Χρήστος Τζιώκος

Λεωφορείο – Χρήστος Τζιώκος

Χειρολαβές


«Ένα λεωφορείο που χαράζει βαθιές γραμμές πάνω στο δέρμα της πόλης. Οι κουρτίνες του ανεμίζουν· αύρα που απαλύνει την εξουθένωση των επιβατών. Οι χειρολαβές του· χέρια γυμνά που λιώνουν τη μοναξιά τους. Όταν αργοπορείς σε περιμένει στη στάση, ενώ άλλες φορές δεν έρχεται καθόλου. Πετάει και μπαίνει μέσα στα σύννεφα. Επιβιβάζεσαι μέσα του, επιβάτης που σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε λεωφορείο. Κάποτε η διαδρομή του τελειώνει μπροστά σ’ ένα χωράφι γεμάτο με κατακίτρινα στάχυα, κάτω από έναν πεντακάθαρο έναστρο ουρανό. Και τότε γίνεσαι στάχυ και φως και αφήνεις τον αέρα να σε πηγαίνει απαλά πέρα δώθε». Το «Λεωφορείο» με πενήντα πέντε ποιήματα και δέκα σκίτσα-επιβάτες είναι όχημα-εαυτός, ονειρικό αλλά και απολύτως πραγματικό, που οδηγεί στο μεταβατικό διάστημα που ακολουθεί μετά από μια μεγάλη πτώση και καταστροφή στην αναγέννηση και την δίψα για ζωή. Είναι το ταξίδι προς την ωριμότητα και την γαλήνη με προορισμό τα στάχυα και το φως. Για την εικονογράφηση του βιβλίου ζητήθηκε από οκτώ φίλους-επιβάτες να σχεδιάσουν κάτι για ένα λεωφορείο: τον Θανάση Πέτρου, τη Χρύσα Φωτιάδου, τη Μαρία Λούβαρη, τον Στέργιο Καλφόπουλο, την Αναστασία-Τέσσυ Δεληγιάννη, τον Στέλιο Εμμανουηλίδη, τον Γιώργο Γιαννόπουλο και τον Δημήτρη Δαλέζη. O πίνακας του εξωφύλλου «Στάχυα» είναι της εξαιρετικής ζωγράφου Σοφίας Δατσέρη και περιγράφει με μοναδικό και σχεδόν καρμικό τρόπο τον προορισμό του ταξιδιού: τα στάχυα και την προσμονή του φωτός. Το βιβλίο «Λεωφορείο» είναι το τέταρτο και τελευταίο μέρος της τετραλογίας «Φτωχός».

Ποίηση, University Studio Press, 2021, 96 σελ.

Στο κάτω μέρος των ανθρώπων – Χρήστος Τζιώκος

«Είναι πρωί. Ντύνεται, ανοίγει την πόρτα και βγαίνει βιαστικά στον δρόμο. Κάνει μερικά βήματα και ξαφνικά όλα σταματούν. Απότομα. Ακαριαία. Αφήνει το σώμα του ελεύθερο και πέφτει απαλά, κάτω στο πεζοδρόμιο. Μπρούμυτα. Με το πρόσωπο στο πλάι και το μάγουλό του να ακουμπάει το λερωμένο πλακάκι. Με τα μάτια κλειστά. Αφουγκράζεται. Αναπνέει σε έναν ολοκαίνουριο κόσμο. Βρίσκεται στο κάτω μέρος των ανθρώπων». Ενενήντα πέντε ποιήματα, κομμάτια ενός μεγαλύτερου ποιήματος που παρακολουθούν την πτώση. Την πτώση ενός ανθρώπου, μιας πόλης, μιας χώρας και εν τέλει μιας ολόκληρης κοινωνίας που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να σηκωθεί. Η εικονογράφηση που ιχνογραφεί και ακουμπά την ψυχή του βιβλίου ανήκει στην εικαστικό Μαρία Λούβαρη. Το βιβλίο «Στο κάτω μέρος των ανθρώπων» είναι το τρίτο μέρος της τετραλογίας «Φτωχός».

Ποίηση, University Studio Press, 2021, 144 σελ.

Ακτηνογραφία – Χρήστος Τζιώκος

Δαγκωματιές


Η “ακτηνογραφία” είναι μια ποιητική συλλογή που αναμετράται με το κτήνος που γεννιέται και υπάρχει μέσα μας και γύρω μας, συνιστώντας ένα ψυχογράφημα του σύγχρονου πολιτισμένου ανθρώπου. Ο διάλογος του εαυτού με τον ίδιο αποτελεί βασικό μοτίβο στην ποίηση του Χρήστου Τζιώκου. Στο έργο ξεδιπλώνεται ο άνθρωπος που παλεύει να ξεφύγει από το σκοτάδι, που ακροβατεί σε έναν εχθρικό κόσμο και που αγωνίζεται να καταδυθεί μέσα του για να τον αφουγκραστεί. Μια υπενθύμιση πως “Ούτε στο όνειρο / ποτέ δεν είσαι μόνος” διαμηνύει πως ο ελεύθερος άνθρωπος είναι αυτός που δεν θα πάψει ποτέ να κουβαλά επάνω του αλλά και μέσα του το όνειρο του κόσμου.

Ποίηση, University Studio Press, 2016, 60 σελ.

Ο φτωχός – Χρήστος Τζιώκος

Ξεροκόμματα


Ο φτωχός βρίσκεται στις αντανακλάσεις από τα τζάμια των πολυκατοικιών, πίνει νερό απ’ τη δροσιά των φύλλων, τρώει ξεροκόμματα, αφουγκράζεται, ξεθωριάζει, και από τα μάτια του αντί για δάκρυα κυλάνε σπίθες. Επισκέπτης στους εφιάλτες όσων κοιμούνται και στα όνειρα των ξυπνητών. Ακίνητος μέσα σ’ ένα τοπίο που συνέχεια αλλάζει. Αυτός είναι το τοπίο.

Ποίηση, University Studio Press, 2014, 68 σελ.

Ανάσα από τη φτερούγα ενός σπουργίτη – Χρήστος Τζιώκος

Στη δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο “Ανάσα από τη φτερούγα ενός σπουργίτη” ο Χρήστος Τζιώκος εμφανίζεται Χωρίς δέρμα, απαλλαγμένος πια, να προχωράει με σταθερά πατήματα Λίγο ακόμα… παραπέρα.

Στα 33 μικρά και μεγάλα ποιήματα αυτής της εσοδείας συνυπάρχουν οι οιστρήλατες σειρήνες του παρελθόντος (Χωρίς δέρμα, Δαγκωματιές στα μάτια, Ο δερμάτινος άνθρωπος [ονειρεύεται;],
Αυτοφαγία ξανά), η αναπόδραστη καθημερινότητα (Ο σκληρός κόσμος του λεωφορείου, Ομπρέλα, Πωλήσεις, Αγορές, Προσπάθεια διαλόγου, Υποψίες, Διαφάνεια, Η χαρά κατακάθεται, Είναι μόνο δύο γράμματα), η δραπέτισσα ενατένιση (Ξυπόλητος, Αλμυρό, Ημερόνυχτο γλυκό, Καλειδοσκόπιο, Μετρώντας αστέρια, Μούχρωμα, Πλάγια, Όλα), η σκληρή υπέρηχη μουσική (Ο θόρυβος της σιωπής, Φόβος, Σιωπή, Η σιωπή του θορύβου), η κολυμβήθρα του παιδικού μας κόσμου (Πυγολαμπίδα, Στις άκρες, Ταξιδεμένο παιδί, Συννεφοπατήματα, Η τσίχλα, Ονειροχρόνος).

Οι εικονολέξεις του Χρήστου Τζιώκου ταξιδεύουν και κάποτε σταθμεύουν σε αγαπημένες του αναφορές, από τον αιώνιο Αγγελόπουλο ως τον φευγάτο Αγγελάκα, από τον λωτοφάγο Καβάφη ως τον ψυχοβγάλτη Οικονομίδη, από τον Αίσωπο-Θανάση Παπακωνσταντίνου της παραμυθίας ως τη γήινη Μυρσίνη Λαμπράκη της μαγειρίας.

Η διάθεσή του άλλοτε μελαγχολική κι άλλοτε χαρμόσυνη, αναβλύζει ψήγματα καθημερινής αισιοδοξίας. Μέσα από μία, μεγέθους χαϊκού, Προσπάθεια διαλόγου με ένα γνωστό του πρόσωπο. Πίσω από ένα παιχνίδισμα αντιμετάθεσης που Είναι μόνο δύο γράμματα. Και, κυρίως, μέσω της τολμηρής του συνταγής για την ελπίδα που φουσκώνει μόνη της και νοστιμεύει με λίγο πολύτιμο Αλμυρό. Τούτο το «αντίδωρο» ποίημα είναι που προσέφερε έναν στίχο του ως τίτλο αυτής ταύτης της ποιητικής συλλογής.

Το εικαστικό μέρος της Ανάσας από τη φτερούγα ενός σπουργίτη ανέλαβε ο σχεδιαστής, σκιτσογράφος και κομίστας Θανάσης Πέτρου. Οι εικόνες του ρέουν αβίαστες, (εκ)στατικά κινούμενες, ίπτανται ανάμεσα στις σελίδες, προσυπογράφουν και υστερογραφούν τη ραχοκοκαλιά της ποίησης του Χρήστου Τζιώκου. Υπογραμμίζουν την οικονομία των λέξεων και την ελάχιστη συμβολή του για την αυτονόητη αλλά τόσο λησμονημένη επανίδρυση του ορίζοντα.
Κώστας Γ. Καρδερίνης

Ποίηση, University Studio Press, 2012, 64 σελ.

Ο δερμάτινος άνθρωπος – Χρήστος Τζιώκος

«Θυμόταν που πάντα του ‘λεγε:
να προσέχεις δερμάτινε άνθρωπε,
να προσέχεις τα αντίγραφα
είναι δύσκολο να ξεχωρίζεις
το γνήσιο από το αντίγραφο
είναι δύσκολο να είσαι άνθρωπος.»

Αρκετοί από τους στίχους της συλλογής έγιναν τραγούδια από τους “Λώλαμα” την περίοδο 1989-1997 και αφού ξεντύθηκαν από τις νότες, τις κραυγές και τους ψιθύρους που φορούσαν, παρουσιάζονται εδώ με διαφορετική μορφή.

Ποίηση, University Studio Press, 2009, 62 σελ.