέφεις,
τα καλλυντικά σου μυρίζουν νοσταλγία
μες στο σπίτι, η αφημένη τσάντα σου,
τρίχες στην μπλε χτένα απ τα μαλλιά σου:
Μιάμιση ώρα τα κοιτάζω ακατανόητα,
μια δύναμη διαθέτουν.