Εριχ Μαρία Ρεμάρκ (1898-1970)

Εξόριστοι – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Μετάφραση: Καλλιόπη Σφαέλλου

Μυθιστόρημα, Δωρικός, 1976, 395 σελ.

Επιστροφή – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Μετάφραση: Γιάννη Λο Σκόκκο

Μυθιστόρημα, Δωρικός, 1984, 295 σελ.

Η αψίδα του θριάμβου – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Μετάφραση: Ζερμαίν Μαμαλάκη

Μυθιστόρημα, Δωρικός, 1988, 431 σελ.

Ώρες αγάπης, ώρες πολέμου – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Μετάφραση: Στέλλα Βουρδουμπά

Μυθιστόρημα, Δωρικός, 1989, 411 σελ.

Τρεις σύντροφοι – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Βερολίνο του 1928. Τρεις νέοι άντρες, παλιοί γνώριμοι από τα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συναντώνται μετά από χρόνια στη γερμανική πρωτεύουσα και δουλεύουν μαζί στο συνεργείο αυτοκινήτων που ένας εξ αυτών διατηρεί. Ιδιοκτήτης και εργαζόμενοι νιώθουν ισότιμοι, γιατί πάνω απ’ όλα είναι φίλοι. Γιατί πέρασαν μαζί τον πόλεμο, τη φρίκη, γιατί μαζί ξέφυγαν τον θάνατο. Είναι τρεις φίλοι που μοιράζονται τα πάντα. Υποχρεώσεις δεν υπάρχουν, αφού κανείς δεν τολμά να σκεφτεί το αύριο. Χαρές και διασκεδάσεις περιορίζονται στο ποτό, το φαγητό και σε εφήμερες σχέσεις με κοπέλες που έχουν καταλήξει, εξαιτίας της μεγάλης κρίσης, στο πεζοδρόμιο.
Οικογένειες ολόκληρες αυτοκτονούν. Δουλειά και φαγητό δεν υπάρχουν πια και οι σχέσεις των ανθρώπων δοκιμάζονται ανελέητα. Ο καθένας προσπαθεί να εξοντώσει τον άλλον, για μια θέση εργασίας, για ένα μάρκο, για ένα κομμάτι ψωμί.
Σ’ αυτές τις συνθήκες της γενικής πείνας και ανέχειας, οι τρεις φίλοι μένουν ενωμένοι.
Όταν η αγαπημένη του ενός αργοπεθαίνει από φυματίωση σε ένα σανατόριο των Άλπεων, οι τρεις τους πωλούν το συνεργείο και το αγαπημένο τους αυτοκίνητο για να αντεπεξέλθουν. Μα ο θάνατος είναι θάνατος και δεν τους χαρίζεται. Η αγαπημένη “φεύγει” και λίγο αργότερα η Τρομοκρατία θα σκοτώσει και έναν ακόμη από τους τρεις συντρόφους. Την πιο αγωνιστική, την πιο ανθρώπινη, την πιο υπέροχη φιγούρα. Το σκοτάδι έχει πέσει για τα καλά, πλέον, στη Γερμανία του Μεσοπολέμου.
Mετάφραση: Νίκος Δεληβοριάς

Μυθιστόρημα, Ηλέκτρα, 2005, 530 σελ.

Η νύχτα της Λισαβώνας – Erich Maria Remarque

“Όταν επιστρέψαμε στον πύργο, είδαμε κάμποσους αξιωματικούς που τριγύριζαν κορδωτοί, σαν παράξενα παγώνια.
Τους παρακολουθούσαμε από το πάρκο, κρυμμένοι πίσω από μια οξιά και μια μαρμάρινη θεά. Ήταν ένα μεταξένιο απόγευμα, κοντά στο λυκόφως. ‘Έχουμε αφήσει τίποτα εκεί απέναντι;’ ρώτησα.
‘Τα μήλα στα δέντρα, τον αέρα, τον χρυσαφένιο Οκτώβρη και τα όνειρα μας’, αποκρίθηκε η ‘Ελεν.
‘Αυτά τα αφήνουμε πάντα πίσω μας’, της απάντησα. ‘Σαν ιστούς αράχνης που τους παρασέρνει ο άνεμος το φθινόπωρο’…”

Λισαβώνα, στη δίνη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας άντρας περιεργάζεται με δέος το βαπόρι που αναχωρεί την επομένη για την Αμερική, την Κιβωτό του Νώε που θα σώσει εκατοντάδες πρόσφυγες σαν κι αυτόν από τον βιβλικό κατακλυσμό του ναζισμού. Μες στο σκοτάδι, ένας άνθρωπος-σκιά τον πλησιάζει για να του προτείνει μια παράξενη συμφωνία: εκείνος θα του δώσει τα εισιτήρια που ονειρεύεται, εξασφαλίζοντας του μια θέση στο μοναδικό μέσον διαφυγής από το καμίνι της σπαρασσόμενης Ευρώπης, αρκεί… Αρκεί ο άλλος να του χαρίσει μια νύχτα, να θελήσει ν’ ακούσει την ιστορία του: μια φορά κι έναν καιρό, ένας άντρας και μια γυναίκα που αγαπιόντουσαν πολύ προσπάθησαν να δραπετεύσουν από τον πόλεμο και τον θάνατο. Οι διώκτες τους τους πήραν στο κατόπι, έπαιξαν μαζί τους όπως η γάτα με το ποντίκι και στο τέλος, τους έπιασαν! Ένα μυθιστόρημα με ήρωα τον άνθρωπο και το μοναδικό όπλο που του δόθηκε για να νικήσει τη φρίκη: τη μνήμη!

Mετάφραση: Γιάννης Κέλογλου

Μυθιστόρημα, Ηλέκτρα, 2007, 308 σελ.

Ο παράδεισος δεν έχει ευνοουμένους – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Ένα δραματικό μυθιστόρημα με σκηνικό την απατηλά γαλήνια Ελβετία, όπου μια νέα γυναίκα που τα έχει όλα –χρήματα, ομορφιά, εξυπνάδα– περνάει τις τελευταίες μέρες της ύπαρξής της. “Ο παράδεισος δεν έχει ευνοουμένους” είναι η ιστορία της Λίλιαν, που σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ζήσει, το σκάει από το σανατόριο μαζί μ’ έναν οδηγό αγώνων, έναν άνδρα που προκαλεί το θάνατο, όπως κι εκείνη. Ωστόσο, δεν πρόκειται μονάχα για την περιγραφή ενός τραγικού έρωτα που εξελίσσεται κάτω απ’ τη σκιά του θανάτου και διακόπτεται αμετάκλητα: ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ αφήνει πίσω του τα στρατόπεδα και τα χαρακώματα του «Ουδέν νεότερον από το δυτικό μέτωπο», για να εγκατασταθεί στα κοσμοπολίτικα στέκια της Βέρνης, του Παρισιού, της Βενετίας και του Μόντε Κάρλο, όπου ο θάνατος καραδοκεί επίσης. Μέσα στο περιβάλλον των ακριβών ξενοδοχείων και των χιονισμένων ορεινών διαδρομών, η Λίλιαν θ’ ακολουθήσει τη μοίρα της: ούτε ο παλιός της έρωτας θα μπορέσει να τη σώσει ούτε οι καινούριες απελπισμένες της επιθυμίες. “Ο παράδεισος δεν έχει ευνοουμένους” είναι ένα μυθιστόρημα ρομαντικό και ειρωνικό, που μεταφέρει την εμπειρία του συγγραφέα από τον κίνδυνο και την αρρώστια κι από τη μεταφυσική του ευρωπαϊκού τοπίου, που μοιάζει εδώ απειλητικό και εύθραυστο.

Mετάφραση: Δημήτρης Μαράκας

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Πατάκη, 2001, 368 σελ.

Η δύναμη της αγάπης – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Δεκαετία του ’30. Τα χιτλερικά σύννεφα σκοτεινιάζουν τον ουρανό της Ευρώπης. Πολιτικοί αντιφρονούντες, Εβραίοι, άνθρωποι με διαφορετικά πιστεύω οδηγούνται στην εξαθλίωση.
Εκδιωγμένοι από τις εστίες τους, περνούν από συνοριακούς σταθμούς, φυλάκια και τελωνεία, περιφέρονται στους σκονισμένους δρόμους της Ευρώπης, αναζητώντας απελπισμένα μια πατρίδα.
Ανάμεσά τους ο Γιόζεφ Στάινερ και ο νεαρός φοιτητής Λούντβιχ Κερν, που συλλαμβάνονται στη Βιέννη και εξορίζονται. Στο τραγικό οδοιπορικό τους ελλοχεύουν η βία και το μίσος. Σχοινοβατούν στην εξορία της ύπαρξης χωρίς να χάσουν την ελπίδα τους.
Ο Στάινερ επιβιώνει πουλώντας κορδόνια και παραμάνες, ενώ ο Κερν θα ερωτευτεί τη Ρουτ, μια κυνηγημένη φοιτήτρια εβραϊκής καταγωγής.
Το σπαραχτικό μυθιστόρημα του Ρεμάρκ αναδεικνύει με απαράμιλλη δύναμη την ανθρωπιά, την καλοσύνη και την αγάπη που αναδύονται από τη βαρβαρότητα του ναζιστικού καθεστώτος.
Η αγάπη του Κερν και της Ρουτ τους δίνει τη δύναμη να συνεχίσουν, είναι η ύστατη ηλιαχτίδα στο σκοτάδι της εκμηδένισης των ανθρώπινων αξιών.

Mετάφραση: Γεωργία Δεληγιάννη – Αναστασιάδη

Μυθιστόρημα, Μίνωας, 1994, 384 σελ.

Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

“Είμαι νέος. Είμαι είκοσι χρονών. Μα από τη ζωή μονάχα την απελπισιά έχω γνωρίσει, αυτή την αγωνία, το θάνατο και το πιο επιπόλαιο, το πιο παράλογο αλυσόδεμα της ζωής σε μια άβυσσο πόνου. Βλέπω να σπρώχνονται οι λαοί, να χτυπούν ο ένας τον άλλον και να σκοτώνονται δίχως να λένε τίποτα, δίχως να ξέρουν τίποτα, με τρέλα, πειθήνια κι αθώα”.

Αυτή είναι η παρακαταθήκη του νεαρού στρατιώτη Πάουλ Μπόυμερ, που μαζί με μια παρέα συμμαθητών του βρέθηκε από τα θρανία στα χαρακώματα, στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Κατά τη διάρκεια του Α? Παγκόσμιου Πολέμου θα ζήσουν τη φρίκη του θανάτου και τη σκληρή πραγματικότητα της μάχης, τη διάψευση των προσδο­κιών τους και την προδοσία. Ωστόσο οι νεαροί στρατιώτες της γερμανικής Σιδηράς Νεολαίας στέκονται στις θέσεις τους, υπακούουν εντολές, σκοτώνουν για να επιβιώσουν, έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους σε έναν πόλεμο που δεν καταλαβαίνουν.

Το μυθιστόρημα “Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον” εκδόθηκε το 1929 και χαρακτηρίστηκε ως το πιο συναρπαστικό λογοτεχνικό έργο για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταφράστηκε σε 45 γλώσσες, έκανε εκατομμύρια πωλήσεις και γυρίστηκε δύο φορές σε κινηματογραφική ταινία.

Mετάφραση: Γεωργία Δεληγιάννη – Αναστασιάδη

Μυθιστόρημα, Μίνωας, 2014, 304 σελ.

Ο μαύρος οβελίσκος – Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

1923. Η χρονιά του μεγάλου πληθωρισμού. Η εποχή των κερδοσκόπων και των κομπιναδόρων, των δημόσιων υπαλλήλων και των μεγάλων εμπόρων, των φτωχών συνταξιούχων και των αναπήρων πολέμου – μιας κοινωνίας σε αποσύνθεση. Μια ολόκληρη γενιά έμαθε με τον πιο πικρό τρόπο να επιβιώνει χωρίς μέλλον και όραμα. Όπως τόσοι άλλοι, ο Λούντβιχ έχασε τα νιάτα του στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και δεν ξέρει πια πού ανήκει. Αναζητώντας τον έρωτα και προσπαθώντας να βρει τη θέση του στη ζωή, συναντάει στον δρόμο του την όμορφη αλλά σχιζοφρενή Ιζαμπέλ…

Με αυτό το μυθιστόρημα, που πραγματεύεται μια αργοπορημένη νιότη, ο Ρεμάρκ γίνεται ο χρονικογράφος της άγριας και πολυτάραχης δεκαετίας του 1920, με τις οικονομικές σπέκουλες και τα πρώτα εθνικιστικά έκτροπα – μιας εποχής που βρίσκεται ανάμεσα στις δύο μεγάλες καταστροφές του 20ού αιώνα.

Mετάφραση: Γιάννης Καλιφατίδης

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2019, 528 σελ.