Γεώργιος Κ. Στουρνάρας

Φυσικό περιβάλλον και ιστορία της Τήνου
Η Τήνος, λοιπόν, ήταν πια κομμάτι του εαυτού μου. Μια Τήνος όχι στατική, καταδικασμένη στο τέλμα της επανάπαυσης. Μια Τήνος ζωντανή, δημιουργική, έτοιμη να σε ξαφνιάσει κάθε στιγμή. …Η γεωλογία ήταν ένα άλλο κομμάτι του εαυτού μου, που δεν περιοριζόταν στο να ικανοποιεί τις επιστημονικές μου ανησυχίες, αλλά είχε και την ευγένεια να μου προσπορίζει και τα προς το ζην. …Ήταν πια ζήτημα χρόνου όλες οι παραπάνω πλευρές του εαυτού μου να ενωθούν και να δώσουν καρπούς. …Παραμερίζοντας, λοιπόν, όλες τις επιμέρους αναστολές κι έτοιμος να δεχτώ κάθε καλόπιστη και, επιστημονικώς τεκμηριωμένη κριτική, παραδίδω “Της Φύσης τα γενόμενα και των Ανθρώπων τα έργα” στην κατανόηση των εραστών της φύσης, της ζωής, της φυσιοκρατίας και της δημιουργίας.
128 σελ.

Νερό
Περιβαλλοντική διάσταση και διαδρομή
Το Υδατικό Περιβάλλον, Οι Τομείς της Σχέσης Αναπτύξεως-Περιβάλλοντος, Υδατική Διαχείριση, Οι Διαδικασίες των Αλλαγών, Τα Εσωτερικά Νερά, Οι Υδροφόροι Ορίζοντες, Η Ροή προς Υδροληπτικά Έργα, Οι Δοκιμαστικές Αντλήσεις, Μέθοδοι Επεξεργασίας Δοκιμαστικών Αντλήσεων, Ανάλυση των Μεθόδων, Οι Πηγές, Εξισώσεις που έχουν Προταθεί, Τα Ποτάμια, Οι Λίμνες, Αλληλεπιδράσεις Υδατικών Συστημάτων, Εξωτερικά Νερά, Το Νερό και η Οικολογία, Το Νερό σαν Προσβάλλον Στοιχείο, Το Νερό στην Τεχνική Γεωλογία, Ο ρόλος του Νερού στα Τεχνικά Έργα, Προστασία Υδατικού Περιβάλλοντος, Μόλυνση-Ρύπανση των Υδατικών Συστημάτων, Τρωτότητα Υδατικών Συστημάτων, Αντιμετώπιση Ρύπων στο Υδατικό Περιβάλλον, Ανθρωπογενείς Επιβαρύνσεις Υδατικών Συστημάτων, Παγκόσμιες Κλιματικές Αλλαγές και Νέες Τεχνολογίες, κ.ά.
664 σελ.

Θέματα υδατικής και οικολογικής πολιτικής
Υδροσχιζοφρένεια, υδροηγεμονία, υδροδιπλωματία
Η υδατική πολιτική συμμετέχει στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της γενικότερης πολιτικής. Η οικολογική πολιτική, στην πράξη, ταυτίζεται με την υδατική πολιτική, καθώς το νερό είναι το βασικότερο στοιχείο του οικοσυστήματος, η παρουσία του είναι καθοριστική και για τα υπόλοιπα στοιχεία του οικοσυστήματος, ενώ αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ αβιοτικού (γεωλογικού) και βιοτικού (βιολογικού).
Όπως εξηγεί ο συγγραφέας η υδατική και οικολογική πολιτική χαρακτηρίζονται σήμερα, παγκοσμίως, από τρεις έννοιες, την Υδροσχιζοφρένεια, την Υδροηγεμονία και την Υδροδιπλωματία.
Η Υδροσχιζοφρένεια, πρωτοχρησιμοποιήθηκε σαν όρος για την εμμονή της μελέτης και διαχείρισης των υπογείων νερών, αγνοώντας τα επιφανειακά και τανάπαλιν. Σήμερα, αναφέρεται και στα παρακάτω: συνειδητές μολύνσεις, ρυπάνσεις, αλατώσεις, υπεραντλήσεις, άστοχες υδραυλικές διευθετήσεις, άστοχα, ανεπαρκή ή ανύπαρκτα σχέδια υδατικής διαχείρισης και πολλά άλλα.
Η Υδροηγεμονία βρίσκει την πλήρη εφαρμογή της στις περιπτώσεις διεθνών ή διασυνοριακών υδατικών συστημάτων αλλά συχνά και στο εσωτερικό μιας επικράτειας εμφανίζονται τέτοια φαινόμενα, στηριζόμενα στην κακή χρήση ή κατάχρηση της ιδιοκτησίας στο νερό. Οι εθνικές αλλά και η διεθνής σχετική νομοθεσία, ακόμα και όταν κινούνται από καλές θέσεις και προθέσεις, συναντούν ανυπέρβλητα εμπόδια πολιτικής, στρατιωτικής, θρησκευτικής, εθιμικής, οικονομικής, ή άλλης προελεύσεως.
Η Υδροδιπλωματία αναφέρεται, κυρίως, σε εθνικούς και διεθνείς, μη κυβερνητικούς, φορείς, οργανισμούς, ινστιτούτα, εταιρείες κ.α., στο πλαίσιο της «πράσινης διπλωματίας» ή και ανεξάρτητα απ’ αυτή.
Το βιβλίο παρουσιάζει μια πλήρη και ολοκληρωμένη καταγραφή της σημερινής υδατικής κατάστασης και υδατικής πολιτικής, αναδεικνύοντας και αναλύοντας τους πόλους που αποτελούν οι τρεις κορυφές του τριγώνου κοινωνία, επιστήμη, κυβέρνηση αλλά και τις διεπαφές τους.
Τα στοιχεία σήμερα είναι αμείλικτα και καθιστούν την αντιμετώπιση του θέματος επείγουσα: η παγκόσμια κατανάλωση νερού διπλασιάζεται κάθε 20 χρόνια, αυξανόμενη με διπλάσιους ρυθμούς απ΄ ότι η αύξηση του πληθυσμού. Λόγοι, η ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού και η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Συμπερασματικά, η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μια κατάσταση μόνιμης και μη αντιστρεπτής λειψυδρίας, χωρίς να υπάρχουν, ακόμα, ενδείξεις για μια παγκόσμια προσέγγιση στο πρόβλημα και μια παγκόσμια δίκαιη, και όχι ίση, υδατική κατανομή.
Το βιβλίο απευθύνεται στους επιστήμονες, που ασχολούνται με τα θέματα του νερού, σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, αλλά και σε όσους αποφασίζουν, ανησυχούν ή ενδιαφέρονται για αυτό το τόσο κρίσιμο θέμα.
456 σελ.

Παμμήτειρα γαία
Διαχρονική φυσιογνωστική και φιλοσοφική προσέγγιση
Το βιβλίο του Γ. Στουρνάρα είναι ένα ταξίδι στη Φύση, στη Γνώση και στη Σοφία, που επιβεβαιώνει έναν ορφικό ύμνο για την Παμμήτειρα Θεά, την Παμμήτειρα Γαία, ύμνο που παρατίθεταιως τελευταία μαρτυρία για τα διαλαμβανόμενα στο βιβλίο, αλλά και για την αρχαιοελληνική σκέψη, γνώση και φιλοσοφία.
“Ω Φύσι, παμμήτειρα θεά, πολυμήχανε μήτερ, ουρανία, πρέσβειρα, πολύκτιστε δαίμον, άνασσα, πανδαμάτωρ, αδάμαστε, κυβερνήτειρα, παναυγής, παντοκράτειρα… Πάντων μεν συ πατήρ, μήτηρ, τροφός ηδέ τιθηνός, ωκυλόχεια, μάκαιρα, πολύσπορος… Πάντα σοι εισί τα πάντα. Συ γαρ μόνη τάδε τεύχεις. Αλλά, θεά, λίτομαί σε συν ευόλβοισιν ενώραις ειρήνην υγίειαν άγειν, αύξησιν απάντων…”
Αν και γνωρίζω ότι θα θίξω την ταπεινοφροσύνη του, σημειώνω ότι ο Γιώργος Στουρνάρας δεν είναι μια συνήθης περίπτωση Πανεπιστημιακού. Εξελίχθηκε στις πανεπιστημιακές βαθμίδες σε δυσμενείς συνθήκες, χάρη σας ικανότητες του. Το επέτυχε γιατί, πέρα από υψηλή και ευρεία επιστημονική κατάρτιση και τη μακροχρόνια και έντονη δραστηριότητα του, είναι ένας εξαιρετικά φιλοσοφημένος άνθρωπος, όπως φαίνεται και από αυτό το σύγγραμμα, απόσταγμα βαθιάς επιστημονικής γνώσης και φιλοσοφικού επιστημονικού προβληματισμού. Συγκέντρωσε συστηματικά, αξιολόγησε με προβληματισμό και παρουσίασε με άψογο συνειρμό και λογική τις κυριότερες απόψεις για την εξέλιξη και το μέλλον της Γης και το ρόλο του νερού στη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την αρχέγονη Ζωή και την εξέλιξη της στις σημερινές μορφές. Ο υπογράφων θεωρεί ότι το Σύγγραμμα αυτό είναι το επιοτημο-φιλοσοφικό απόσταγμα της μακράς πορείας του Γιώργου Στουρνάρα, συνιστά μια πραγματική συμβολή στην ελληνική βιβλιογραφία και ελπίζει ότι θα βρει στον επιστημονικό, και όχι μόνο, κόσμο την απήχηση που πραγματικά αξίζει.
(Γεώργιος Σούλιος. Ομότιμος Καθηγητής Αριστοτελείου Παν/μίου Θεσ/νίκης)
Πριν χρόνια, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν είπε “Η Ελλάδα ένα πράγμα ξέρει να κάνει καλά. Πολιτισμό!” Έτσι είναι πράγματι, η Ελλάδα, ακόμη και με πενιχρά μέσα, κάνει θαύματα. Ο καθηγητής Γεώργιος Στουρνάρας, συμβάλλει στο θαύμα αυτό με την συγγραφή αυτού του βιβλίου, που καλύπτει όλη την γεωλογική ιστορία της Γης από την γέννηση του ηλιακού συστήματος και το χάος ενός πρωταρχικού νέφους. Μας διδάσκει, επίσης, με κατανοητό τρόπο, που απευθύνεται και στο ευρύ κοινό, ποιος είναι ο ρόλος του νερού στη γέννηση και διαμόρφωση του πλανήτη μας, πώς το νερό κάνει τη Γη ένα ζωντανό οργανισμό μέρος του οποίου είμαστε και εμείς. Το βιβλίο θα το απολαύσετε, όπως το απόλαυσα εγώ, θα κάνει καλύτερο καθεμιά και καθένα, θα γνωρίσουμε και θα κατανοήσουμε σωστά τον ζωντανό πλανήτη μας, θα μάθουμε να σκεπτόμαστε διαφορετικά, και κυρίως για το νερό που είναι κυρίαρχη συνιστώσα της ζωής μας. Συστήνω να το διαβάσετε.
(Ξενοφών Δ. Μούσας. Αστρονόμος, αφυπηρετήσας καθηγητής Φυσικής Διαστήματος Παν/μίου Αθηνών)
376 σελ.

Κάποτε πέρασαν κι αυτοί
Κάθομαι τώρα εγώ για να θυμηθώ, να συνταιριάξω και να γράψω όλα αυτά που άκουσα στα παραμύθια, αρχικά, και τις διηγήσεις, στη συνέχεια, και για πράγματα που διάβασα και στις εφημερίδες ή στα βιβλία. Για πρόσωπα άσημα και άγνωστα ή και σπουδαία. Και όλα αυτά να τα ανακατέψω, να τα ταιριάζω και να τα κάνω μέρη μιας ιστορίας ενιαίας και δημιουργικής…
Εδώ, οι ήρωες είναι πολλοί, οι βίοι τους εμπλέκονται, και αποτελούν φωτισμένα τμήματα ενός φόντου θολού, αλλά συγκεκριμένου, που και αυτό φωτίζεται σε κάποια σημεία, χαρακτηριστικά της ζωής των ηρώων… Θα ρωτήσει κανείς ποια ιστορία γράφουν οι καθημερινοί άνθρωποι, σε αντίθεση με τους ηγέτες τους, που χαράζουν τις ιστορικές εξελίξεις. Κι όμως, οι καθημερινοί άνθρωποι γράφουν την ιστορία, οι άλλοι τη σχεδιάζουν και την υλοποιούν μέσω των καθημερινών ανθρώπων…
Στη διάρκεια της συγγραφής, στα διαλείμματα, στους απολογισμούς, στις ανασκοπήσεις και στις απαντήσεις στα ερωτηματικά που προέκυψαν, αλλά και στη σύνδεση του παρελθόντος με το σήμερα και το αύριο, με βοήθησε η παρουσία και παρέμβαση του Αγγέλου. Ποιος είναι αυτός; Ας του δώσει ο καθένας την ιδιότητα που θέλει, ακόμα και το όνομά του ας αλλάξει. Για μένα, ήταν ο σύντροφος, παραστάτης και φύλακας άγγελος σε μια μακριά, αλλά ευχάριστη, νοσταλγική και διδακτική πορεία μέσα σε χώρους και σε ένα χρόνο που δεν χωρίζεται σε παρελθόν, παρόν και μέλλον…
308 σελ.

Πηγές: Biblionet, Τζιόλα, Φιλιππότη, University Studio Press, Δίαυλος, Ερίννη

Related posts:

Αρης Μαργέτης Δημήτρης Καρακούσης Στέλλα Μαρή Κώστας Ι. Κουτρουμπάκης Αννα Μητσοπούλου Γιώργος Κεραμιδάς Μεταξία Φιλιππάτου Βάσια Μπακογιάννη Λευτέρης Κουγιουμουτζής Ραφαηλία Αφατίδου