Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ανατρεπτικοί λογοτεχνικοί έρωτες – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Τα κριτικά ετούτα κείμενα για βιβλία, δημοσιεύτηκαν κατά κύριο λόγο στο ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal-Η Γεωμετρία των Ιδεών, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας σε άλλες ιστοσελίδες. Φυσικά η παρούσα έκδοση αποτελεί από μια άποψη τη συνέχεια άλλων ήδη εκδοθέντων από τον ίδιο και φιλόξενο εκδοτικό οίκο και αφορά σκέψεις που αναδύθηκαν με την ανάγνωση κάποιων βιβλίων, που άφησαν το δικό τους στίγμα. Αποτελούν τα περισσότερα, διαβάσματα του γράφοντος στην παραπάνω χρονιά. Και τώρα, φάνηκε ξεκάθαρα πως η συμβολή των ηλεκτρονικών σελίδων που αφορούν τον πολιτισμό, και ειδικότερα το βιβλίο, μαζί με την αναμφισβήτητη εκείνη των έντυπων εφημερίδων και περιοδικών, είναι σημαντική για όλους, συγγραφείς, εκδότες, αναγνώστες και κριτικούς λογοτεχνίας, με ζητούμενο και απώτερο στόχο πάντοτε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάδοσή του, ειδικά στις νεότερες γενιές για ευνόητους λόγους. Πολλοί βέβαια ισχυρίζονται ότι η ευκολία ανάρτησης και δημοσίευσης κειμένων γύρω από τα βιβλία και γενικώς λογοτεχνικά έργα, ελληνικά και ξένα, ελάττωσε σε δραματικό βαθμό τη σοβαρότητα και την ποιότητα των δημοσιεύσεων αυτών. Ίσως, σε κάποιο βαθμό, να είναι και έτσι! Αν όμως η λειτουργία αυτών των ηλεκτρονικών πολιτιστικών περιοδικών βοήθησε στην αναγνωσιμότητα και αύξηση του αριθμού όλων των εμπλεκομένων στο θέμα της γραφής και της ανάγνωσης, ίσως αυτό να αποτελεί ενθαρρυντικό παράγοντα.

Όπως είχαμε γράψει και παλιότερα, η ανάπτυξη του δοκιμίου και της κριτικής, καθώς και η ανάπτυξη μιας ιδέας και ενός κειμένου γύρω από ένα συγκεκριμένο βιβλίο, επηρεάζεται τα μέγιστα από προσωπικές απόψεις, το ύφος του συγγραφέα, τα συναισθήματα, τα όποια βιώματα, τις γνώσεις και την έμπνευση. Αποτελεί βύθιση στο συγκεκριμένο έργο κάποιου άλλου, η οποία στη συνέχεια προσφέρει μια δοκιμή λόγου, ή έστω φιλότιμη προσπάθεια ανάδυσης ιδεών. Οι αποκλίσεις από την συνήθη χρήση του λόγου, η μεταφορά των εικόνων και η πρωτοτυπία στη χρήση της λέξεων και φράσεων στη διάρθρωση του όλου κειμένου, χαρακτηρίζουν αναγκαστικά και τον επαγγελματία ή ερασιτέχνη δοκιμιογράφο. Είναι συνάμα παρήγορο το γεγονός ότι και τα ηλεκτρονικά περιοδικά έρχονται παράλληλα με τα έντυπα και τις εφημερίδες, χωρίς να παρατηρείται κάποια διαχωριστική γραμμή ανάμεσά τους, αφού πολλοί απασχολούνται σε αμφότερα τα είδη και μάλιστα με επιτυχία.

Στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Στις παρυφές της Ιρανικής πραγματικότητας


… Η ανάβαση στην κορυφή των λόφων, πράγματι αποδεικνύεται επίπονη για τον ασυνήθιστο επισκέπτη. Μονότονοι χωματόδρομοι, άχαρα μονοπάτια γεμάτα κοφτερές πέτρες που οδηγούν στριφογυριστά εκεί ψηλά, στους περιβόητους Πύργους της Σιωπής των Ζωροαστρών. Η θέα ανεβαίνοντας προς τα πάνω μοναδική για την καφετί πόλη της Γιαζντ κάτω χαμηλά, αλλά κάπως σαν απόκοσμη. Η έρημος πέρα μακριά ανεξέλεγκτη. Μια μικρή πόρτα, ένα κενό στην πραγματικότητα του τοίχου, που διατηρείται ακόμα, οδηγεί στο εσωτερικό ετούτου του στρόγγυλου σχηματισμού. Η πέτρινη πλατφόρμα στο εσωτερικό του πύργου, χωρίζεται σε τρεις ομόκεντρους κύκλους που εκπροσωπούν τις καλές σκέψεις, τα λόγια και τα έργα των ανθρώπων. Τα πτώματα των παιδιών τοποθετούνται στον εσωτερικό κύκλο. Ο μεσαίος κύκλος είναι για τα σώματα των γυναικών και ο εξωτερικός για τους άντρες. Τα πτώματα τοποθετούνται πάνω σε ρηχές πέτρινες πλάκες, οι οποίες είναι πολλές σε αριθμό και δίπλα- δίπλα η μια στην άλλη. Το νερό της βροχής πλένει τις πλάκες αυτές και καταλήγει σε ένα κεντρικό αυλάκι στη μέση ακριβώς του σχηματισμού, για απορρόφηση ή απομάκρυνση στη βάση του πύργου. Στον πυθμένα του πηγαδιού, στο βάθος του πύργου, υπάρχει φυσικό φίλτρο με στρώματα από ψαμμίτη, άμμο και κάρβουνο. Τα υγρά και όμβρια ύδατα που συλλέγονται στο πηγάδι, φιλτράρονται από αυτά τα στρώματα και εξέρχονται απολύτως κατάλληλα ακόμα να χρησιμοποιηθούν για το πότισμα των γύρω κήπων και χωραφιών…

Η τραγική ζωή του Χανς Φάλαντα – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

… Ωστόσο, σε αντίθεση με πολλούς άλλους συγγραφείς και διανοούμενους που εγκατέλειψαν τη ναζιστική Γερμανία, ο Χανς Φάλαντα ένοιωθε πάρα πολύ προσκολλημένος με τη γερμανική γλώσσα και τον πολιτισμό της χώρας του για να φύγει μακρυά, παρά το γεγονός ότι κλήθηκε επανειλημμένως να απομακρυνθεί αφού το όνομά του βρισκόταν μέσα στη μαύρη λίστα την οποία είχαν δημιουργήσει οι σχετικές υπηρεσίες των Ναζί. Ως αποτέλεσμα της μη απομάκρυνσης από τη ναζιστική Γερμανία, έζησε όλα τα χρόνια του φόβου, της δυσπιστίας και του κινδύνου της καθημερινής ζωής της εποχής του πολέμου του Βερολίνου, κι έτσι η ψυχολογική πτυχή της ιστορίας των Χάμπελ τού κέντρισε τελικά το ενδιαφέρον για περαιτέρω απασχόληση και συγγραφή. Ένα χρόνο, λοιπόν, μετά την παραλαβή των σχετικών αρ­χείων, το φθινόπωρο του 1946, ο Φάλαντα έγραψε τον ‘Εφιάλτη’ (Der Alpfruck) καθώς και το ‘Jeder stirbt für sich allein’ (Every Man Dies Alone ή Alone in Berlin, Κάθε άνθρωπος πεθαίνει μόνος ή Μόνος στο Βερολίνο), το τελευταίο σε διάστημα λιγότερο του ενός μηνός και πέθανε λίγους μήνες αργότερα, μερικές εβδομάδες πριν από την έκδοση του βιβλίου του…

Σελίδες Καταλωνίας – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Το ταξίδι στην Καταλωνία δεν περιορίζεται στην περιγραφή τόπων και μνημείων, αλλά ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης προχωράει παραπέρα, εμβαθύνοντας στις ιστορίες εκείνες που αποτελούν την καρδιά της Ισπανίας και της νοοτροπίας των ανθρώπων της. Μας οδηγεί στο μακρινό παρελθόν της χώρας και μας βοηθά να γνωρίσουμε τους ανθρώπους εκείνους που ξεχώρισαν… Από τους κατεστραμμένους πίνακες του Μιρό που υποδεικνύουν την βιαιότητα που επικρατούσε εκείνη την εποχή στη χώρα, μέχρι τον Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν και την προσπάθεια του να αποτυπώσει στα έργα του τον τρόμο που στοίχειωνε τον λαό κατά τη δικτατορία του Φράνκο αλλά και την επί τω παρόντι δημοκρατία που επικρατεί, ο συγγραφέας καταφέρνει να μας περάσει μέσα από τις σελίδες του έργου του τους φόβους και τις ελπίδες των ντόπιων, καθώς και την καθαρή ουσία της Καταλωνίας. Η ιστορία μπλέκεται με μυθικούς χαρακτήρες, η αρχιτεκτονική συνομιλεί με τη λογοτεχνική δημιουργία του τόπου και ο αναγνώστης καλείται όχι μόνο να έρθει σε επαφή με τις πόλεις και τα αξιοθέατα της Ισπανίας, αλλά να προβληματιστεί βαθύτερα σε πολυάριθμους τομείς, καθώς αποκρυσταλλώνει τα κοινωνικά προβλήματα που αναφέρονται στο έργο.

Ένα ταξίδι στη ζωή των κατοίκων της Καταλωνίας, με αναφορές που αφορούν τόσο το παρόν, όσο και το μακρινό παρελθόν, δοσμένο από την δεινότατη πένα του συγγραφέα με ύφος τόσο προσωπικό και παραστατικό, που κλείνοντας το βιβλίο έχεις την αίσθηση πως βρισκόσασταν στον μακρινό εκείνο τόπο μαζί.

Εύη Μουρέλλου, φιλόλογος

Μοναχικές καλαμιές στον άνεμο του χρόνου – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

…. Όπως ρητά δηλώνεται στον τίτλο του πονήματός του, τα κείμενα αυτά είναι προϊόντα της αναγνωστικής και κριτικής αναστροφής του με τον λόγο βιβλίων, μυθιστορηματικών και ποιητικών, τόσο Ελλήνων όσο και Ξένων συγγραφέων. Υπό την έννοια αυτή, ο Σχορετσανίτης δεν είναι απλώς «ο αναγνώστης-καταναλωτής» αλλά «ο αναγνώστης-παραγωγός κειμένου», συγκροτεί δηλαδή ως περίπτωση εκείνο που ο περίφημος θεωρητικός της λογοτεχνίας Ρολάν Μπαρτ διακήρυξε: «Το διακύβευμα της λογοτεχνικής εργασίας είναι να μην κατασκευάζει πλέον τον αναγνώστη ως καταναλωτή, αλλά ως παραγωγό κειμένου». Διαβάζοντας κανείς τα κείμενα του εν λόγω βιβλίου, παρατηρεί ότι η «παραγωγή» αυτή δεν έχει ως ορίζουσα τη δαιδαλώδη πολλές φορές, εργαλειακή οπτική του «επαγγελματία» κριτικού αναγνώστη αλλά την ελεύθερη, ζωοποιό περιδιάβαση σε αφηγήσεις, σκηνές και στίχους, με τους όρους της ενσυναίσθησης που ο λόγος του εκάστοτε συγγραφέα επιγεννά στην ψυχή και νόηση του καλλιεργημένου αναγνώστη, ο οποίος όμως, όπως στην περίπτωση του Σχορετσανίτη, συμβαίνει να έχει εγγενή σχέση με τη γραφή και κατά τούτο να αποτυπώνει σε δικά του κείμενα τους μύχιους κραδασμούς της αναγνωστικής περιπέτειάς του. Ο Σχορετσανίτης με τον τρόπο αυτόν ψαύει αυτό που τον «αγγίζει», συζητεί αυτό που τον προβληματίζει, θεωρεί το φαινόμενο της ζωής στην «παράσταση» της γραφής, πραγματοποιεί με άλλα λόγια το ταξίδι του στην εσώτερη γεωγραφία του νοήματος, έμπλεος καθώς είναι και ταξιδίων κυριολεκτικών ανά τα μήκη και πλάτη της γης, με πλούσιους επίσης καρπούς τις καταγεγραμμένες έρευνες και εμπειρίες του σε βιβλία σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό χωρών που έχει επισκεφτεί…

… Εν κατακλείδι, τα κείμενα του εν λόγω βιβλίου δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο η λογοτεχνία μπορεί να γίνει ένας από τους σταθερούς συνομιλητές μας. Και είναι αλήθεια ότι έχει πολλά να μας πει για τη ζωή και τον άνθρωπο. Αυτό καταθέτει με εναργή και σημαίνοντα τρόπο ο ιατρός και συγγραφέας Γιώργος Σχορετσανίτης. Και τούτο δεν είναι λίγο!
Δημήτρης Περοδασκαλάκης, φιλόλογος

Επιβιώνοντας στον αμερικάνικο νότο – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Το πονεμένο και σκληρό ταξίδι των Αμερικανών του Νότου να ζήσουν ισότιμα με τους άλλους Αμερικανούς. Λογοτεχνία, τέχνη, βίος.

Λογοτεχνικές προσδοκίες και αναπόφευκτές προδοσίες – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Κριτικά κείμενα για βιβλία, που είδαν το φως της δημοσιότητας σε διάφορα ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά, κατά το έτος 2018. Η παρούσα έκδοση αποτελεί από μια άποψη την συνέχεια άλλων ήδη εκδοθέντων από τον ίδιο εκδοτικό οίκο Οδός Πανός, και αφορά σκέψεις που ήρθαν με την ανάγνωση κάποιων βιβλίων, που άφησαν πίσω το δικό τους στίγμα. Και στον παραπάνω χρόνο, φάνηκε ξεκάθαρα πως η συμβολή των ηλεκτρονικών σελίδων που αφορούν τον πολιτισμό, και ειδικότερα το βιβλίο, μαζί με την αναμφισβήτητη εκείνη των έντυπων εφημερίδων και περιοδικών, είναι σημαντική για όλους, συγγραφείς, εκδότες, αναγνώστες και κριτικούς λογοτεχνίας, με ζητούμενο και απώτερο στόχο, πάντοτε, την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάδοσή του, ειδικά στις νεότερες γενιές για ευνόητους λόγους. Η ανάπτυξη πάντως ενός δοκιμίου και κριτικής, καθώς και μιας ιδέας και ενός κειμένου γύρω από ένα συγκεκριμένο βιβλίο, επηρεάζεται τα μέγιστα από προσωπικές απόψεις, το ύφος του συγγραφέα, τα συναισθήματα, τα όποια βιώματα, τις γνώσεις και την έμπνευση. Αποτελεί βύθιση στο συγκεκριμένο έργο του συγγραφέα η οποία στη συνέχεια προσφέρει μια δοκιμή λόγου, ή έστω φιλότιμη προσπάθεια ανάδυσης ιδεών. Οι αποκλίσεις από την συνήθη χρήση του λόγου, η μεταφορά των εικόνων και η πρωτοτυπία στη χρήση της λέξεων και φράσεων στη διάρθρωση του όλου κειμένου, χαρακτηρίζουν αναγκαστικά και τον επαγγελματία ή ερασιτέχνη δοκιμιογράφο. Όπως γίνεται φυσικά και εδώ!

Αποτιμώντας τον ικανό και ανίκανο χρόνο – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

… Στα δέκα περίπου χρόνια του μνημονίου, ο κόσμος εβίωσε και συνεχίζει την ανάλγητη συμπεριφορά των ευρωπαίων δανειστών, κάποιοι τους αποκαλούν δυστυχώς ακόμα εταίρους, την οποία οι ίδιοι τεχνηέντως δημιούργησαν για να σώσουν στην πραγματικότητα το τομάρι τους, με παράλληλες καυστικές και ειρωνικές δηλώσεις περί τους χώρας τους και των κατοίκων τους. Η χώρα είδε πρωτόγνωρη αντιμετώπιση από μικροπρεπείς βορειοευρωπαίους υπαλληλίσκους, υφαρπαγή τους εθνικής τους κυριαρχίας, κατακρήμνιση των θεμελιωδών εργατικών κατακτήσεων, μισθών, συντάξεων, έκπτωση στο κράτος πρόνοιας που δημιουργήθηκε δύσκολα όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και στο εκπαιδευτικό σύστημα και όλα εκείνα που γνωρίζουμε τόσο καλά. Οι κυβερνώντες βέβαια ισχυρίζονται ότι θα είναι ορόσημο για την περαιτέρω πορεία τους χώρας. Η αντιπολίτευση σκουραίνει κάπως το περιβάλλον, κι ο λαός ανίκανος παρατηρεί τα τεκταινόμενα χωρίς ίχνος αντίστασης ή δράσης…

Η Αντζελίνα Ουέλντ Γκρίμκι και ο κόσμος της – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

…το έργο της Αντζελίνα Ουέλντ Γκρίμκι είναι αξιοσημείωτο και για την εκτεταμένη χρήση της αλληγορίας. Παρά το γεγονός ότι η οικογένειά της ήταν γνωστή για διάφορους λόγους, εκείνη έγινε καταξιωμένη συγγραφέας της Αναγέννησης του Χάρλεμ. Κάποιες ιστορίες όπως οι ‘Blackness’ και ‘The Closing Door’, μαζί επιπλέον με κάποια ποιήματά της, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μάλλον υπήρξε μέχρι στιγμής υποτιμημένη συγγραφέας. Επιπλέον, είχε κατηγοριοποιηθεί ως ‘λεσβιακή συγγραφέας’ σε μια περίοδο κατά την οποία δεν ήταν δυνατό οι γυναίκες να γράψουν τέτοιου περιεχομένου κείμενα. Αν και το ίδιο έχει ειπωθεί και για τη Νέλα Λάρσεν (Nella Larsen, 1891-1964), υπάρχει εν τούτοις ένα είδος κωδικοποίησης στο έργο της Γκρίμκι που θα μπορούσε να επιτρέψει στον αναγνώστη να οδηγηθεί σε κάποια συμπεράσματα πάνω σε αυτό το επίμαχο θέμα. Όμως, ότι και να ειπωθεί σχετικά με την δομή και την ερμηνεία της σεξουαλικότητας στο έργο της, η φυλή της βρίσκεται πανταχού παρούσα. Οι ιστορίες της είναι πλημμυρισμένες με καταπιεστική ατμόσφαιρα και λεπτομερείς περιγραφές του χρόνου, η κάθε μια με τις κατάλληλες λογοτεχνικές παγίδες για να προκαλεί θλίψη και φόβο…

…Τα ποιητικά θέματα της Αντζελίνα Ουέλντ Γκρίμκι με αντικείμενο τη θλίψη και το κενό, τη λαχτάρα και την απογοήτευση, τα οποία οι σχολιαστές έχουν αποτύχει να εξηγήσουν ικανοποιητικά, τουλάχιστον έως τώρα, σχετίζονται άμεσα με την περίπλοκη ζωή και την ματαιωμένη της σεξουαλικότητα, η οποία και σηματοδότησε το έργο της, στο οποίο παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση ερωτικών στίχων. Το ωμό συναίσθημα και οι γυναικείες εικόνες, αφθονούν στα δημοσιευμένα ποιήματα. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους στίχους είτε αναφέρονται σε μια ρομαντική υπόθεση η οποία όμως τώρα είναι πλέον νεκρή, είτε καταγράφουν μια σκληρή, ανίκανη και ατελέσφορη αγάπη. Τα θέματα της ατομικής απομόνωσης και του πόνου, είναι αρκετά συχνά. Σε πολλά σημεία, η έντονη επιθυμία της ακολουθείται από την απόρριψη, ή και από το θάνατο. Συχνά απεικονίζει τα θέματά της με εικόνες που προέρχονται από την πλουσιοπάροχη φύση. Οι απεικονίσεις της ομορφιάς της φύσης είναι πάντα λειασμένες, επεξεργασμένες και ιδωμένες κάτω απ’ την ταλαντούχα ευρηματικότητά της, όπως και οι αισθησιακές εικόνες μέσα στα ποιήματά της…

Παραδουνάβιες σελίδες – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ο πολιτισμός του Δούναβη θα μπορούσε πράγματι να θεωρηθεί ως φαινόμενο παρόμοιο με την Mitteleuropa, αν και επί του παρόντος είναι λιγότερο μελετημένος και δημοφιλής. Αν αναλύσουμε τις ρίζες της Mitteleuropa, η τελευταία φαίνεται να συνδέεται στενά με την εξέλιξη των ιδεών του εθνικισμού και ειδικότερα με την ιδέα του κράτους-έθνους…. αποτελούσε, με βάση τις σημερινές προοπτικές, μια ενδιαφέρουσα ομοσπονδία εθνών με διαφορετικούς βαθμούς αυτονομίας για συγκεκριμένα έθνη, αλλά ήταν, ωστόσο, ένα υπερεθνικό κράτος που λειτουργούσε με αποτελεσματικό μάλλον τρόπο και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εγγενής στη δομή της ήταν και η ‘άνοιξη των εθνών’ και η άνοδος του σύγχρονου ευρωπαϊκού εθνικισμού. Σήμερα, ένας λίγο υποψιασμένος παρατηρητής θα διαπιστώσει ότι επιστρέφουμε σε παρόμοιες διοικητικές δομές με την δημιουργηθείσα Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες μορφές συνδικάτων που δεν ενδιαφέρουν και τόσο τα εθνικά σύνορα μεταξύ των κρατών μελών. Η ιδέα της Mitteleuropa γεννήθηκε από τη βούληση για εκ νέου πολιτιστικό επαναπροσδιορισμό, καθώς ο κομμουνισμός άρχισε να στερείται όλων των αναγνωριστικών ταυτοτήτων και πεποιθήσεων στην κρίσιμη και εμβληματική δεκαετία του ’80. Αν και προκάλεσε νέο κύμα εθνικισμού, εξακολουθεί να αποτελεί μια δυνητική πορεία για μια υπερεθνική πολιτιστική ταύτιση, η οποία μπορεί να ληφθεί και πάλι υπ’ όψιν όταν εκπληρωθούν κάποιες υφέρπουσες ή εμφανείς εθνικές φιλοδοξίες των λαών στην μετακομμουνιστική Ευρώπη… Στις ιδιαίτερες πρόσφατες πολιτικές συνθήκες στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η ευκολότερη λύση ήταν να βρεθεί καταφύγιο στον εθνικισμό, ο οποίος έχει δημιουργήσει ένα κλειστό φράχτη και δυσκολίες πρόσβασης γύρω από τις όχθες του Δούναβη…

Τα νέγρικα μπλουζ και οι ιατρικές τους αναφορές – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Από τις πιο εμπεριστατωμένες περιηγήσεις στον κόσμο του Αμερικάνικου Νότου. Ο αναγνώστης κερδίζει σε τόσες πληροφορίες που τον βοηθούν να συμπληρώσει τις ψηφίδες στο ποιητικό μωσαϊκό τού “Λεωφορείου ο Πόθος”. Ρατσισμός, βία, ναρκωτικά κι εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα χαρμολύπης που μετουσιώνεται φιλειρηνικά σε τέχνη υψηλή, μουσική, απογειωμένη. Και δεν χρειάζονταν οι μεγάλοι αυτοί καλλιτέχνες παραισθησιογόνα ή τη βοήθεια της χημείας για να βγάλουν από μέσα τους την αρχετυπική ανθρώπινη κραυγή που εκλιπαρεί για ευτυχία, όταν οι κοινωνικές και οικονομικές καταιγίδες απομάκρυναν τους αγαπημένους και ξερίζωναν τις καρδιές που είχαν πλέξει πάνω στο κορμί ενός άλλου καταπιεσμένου ανθρωπίνου όντος. Αυτός ο βαθύς ουμανιστικός χαρακτήρας της γραφής του φωτισμένου πνεύματος που φέρει το δυσπρόφερτο όνομα Σχορετσανίτης είναι και ο βασικός πόλος έλξης μιας αφήγησης που σε μεγάλο βαθμό καταδύεται και αναδύεται με τη χάρη πρωταθλητή κολύμβησης σε ένα ακόμη πονεμένο Συλλογικό Ασυνείδητο, όπως δείχνουν οι πρόσφατες αντιρατσιστικές ταραχές στην πατρίδα της Ελευθερίας, της Ισότητας, της Αδελφοσύνης όλων και της Δικαιοσύνης. Φαίνεται όμως πως η Ισονομία είναι ένα από τα desiderata του Διαφωτισμού που δεν έχει επιτευχθεί πλήρως παντού. Η ανθρώπινη φύση δεν εξελίσσεται τόσο γρήγορα και δεν ακολουθεί τις αγαθές προθέσεις των φωτισμένων νομοθετών. Η Αμερική, ιδανικός χώρος φυγής κάθε κυνηγημένου, ιδανικός χώρος αναζήτησης ασύλου και εργασίας για κάθε διωκόμενο, φαίνεται ότι έναν αιώνα μετά από την άνθηση των μπλουζ χωρίζεται ακόμα σε πλούσιο ανεκτικό Βορρά και καταπιεσμένο Νότο, ενώ ο αμερικάνικος Εμφύλιος δεν έχει σβήσει, ως φαίνεται, από την Συλλογική Μνήμη. Εύχομαι όλα αυτά να τελειώσουν σύντομα και με τον καλύτερο τρόπο, για το ανώτερο καλό όλων και να ξαναγυρίσουμε στην απόλαυση αυτής της θείας μουσικής αρμονίας που οι καταπιεσμένοι του αμερικάνικου Νότου (ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, θρησκείας, προσωπικών επιλογών και πεποιθήσεων) επέτυχαν κάτι σημαντικό, το σημαντικότερο στις ευνομούμενες ανθρώπινες κοινωνίες: να υπερβούν το μίσος και να επιβεβαιώσουν την κοσμική, την συμπαντική δύναμη της Αγάπης, μέσα από την Τέχνη, την υψηλή ποίηση. Οι πληγές δεν επουλώνονται γρήγορα χωρίς την πανάκεια του Ορφικού Έρωτος. Η πυθαγόρεια “αρμονία των σφαιρών”, που μόνον οι τρελοί, οι ερωτευμένοι και οι ποιητές απολαμβάνουν, είναι η γήινη Εδέμ και η πολυπόθητη πηγή του “ωκεάνιου συναισθήματος”. Κι αυτό ακριβώς είναι τα μπλουζ: παραμυθία της ακοίμητης, ταραγμένης, αγαπησιάρικιας ψυχής μας.

Βιβλίο που διαβάζεται σαν αφήγημα, κατά προτίμησιν με μουσική υπόκριση τα ίδια τα αποκωδικοποιημένα αθάνατα τραγούδια.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας

Ασιατικές νοσταλγίες – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

… Οι ταξιδιωτικές εξερευνήσεις και καταγραφές άλλαξαν δραματικά κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Παρά το γεγονός ότι τα αεροπλάνα διόγκωσαν το μέγεθος της ταξιδιωτικής βιομηχανίας, οι μεγάλοι συγγραφείς συνέχισαν να ταξιδεύουν και να καταγράφουν τις εντυπώσεις τους μέσα σε ταξιδιωτικά γυαλιστερά περιοδικά με όμορφες περιγραφές και φωτογραφίες. Ο εικοστός πρώτος αιώνας δημιούργησε ακόμα περισσότερη αναστάτωση, με τις άφθονες ταξιδιωτικές ιστοσελίδες και blogs. Είναι ένα καινούργιο και εύκολο μέσο που έδωσε στον καθένα την ικανότητα να αφηγείται για το ταξίδι. Σαφώς πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν ότι την πλειονότητα των περιπτώσεων, η ευκολία αφήγησης εκεί μέσα πλησιάζει επικίνδυνα στην επανάληψη, στη συνήθη ανούσια καταγραφή και κάποιες φορές στην ανοησία. Πάνω απ’ όλα, όμως, τις περισσότερες φορές τα ταξιδιωτικά blogs είναι απελπιστικά κακογραμμένα. Τα συγκεκριμένα blogs, ισχυρίζονται οι ειδήμονες, θα πρέπει να είναι σύντομα, ώστε να καταναλώνονται από το κοινό εύκολα και βεβαίως να επαναλαμβάνονται με κάποια άλλη ίσως μορφή. Μαζί με τα ταξιδιωτικά blogs και ιστοσελίδες όμως, παρατηρείται και κάποιος γενικότερος εκφυλισμός της έννοιας του οδοιπορικού. Η τουριστική βιομηχανία, η οποία θέλει εναγωνίως κέρδη, υπαγορεύει με τον τρόπο της το περιεχόμενο των περιοδικών και των ταξιδιωτικών σελίδων των εφημερίδων πολύ πριν από τον ερχομό των blogs, σε συνάρτηση πάντα με τους προορισμούς που εκείνη επιλέγει να οδηγήσει τους πελάτες της…
(από το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου)

Ξεδιπλώνοντας πτυχές της λογοτεχνικής καθημερινότητας – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Το σπίτι-μουσείο του Τζιοβάνι Βέργκα στην Κατάνια είναι ο τόπος γέννησης του διάσημου Ιταλού συγγραφέα, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος του ρεαλισμού στη λογοτεχνία της χώρας. Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Κατάνια και το εσωτερικό του σπιτιού αποτελείται από αυθεντικά έπιπλα του σπιτιού. Η επίσκεψη προσφέρει στον ενδιαφερόμενο την ευκαιρία να δει ιδίοις όμασι τεράστιες βιβλιοθήκες με τα βιβλία και τα αυθεντικά γραπτά του συγγραφέα. Το σπίτι ανακηρύχθηκε εθνικό μνημείο το 1940… Στις 11 Μαρτίου 2011, η Ιαπωνία χτυπήθηκε από έναν καταστροφικό σεισμό ο οποίος με τη σειρά του οδήγησε σε παλιρροϊκό κύμα τρομακτικής δύναμης που έπληξε σφοδρότατα τις ακτές της ανατολικής Ιαπωνίας προκαλώντας ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, καθώς και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Η καταστροφή που άρχισε τότε, σημειωτέον, δεν φαίνεται να έχει τελειώσει και σήμερα. Η Ιαπωνία είναι σεισμογενής περιοχή, αλλά έναν σεισμό μεγέθους εννέα βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ δεν είχε γνωρίσει ποτέ πριν…

Η αβάσταχτη μελαγχολία της κλεψύδρας – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Όσο περιπλανιέσαι στο κόσμο, τόσο αντιλαμβάνεσαι κάποια ξεσπάσματα ηλικιωμένων. Ασυνείδητα, κάποιο νοσταλγικό αεράκι μελαγχολίας παρασύρει τις σκέψεις τους πέρα μακρυά. Όταν οι νεότεροι φεύγουν μπροστά, εκείνοι παλινδρομούν προς τα πίσω. Η κάθε μέρα γι’ αυτούς, κατάδυση στον κόσμο των αναμνήσεων, που τους τροφοδοτεί πλουσιοπάροχα. Οι ηλικιωμένοι, έχουν πίσω δεξαμενή ενεργειών, επιτυχιών, λαθών, κατορθωμάτων, κι απογοητεύσεων. Αισθάνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι απ’ την κοινωνία που οι ίδιοι δημιούργησαν. Πολλοί αναλώνονται ν’ αφήσουν το στίγμα τους σ’ ένα μέλλον αδιαμόρφωτο, στο οποίο εναποθέτουν πολλά και την όποια… συνέχεια, με παράδειγμα τα παιδιά τους. Οι αισθήσεις φαίνονται αγκυλωμένες, που αποκλείουν την πιθανότητα συγκρούσεων και συγκινήσεων. Όσο προχωράει η ηλικία, οι κλειστές κάμαρες του σπιτιού τους αποτελούν τον κόσμο τους. Έπιπλα, βιβλία, αγαπημένα αντικείμενα απλωμένα εδώ κι εκεί, πίνακες, όλα σηματοδοτούν παρελθούσες στιγμές. Γι’ αυτούς σημαίνουν πολλά, για τους νέους, παλινδρόμηση. Η μειωμένη όραση δίνει τη θέση της στην ενδοσκόπηση, η μείωση της ακοής αποκλείει νέα ερεθίσματα, η αφή περίεργες διεγέρσεις.

Όλα μας παραπέμπουν, στο χαρακτικό ‘Μελαγχολία’ (1514) του Άλμπρεχτ Ντύρερ. Πέντε αιώνες τώρα, και δεν άλλαξε η ροή των πραγμάτων στον κόσμο μας!… Οι ηλικιωμένοι, πιασμένοι απ’ τα κλαδιά της όχθης ενός ποταμού νεότητας, που κυλάει αποφασιστικά, παρακολουθούν τα γεγονότα, αλλά η πραγματική ζωή, βρίσκεται πίσω! Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μπερδεύονται, τα συναισθήματα ξεχειλίζουν αδικαιολόγητα. Η πείρα και η όση σοφία κατέκτησαν, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη ρώμη και τη φαντασία των νέων, η περιθωριοποίηση και η προσφυγή στις αναμνήσεις, μονόδρομος. Βρίσκουν ότι κάθε καινούργιο περικλείει ένα παλιότερο, και κάθε παλιότερο μπορεί να πάρει τη μορφή καινούργιου. Και γιατί όχι, η κακία και η καλοσύνη να αποτελούν διαφορετική όψη του ίδιου νομίσματος. Ενσωματώνοντας εικασίες και παραδοχές, πορεύονται προς τη σοφία η οποία και τους οδηγεί σε βαθύτερα διαμερίσματα πραγματικότητας.

Γνωρίζουν, όμως, ότι αυτό που σήμερα πρεσβεύουν οι νέοι, εκείνοι το πίστεψαν, δεκαετίες νωρίτερα! Κι ας λέει ο Γκαίτε στον ‘Φάουστ’: ‘…Δεν είχα τίποτε, όμως είχα πλήθια:/χαρά στην πλάνη, την ορμή γι’ αλήθεια/Τη δίψα εκείνη ακράτη δώσ’ μου πίσω/την τρίσβαθη πικρή χαρά/να μπορώ να μισήσω, ν’ αγαπήσω/δώσ’ μου τη νιότη μου ξανά…’!

Το τριπλό αλγεινό ταξίδι των αφροαμερικανών – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

“Το τριπλό αλγεινό ταξίδι των Αφροαμερικανών”, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μακραίωνη ταλαιπωρία των κατοίκων της δυτικής Αφρικής, οι οποίοι εκόντες άκοντες, συνελήφθησαν στα χώματά τους από αδίστακτους Ευρωπαίους δουλεμπόρους χωρίς να μπορούν να διανοηθούν στο παραμικρό τι θα ακολουθούσε, απήχθησαν βιαίως από τις πατρογονικές τους εκείνες εστίες, και στη συνέχεια με τα γνωστά σαπιοκάραβα της εποχής, και διαμέσου του επικίνδυνου, για την εποχή εκείνη, Ατλαντικού Ωκεανού, μεταφέρθηκαν σε κακή κατάσταση στην αντίπερα όχθη του, στο Νέο Κόσμο ο οποίος, σημειωτέον, σιγά-σιγά ανέτειλε ελπιδοφόρα στον ορίζοντα της υπομονετικής ιστορίας. Η συνέχεια της πορείας τους υπήρξε καταλυτική για πολλά επίπεδα, δικά τους και των άλλων. Πουλήθηκαν ανερυθρίαστα σε ιδιοκτήτες φυτειών, εργάστηκαν βιαίως ως σκλάβοι, σε βαμβακοφυτείες κατά κύριο λόγο, χωρίς βεβαίως στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, καταπονήθηκαν, σωματικά και ψυχικά, ατομικά, οικογενειακά και κοινωνικά, λυντσαρίστηκαν με επαίσχυντο τρόπο για αιτίες που δεν τους αναλογούσαν, κάποιοι απέδρασαν από τον ζυγό των λευκών, άλλοι δεν τα κατάφεραν και χάθηκαν απ’ τις σελίδες της ιστορίας, ένα τμήμα τους παρέμεινε στις πόλεις και κωμοπόλεις του Νότου μέχρι και σήμερα, αυτής της ιδιόρρυθμης περιοχής της Αμερικής, και τόσο πλούσιας από πολιτιστικής σκοπιάς, ορισμένοι έφτασαν με κάθε τρόπο και μέσο και εγκαταστάθηκαν στις μεγαλουπόλεις του αμερικάνικου Βορρά όπου και συνεχίζουν να ζουν σήμερα με τα όποια προβλήματα υπάρχουν στην καθημερινότητα μέσα στις κοινωνίες όπου εργάζονται και δραστηριοποιούνται.

Παραπατώντας στη βοτσαλωτή ακτή των συγγραφέων – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

“… κανείς δεν μπορεί να μας πει πως θα ζήσουμε. Και τώρα οι άνθρωποι ζουν με διάφορους τρόπους, ζουν με τους δικούς τους κανόνες και πρότυπα χωρίς να ζητούν την άδεια από κανένα. Κι εμείς μπορούμε να ψάξουμε τους δικούς μας κανόνες. Εννοώ… Έντουαρντ… δεν χρειάζεται να είμαστε σαν τους άλλους… κανείς δεν θα ξέρει τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε, θα μπορούσαμε να είμαστε μαζί, να ζούμε μαζί κι αν ήθελες, αν ήθελες πραγματικά, δηλαδή, όποτε συνέβαινε και φυσικά θα συνέβαινε, εγώ θα το καταλάβαινα, όχι μόνο αυτό, θα το ήθελα, θα το ήθελα, …γιατί θέλω να είσαι ευτυχισμένος κι ελεύθερος… Εγώ θα σ’ αγαπούσα και θα έπαιζα μουσική, μόνο αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου…”.
(“Στην ακτή”, Ίαν Μακ Γιούαν)

Όταν σπάσουν τ’ αναχώματα – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Πλησιάζοντας… κοντύτερα, διαβάζουμε στο ”Δούναβη” του Κλάουντιο Μάγκρις, για τα απρόβλεπτα δρομολόγια του ταξιδιού, τη διαπλοκή των μονοπατιών, το δήθεν τυχαίο των στάσεων, την αβεβαιότητα του δειλινού, την ασυμμετρία κάθε διαδρομής, κι ακόμα για τη ζωηρή διαμάχη κάποιων μικρών πόλεων για τις πηγές του Δούναβη, πέρα από το γεγονός ότι αναφέρεται και μια τολμηρή υπόθεση διαπρεπούς ιστορικού, ότι ο Δούναβης γεννιέται ουσιαστικά από μια υδρορροή!

Η διαδρομή για τους ποταμούς των εποχών μας, όμως, είναι ακόμα αχαρτογράφητη. Ρυάκια, παραπόταμοι, διακλαδώσεις, ποιότητα και χημική σύσταση του νερού που δέχεται και μεταφέρει, αρδεύσεις ίσως προσκείμενων, προβληματικών και απαιτητικών εδαφών, παλίρροιες, διώρυγες, μικρά πλοία με κατάρτια ευένδοτα στους ανέμους των εποχών, λιμάνια, στάσεις, γεωμετρία, όπως και το δέλτα μέσα στο οποίο πολλά άχρηστα κούτσουρα σέρνονται από δω κι κει, και το οποίο σε κάποια φάση χάνεται στην υφάλμυρη θάλασσα, χωρίς να αλλοιώνει χημικά τη σύνθεση της τελευταίας, ένας μικρός ή μεγάλος θάνατος για μερικούς! Τα παρακλάδια του ποταμού, λέει ο Κλάουντιο Μάγκρις, πορεύονται το καθένα για δικό του λογαριασμό, χειραφετούνται από την επιτακτική ενότητα-ταυτότητα και πεθαίνουν όπως η καρδιά, τα νύχια ή τα μαλλιά που το πιστοποιητικό θανάτου τα απελευθερώνει από τα δεσμά της αμοιβαίας πίστης. Και βέβαια έχει δίκιο όταν ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να προσδιορίσουμε την εκβολή, όπως έγινε όλους τους αιώνες με τις πηγές, αλλά πιο πρέπον θα ήταν να τα αφήναμε να πεθαίνουν ήσυχα… χωρίς να ερεθίζουμε και επιτείνουμε την ήδη δημιουργηθείσα σύγχυση, θα προσθέταμε με τη σειρά μας!

Περιδιαβαίνοντας στις μυθικές πολιτείες του Ουζμπεκιστάν – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

… Βγαίνω κουρασμένος από τις απανωτά συγκεντρωμένες πληροφορίες, παραστάσεις και εντυπώσεις από το μαυσωλείο του τρομερού Ταμερλάνου. Η μέρα είναι καλή και σήμερα, το πλήθος συνεχίζει να συσσωρεύεται ακάθεκτο παράλληλα με τους όχι απαιτητικούς ζητιάνους στις γωνιές και τις εισόδους των θρησκευτικών δομών, κι ο σκληρότερος ανατολίτης πολεμιστής αναπαύεται μακάριος στον πραγματικό του πια τάφο. Προσπαθώ απεγνωσμένα να καταγράψω κι εδώ εντυπώσεις μαυσωλείων, τζαμιών και μεντρεσέδων, κι ονόματα εν πρώτοις ιστορικά, και κατά δεύτερο λόγο μυθιστορηματικά από όποια γωνία ορώμενα. Ξέρω καλά ότι προϊόντος του χρόνου ‘… οι εικόνες θα πολλαπλασιάζονται. Από μέσα τους βγαίνουν το ένα μετά το άλλο τα κείμενα. Αυτά που έγραψα κι αυτά που γράφονται πρώτα στην οθόνη του νου και περιμένουν την ώρα για να τυπωθούν… Τώρα η παρουσία του είναι άκρως ασφαλής για τους συγκεντρωμένους στα πέριξ, είναι σίγουρα ανήμπορος για περιττούς εκδικητικούς αποκεφαλισμούς και μάταιες ανεγέρσεις τρομακτικών πυραμίδων με συσσωρευμένα χιλιάδες ανθρώπινα γδαρμένα κρανία. Γιατί το 1393 με την κατάκτηση του Ισφαχάν έδωσε εντολή να σχηματισθεί μια γιγαντιαία πυραμίδα με εβδομήντα χιλιάδες κρανία. Τον ίδιο χρόνο, λίγους μήνες αργότερα, στη Βαγδάτη χρησιμοποίησε ενενήντα χιλιάδες κρανία για να κάνει τοιουτοτρόπως εντονότερη την παρουσία και φυσικά τη δύναμή του σ’ αυτή την πόλη αλλά και στις άλλες που θα ακολουθούσαν, ενώ στο Δελχί λέγεται ότι παρέμεινε ικανοποιημένος με τις ογδόντα χιλιάδες και σταμάτησε εκεί!

Μπροστά σε αλλότριες προκλήσεις – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Κριτικά κείμενα για βιβλία (Φεβρουάριος 2013-Δεκέμβριος 2015)


Η ανάπτυξη πάντως του δοκιμίου και της κριτικής, και η ανάπτυξη μιας ιδέας και ενός κειμένου γύρω από ένα βιβλίο επηρεάζεται τα μέγιστα από προσωπικές απόψεις, το ύφος του συγγραφέα, τα συναισθήματα, τα όποια βιώματα, τις γνώσεις και την έμπνευση. Αποτελεί βύθιση στο συγκεκριμένο έργο κάποιου άγνωστου στις περισσότερες των περιπτώσεων, η οποία στη συνέχεια προσφέρει μια δοκιμή λόγου, ή έστω φιλότιμη προσπάθεια ανάδυσης ιδεών. Οι αποκλίσεις από την συνήθη χρήση του λόγου, η μεταφορά των εικόνων και η πρωτοτυπία στη χρήση της λέξεων και φράσεων στη διάρθρωση του όλου κειμένου χαρακτηρίζουν αναγκαστικά και τον επαγγελματία ή ερασιτέχνη δοκιμιογράφο.
Από την Εισαγωγή στο βιβλίο

Ένα καλοκαίρι στο Σαν Φρανσίσκο – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Κοιτάζω προσεκτικά και κάπως ανυπόμονα θα έλεγα από τον ένατο όροφο του πανύψηλου ξενοδοχείου, να απολαύσω σε αυτή τη χρονική και γεωγραφική συγκυρία τη θέα προς τα βορειοανατολικά του ανοικτού ορίζοντα. Θέλω να αποτυπωθεί καλά στο ενδότερο στρώμα, στο βαθύτερο τμήμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, να τη συνηθίσω. Άλλωστε θα την έχω καθημερινά μπροστά μου για αρκετό χρονικό διάστημα, όλο ετούτο το καλοκαίρι. Έχω απέναντί μου τις σκοροφαγωμένες από το χρόνο και την υγρασία πλαγιές του λόφου Τέλεγκραφ, με την τεράστια αυλακωτή κολόνα στο πάνω μέρος του να ελέγχει τον αχανή περίγυρο, τον πύργο Coit. Κάτω χαμηλά, στην λοξή ColumbusAvenue, ένα πάρκινγκ αυτοκινήτων, μερικά χαμηλά ιστορικά κτίρια ακόμη ζωντανά, κλειστά από καιρό όπως εύκολα μαντεύεται, έμπιστοι φύλακες μια άλλης εποχής, προσπαθούν να επιβάλλουν ή τουλάχιστον να διατηρήσουν ζωντανή την παρουσία τους, δυσπνοώντας ανάμεσα στους ψηλότερους ουρανοξύστες που απειλούν την ύπαρξή τους πανταχόθεν. Στο βάθος, ο φωτισμένος την απογευματινή αυτή ώρα, κόλπος της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, μια προσεκβολή, κάτι σαν υποψία διείσδυσης και διεκδίκησης του μεγάλου ωκεανού, μέσα στο κορμί της πληθωρικής Αμερικάνικης γης. Προσπαθώ να βάλω τις σκέψεις μου πάνω στις ράγες της αμερικάνικης καθημερινότητας. Να τις προσαρμόσω στις επιθυμίες, αλλά πιο πολύ στις υποχρεώσεις της στιγμής. Να ορθοποδήσω στιγμιαία στο γίγνεσθαι της πόλης. Εις μάτην όμως! Το τζετ λανγκ έχει κατακυριεύσει ολάκαιρο το κορμί και το μυαλό μου, σαν μια περίεργη, υποδόρια, υφέρπουσα και καλλωπισμένη απειλή που αναισθητοποιεί με μαεστρία τα πάντα. Και είναι αυτή η ταξιδιωτική επινόηση, του περασμένου πια αιώνα, πανταχού παρούσα! Ανίκανα φαντάζουν τα πάντα. Εφημερίδες, βιβλία, τηλεόραση…

Το πιο διάσημο πρόσωπο που κανένας δεν ήξερε – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Μάργκαρετ Γουώκερ (1915-1998)


Η Μάργκαρετ Γουώκερ (1915-1998), είναι σημαντική συγγραφέας γιατί, πέρα απ’ όσα αναφέρθηκαν, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας νοητής γραμμής, ενδιάμεσος κρίκος μιας αλυσίδας που συνδέει την πρώτη αφροαμερικανή γυναίκα συγγραφέα, την Φίλις Ουάιτλϊ (PhyllisWheatley, Δυτική Αφρική, 1753-Βοστώνη, 1784), με τις νεότερες γενιές των αφροαμερικανών γυναικών συγγραφέων, όπως είναι η Τόνι Μόρρισον (1931- ), η Νίκι Τζιοβάννι (1943- ), και η Άλις Γουώκερ (1944- ). Όμως, η Μάργκαρετ Γουώκερ, μαζί με τις λογοτεχνικές της επιδόσεις, δεν παύει σε καμιά χρονική περίοδο να είναι παράλληλα και μια απροκάλυπτα πολιτική συγγραφέας, η οποία ασχολείται άμεσα με όλες τις πολιτικές πτυχές της εποχής της, και όχι μόνο με την πολιτική των δύο φύλων, όπως οι άλλες γυναίκες λογοτέχνες του καιρού της. Ήταν η πρώτη γυναίκα συγγραφέας που αμφισβήτησε την εξουσία και τη δύναμη σημαντικών αντρών συγγραφέων, όπως οι RichardWright (1908-1960) και AlexHaley (1921-1992), καθώς και η πρώτη συγγραφέας που μετέτρεψε τις αφηγήσεις των μαύρων σκλάβων του αμερικάνικου Νότου, σε μυθοπλασία.

Σύντομη ιστορία της Κου Κλουξ Κλαν – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ίσως να μην υπάρχει παρεμφερής οργάνωση στην Αμερική που να προκαλεί ισχυρότερη συναισθηματική αντίδραση σε μεγάλη μερίδα πληθυσμού από την Κου Κλουξ Κλαν. Στα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, η Κλαν έχει δημιουργήσει μια συνεχή φήμη πλούσια σε εκφοβισμό, ενώ βρίσκεται βυθισμένη σε ένα πέπλο περίεργης μυστικότητας που σχετικά λιγοστοί είναι οι άνθρωποι που έχουν καταφέρει να διαπεράσουν. Έτσι η φήμη της Κλαν, ακόμα και στον δεύτερο αιώνα της παρουσίας της, είναι ισχυρότερη απ’ ότι τα αριθμητικά της μεγέθη. Σιγά-σιγά εξελίχτηκε σε μια από τις πλέον ισχυρές και αιματοβαμμένες ισχυρές μυστικές οργανώσεις στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ενώ λοιπόν παλιότερα, σε μεγαλειώδεις μάλλον περιόδους της ιστορίας της, ο αριθμός των μελών της (Klansmen) υπολογιζόταν σε κάποια εκατομμύρια, σήμερα υπολογίζεται πως υπάρχουν κάπου 5.000 μέλη των Λευκών Ιπποτών της Κου Κλουξ Κλαν, εκτός βεβαίως των πολυποίκιλων υποστηρικτών της και των όσων επιδεικνύουν κάποιου βαθμού παθητική υποταγή στις αρχές Κλαν, οι οποίοι θα πρέπει επίσης, με πρόχειρους υπολογισμούς, να ανέρχονται σε κάποια εκατομμύρια…

Μικρές εξομολογήσεις στις αγωνίες της εποχής – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Άρθρα και κείμενα του 2013-2015


Φαντάζει ομολογουμένως αδιανόητη η αποχή από την καθημερινότητα, από τους εν εξελίξει αγώνες, όλων αυτών! Είναι τόσο μεγάλη η συνεχιζόμενη αδιαφορία των πνευματικών που ερεθίζει. Από πού όμως, θα μπορούσε φυσικά ένας αφελής αλλά και ένας υποψιασμένος παρατηρητής να ρωτήσει, πήραν άραγε οι πνευματικοί ταγοί τα δημιουργικά ερεθίσματά τους και έφτασαν εκεί που έφτασαν και τώρα σωπαίνουν προκλητικά; Η άρνησή τους να εμβαπτισθούν στα νάματα της καθημερινότητας, να πρωτοστατήσουν στους κοινωνικούς αγώνες, να βοηθήσουν όσο και όπως μπορούν, στη δίκαιη και ομαλή εξέλιξη των καθημερινά αναφυομένων προβλημάτων, στερεί την κοινωνία από ένα πολυποίκιλο λαβύρινθο αξιών τόσο απαραίτητων στις μέρες μας, αφήνει τη διαχείριση των πραγμάτων στους απελπιστικά ολίγιστους, τη διαύγεια και τη διαφάνεια ορφανές! Οι πνευματικοί άνθρωποι οχυρώθηκαν πίσω από πρόσκαιρες προσωπικές επιτυχίες, με όποιο τρόπο οι συγκεκριμένες αποκτήθηκαν, απολαμβάνουν τη μοναξιά και πολυπόθητη απομόνωσή τους και παρατηρούν, φευ, τα διαδραματιζόμενα χαμηλά εκεί, όπως κάποτε μερικοί άλλοι παρακολουθούσαν ναυμαχίες άρτια εξοπλισμένων ξενόφερτων στόλων εναντίον αδύναμων αμυνομένων, αποστασιοποιημένοι από τα καθημερινά όχι για να γίνουν έστω παραδείγματα δημιουργικά, αλλά για να αποφύγουν την αναπόφευκτη σύγκρουση, τις πολλαπλές αντιπαραθέσεις, με ό,τι όλα αυτά συνεπάγονται! Από εκεί βεβαίως που θα προκύψει η κάθε θετική και δημιουργική κίνηση, η καθοδήγηση της νεολαίας, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αλήθεια!

Βιετνάμ: Η γη των ατελείωτων ορυζώνων – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Μια ξεχωριστά ελκυστική στενόμακρη χώρα, που ανήκει σε μια χερσόνησο ανάμεσα στον Κινεζικό υπερκολοσσό και την απέραντη Ινδία, την επονομαζόμενη Ινδοκίνα, είναι το Βιετνάμ. Στη μια πλευρά της, οι δύο άλλες χώρες της Ινδοκίνας, στην άλλη τα κύματα της θάλασσας της Κίνας και πιο πέρα ο μεγαλοπρεπής ατέλειωτος Ειρηνικός Ωκεανός. Ο ποταμός Μεκόνγκ, ο πατέρας των ποταμών, διαδραματίζει από πανάρχαιους χρόνους σημαντικό ρόλο στη ζωή του Βιετνάμ, όπως άλλωστε και όλων των χωρών και των λαών της Νοτιοανατολικής Ασίας. Είναι για ολόκληρη την Ινδοκίνα, ότι αποτελεί κι ο πανάρχαιος Νείλος για τη μακρινή από εδώ Αίγυπτο. Κι όταν λέμε Ινδοκίνα, εννοούμε τόσο τη “γαλλική” εκδοχή της (Βιετνάμ, Καμπότζη, Λάος), όσο και την “αγγλική” Ινδοκίνα, δηλαδή Ινδία, Βιρμανία, Ταϊλάνδη, Μαλαισία και Σιγκαπούρη. Γιατί όταν οι γάλλοι αναφερόντουσαν στην χερσόνησο Ινδοκίνα, την εννοούσαν σαφώς ολόκληρη, γεγονός που παρέπεμπε στη διατήρηση εν ισχύ της παλιάς ιδέας ότι όλα ανήκουν σ’ αυτούς, εν αντιθέσει με τους άγγλους που όταν έλεγαν Ινδοκίνα, προέτασσαν τον γεωγραφικό προσδιορισμό “γαλλική” για να περιορίσουν τους γάλλους εκεί και εδραιώσουν την δική τους παρουσία στα εδάφη που ήλεγχαν ικανοποιητικά, κι όλα αυτά μέσα σ’ ένα αέναο παιχνίδι δηλώσεων, εντυπώσεων, φανερού, άτυπου και υφέρποντος πολέμου και ανταγωνισμού των δύο αυτών υπερδυνάμεων εκείνης της εποχής και ανελέητων αποικιοκρατιών!…

Στη γη της αιώνιας φωτιάς – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί μια λίγο γνωστή σε εμάς χώρα, συνδεδεμένη μάλλον με τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και με συνειρμούς για τα παράλια της Κασπίας. Το παρόν βιβλίο ξεδιπλώνει σχεδόν υπνωτιστικά τη γεωγραφία, την ιστορία και τον πολιτισμό του Αζερμπαϊτζάν, αλλά και τους παράδρομους μεγάλων και μικρότερων πόλεων, με τους ανθρώπους τους και τις ζωές τους.

Από τις καταιγίδες, τα χιόνια και τους ασταμάτητους ανέμους περνάμε στην όπερα, τη μουσική κωμωδία, τον κινηματογράφο και τη τζαζ, στην ποίηση των Αζέρων αλλά και σε πληροφορίες όπως εκείνη των αδελφών Νομπέλ και της πετρελαϊκής τους επιχείρησης που άνθισε στο Μπακού.

Ένα βιβλίο που απευθύνεται σε όλους εμάς που ζούμε στο σύνορο Ανατολής και Δύσης, και μας συστήνει μια χώρα κι έναν πολιτισμό μακρινό και αναπάντεχα συγγενικό.

Μία απόπειρα σκιαγράφησης του Χανς Φάλλαντα – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ο Χανς Φάλλαντα (Hans Fallada, 21 Ιουλίου 1893 – 5 Φεβρουαρίου 1947), γεννήθηκε ως Ρούντολφ Βίλχελμ Φρήντριχ Ντίτσεν (Rudolf Wilhelm Friedrich Ditzen) στο Γκράιφσβαλντ (Greifswald) της Γερμανίας και ήταν, όπως αποδείχτηκε, ένας από τους πραγματικά μεγάλους συγγραφείς του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα.

Διαθλασμένο Παλέρμο – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

“Αλλεπάλληλα στρώματα, αιώνια θραύσματα ιστορίας αποκαλύπτονται απροκάλυπτα με τη ελάχιστη ανακίνηση και ανακαίνιση, κάτι σαν το αυτόματο ξεφλούδισμα που οδηγεί σε συνθήκες και τεχνοτροπίες πάτσγουερκ τους τοίχους μερικών παραλιακών πολυκατοικιών, από την υγρασία θέλεις, από τον δύστροπο ήλιο, την πολυκαιρία και την αποκάλυψη αργά και βασανιστικά κάτι λεπρών και ηττημένων από τη ζωή αρχιτεκτονικών δομών και προσωπείων τους. Κάποια απλωμένα σεντόνια, κάτι παλιόπανα, ανθεκτικοί μουσαμάδες κάπου-κάπου, πρόχειρα στερεωμένα όλα με καρφιά στους τοίχους των πολυκατοικιών, δεμένα όπου είναι δυνατόν, πάνω από τα μπαλκόνια, δίπλα από τα παράθυρα, μαζί με τη συνήθη μπουγάδα, λύνουν για μερικές ώρες της ημέρας δίκην τέντας, το πρόβλημα της εκ νέου επίθεσης του αλύπητου ήλιου σε κατασκευές, υλικά και ανθρώπους”.

Ο Κνουτ Χάμσουν στη Χώρα των Θαυμάτων – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Μια σύντομη βιογραφία


“Ο Καύκασος είναι περίεργη περιοχή που εκτείνεται ουσιαστικά από την Κασπία μέχρι τη Μαύρη θάλασσα σε μήκος χιλιάδων χιλιομέτρων, από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των ηπείρων της Ευρώπης και της Ασίας, ως ένα είδος διαχωριστικής γραμμής ανάμεσά τους, η οποία συχνά αποκαλείται Καυκασία ή Ευρασία. Μία από τις αρχαιότερες γνωστές περιοχές, ειδικά σε μας, αφού συνδέεται με τις παραδόσεις της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και ειδικότερα το μύθο του Προμηθέα, τον οποίο τιμώρησε ο Δίας και τοποθέτησε βιαίως στον Καύκασο, Κι ακόμα βέβαια την πολυδιαφημισμένη Αργοναυτική εκστρατεία όπου όλοι αναζητούσαν απεγνωσμένα το χρυσόμαλλο δέρας το οποίο βρισκόταν κάπου καλά κρυμμένο μέσα σε τούτη την αφιλόξενη, αλλά άκρως ελκυστική περιοχή…”
Ο Κνουτ Χάμσουν (Knut Hamsun, 1859-1952) ήταν ένας Νορβηγός συγγραφέας, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1920. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από είκοσι μυθιστορήματα, μια ποιητική συλλογή, μερικά διηγήματα και θεατρικά έργα, ένα οδοιπορικό και μερικά δοκίμια. Ο νεαρός Χάμσουν απέρριπτε τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό. Υποστήριζε ότι “ο κύριος στόχος της σύγχρονης λογοτεχνίας πρέπει να είναι οι περιπλοκές του ανθρώπινου νου, και ότι οι συγγραφείς πρέπει να περιγράφουν τον ψίθυρο του αίματος και να υπερασπίζονται τις ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις που σχετίζονται με την έννοια του μυελού των οστών”. Ο Χάμσουν θεωρείται ο πρωτοπόρος, ο ηγέτης που χάραξε την πορεία της νεορομαντικής εξέγερσης στο γύρισμα του εικοστού αιώνα, με έργα όπως η Πείνα (1890), τα Μυστήρια (1892), Παν (1894) και Βικτώρια (1898).

Ιστορικά στοιχεία και άλλα παραλειπόμενα της εξέλιξης της ανατομικής – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Η Ανατομική φαίνεται να είναι η παλαιότερη ιατρική επιστήμη· διαθέτουμε σπηλαιογραφικές εικόνες ήδη από τη Λίθινη εποχή, οι οποίες δείχνουν ότι 30.000 χρόνια πριν οι άνθρωποι είχαν γνώση της ανατομίας των ζώων, έστω υποτυπώδη. Στην εκπαίδευση των ιατρών η ανατομία κατείχε και εξακολουθεί να κατέχει κεντρικό ρόλο. Οι δημόσιες ανατομίες του Μεσαίωνα συνίσταντο κυρίως σε ασκήσεις πάνω σε πτώματα, πρακτική που ακολουθείται και σήμερα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των ιατρικών σχολών.

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια εύγλωττη και εμπεριστατωμένη εισαγωγή στην ιστορία της Ανατομικής, εστιάζοντας σε σημαντικούς σταθμούς από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Από τον Αλκμαίωνα τον Κροτωνιάτη ώς τον Γαληνό και από τα ανατομικά αμφιθέατρα της Πάδοβας ώς την εμφάνιση των πρώτων αμφιθεάτρων στην Αμερική, παρέχει μια εξόχως ενδιαφέρουσα εποπτεία όχι μόνο των γεγονότων, αλλά και της πρόσληψης της Ανατομικής σε κάθε εποχή, τις αντιλήψεις των ανατόμων και τις αντιδράσεις των συγχρόνων τους, τις προκαταλήψεις άλλων εποχών και την τόλμη των νεωτεριστών.

Δίχως την Ανατομία οι επιστήμες υγείας δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές, ούτε από εκείνους που τις σπουδάζουν ούτε από όσους τις προσεγγίζουν από απλό ενδιαφέρον. Η γνώση επομένως της ιστορίας και το παραλειπόμενών της δεν μπορεί παρά να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη βαθύτερη κατανόηση των επιμέρους κλάδων που απαρτίζουν τις επιστήμες υγείας. Ως εκ τούτου, το βιβλίο απευθύνεται τόσο στους επαγγελματίες υγείας που θέλουν να δουν την επιστήμη τους υπό το φως μιας ιστορικής προοπτικής, όσο και στον καθένα που επιθυμεί να λάβει μια επαρκή εικόνα του συναρπαστικού αυτού θέματος.

Εικονογραφημένο Ημερολόγιο 2015, Ποιητές του Αζερμπαϊτζάν – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ο άγνωστος σε μας πολιτισμός του Αζερμπαϊτζάν μετράει ήδη κάποιες χιλιετίες πολύπλοκων ζυμώσεων, πνευματικών, πολιτικών και κοινωνικών. Πλήθος σημαντικών ποιητών και φιλοσόφων, καθώς και ιδιαιτερότητες όπως η σχολή της Ταυρίδας -ένα από τα σημαντικότερα σχολεία μινιατούρας στην Ανατολή- συνθέτουν ένα ψηφιδωτό που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να μελετάται πιο συστηματικά στη Δύση. Η προσάρτηση εξάλλου του Αζερμπαϊτζάν στη ρωσική αυτοκρατορία, σήμανε μια νέα περίοδο όπου ευρωπαϊκά ίχνη άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στην αρχιτεκτονική, τη λογοτεχνία, τις καλές τέχνες κ.λπ.

Το ημερολόγιο για το έτος 2015 παρουσιάζει εν συντομία τους βασικούς σταθμούς στην πολιτιστική ιστορία του Αζερμπαϊτζάν, και συνοδεύεται από ελληνική απόδοσης των ποιημάτων που έγραψαν μείζονες και ελάσσονες ποιητές ανά τους αιώνες, μέχρι τον πιο πρόσφατο Vagif Samadoghlu που τελειώνει το ποίημα “Αγάπη μου” μ’ αυτές τις λέξεις:

Και θέλω να γίνω ποίημα,
όχι ποιητής
Όταν σε βλέπω.

Επιστρέφοντας στο δρόμο του μεταξιού – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Εισαγωγή στο δρόμο του μεταξιού


“Δεν εφεύραν οι Σελτζούκοι τα καραβανσεράγια. Υπήρχαν χάνια και ραμπάτ σε ολόκληρο το Τουρκεστάν και την Περσία. Όμως οι Σελτζούκοι ήταν οι πρώτοι που εκπόνησαν και έχτισαν οργανωμένο δίκτυο κατά μήκος των εμπορικών οδών, ώστε στην ιδανική περίπτωση να υπάρχει ένα καραβανσεράι κάθε τριάντα περίπου χιλιόμετρα,
απόσταση που διένυε σε μια μέρα μια φορτωμένη καμήλα”
Νταλρύμπλ Ουίλλιαμ, Στα βήματα του Μάρκο Πόλο

Οι συνεχόμενες, επαναλαμβανόμενες μάλλον, με κάποια ενδιάμεσα χρονικά διαστήματα φαινομενικής ηρεμίας, στρατιωτικές δράσεις και κοινωνικές αναταραχές, οι υφέρπουσες και άλλοτε προφανείς και βίαιες γεωγραφικές ανακατατάξεις στους χώρους του Αφγανιστάν και του Ιράκ, πρόσφατα στο χώρο της Συρίας με άγνωστη ακόμη κατάληξη, με υποψίες επί του παρόντος και για την περιοχή του Ιράν, της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Ασίας θα λέγαμε κάπως γενικόλογα, έχουν επιστήσει εκ νέου, εδώ και πολλά χρόνια καλύτερα, την προσοχή των Αμερικανών, αλλά και των Ευρωπαίων, της Ρωσίας και των αναδυομένων αυτοκρατοριών της Ανατολής, για τα βάθη της Ασίας και τους πολυποίκιλους πολιτισμούς που αναπτύχτηκαν στις δημοφιλείς διαδρομές, αρχαία και μεσαιωνικά αστικά κέντρα του αρχαίου, περιβόητου και δημοφιλούς Δρόμου του Μεταξιού. Εάν θέλαμε σήμερα να απλοποιήσουμε τον ορισμό, θα λέγαμε ότι ο Δρόμος του Μεταξιού ήταν ένα πολύπλοκο δίκτυο
χερσαίων διαδρομών οι οποίες συνδέονταν μεταξύ των, εκτείνονταν σε ολόκληρη την ήπειρο της Ασίας και συνέδεαν τις μεγάλες ξακουστές πόλεις της Κίνας με τις
αντίστοιχες της Ινδίας, τις μυθικές πολιτείες της Κεντρικής Ασίας, έως τέλος τα μεγάλα και ξακουστά λιμάνια και πόλεις της Ανατολικής Μεσογείου, για το
χρονικό διάστημα από το 100π.Χ. περίπου, έως το έτος 1500 μ.Χ…

Τυνησία, η πύλη της ερήμου – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Ένα μοναδικό ταξιδιωτικό αφήγημα στα άγνωστα μέρη της γειτονιάς μας… στην Τυνησία, την πύλη της ερήμου. Η ελκυστική Σαχάρα, η απέραντη έρημος, μερικές σκηνές πέρα μακρυά, οι οάσεις, οι ενοχλητικές ανεμοθύελλες που γεμίζουν και τους μικρότερους ακόμα πόρους με σκονισμένη άμμο που μετακινείται συνεχόμενα, οι αμέτρητοι φοίνικες, οι περήφανες και σκληροτράχηλες καμήλες, οι τρωγλοδύτες με τον ιδιόρρυθμο τρόπο ζωής τους, η αραβική πλευρά της χώρας, η ανατολίτικη με τις γνωστές ιδιαιτερότητες, με την έμφυτη ανοχή και αντοχή του πληθυσμού στις κακουχίες της παντοτινής ζέστης, οι αστραφτερές στον ορίζοντα λίμνες με το ατέλειωτο αλάτι, μερικά ξεχασμένα φρούρια, στην κυριολεξία στη μέση του πουθενά, η άλλη μορφή της χώρας, η απόκοσμη διαφορετικότητα της περιοχής.

Στη σιωπηρή ζωροαστρική πόλη της Γιαζντ – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Στη “Σιωπηρή Ζωροαστρική πόλη της Γιαζντ”, ο συγγραφέας παρουσιάζει τα βασικά γεωγραφικά και ιστορικά στοιχεία μιας άγνωστης εν πολλοίς πόλης του Ιράν, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά μιας, ουσιαστικά ξεχασμένης από τους περισσότερους, θρησκείας του Ζωροαστρισμού η οποία ακόμη και στις μέρες μας ελκύει πλήθος πιστών, που δεν μπορούν να υπολογισθούν αριθμητικά, από την Ινδία έως και κάποιες περιοχές του Ιράν.

Παράπλευρες σημειώσεις και μελετήματα – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Στο ηλεκτρονικό αυτό βιβλίο περιέχονται και δημοσιεύονται κάποια ενδιαφέροντα κείμενα του συγγραφέα τα οποία δημοσιεύτηκαν σε διάφορες έντυπες εφημερίδες και περιοδικά, καθώς και ηλεκτρονικά μέσα, τον τελευταίο καιρό. Τα κείμενα αναφέρονται βασικά στην ιατρική και την ιστορία της, σε ταξιδιωτικές εμπειρίες, σε γιατρούς κατά κύριο λόγο λογοτέχνες και τέλος σε επιλεγμένη αρθρογραφία πάνω σε πρόσφατα κοινωνικά θέματα και σύγχρονους προβληματισμούς.

Οδοιπορικό στη Σοβιετική και Νέα Βαλτική – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Η ξενάγηση αρχίζει από την Εσθονία των κάστρων, των πύργων και των παραμυθιών, όπου αριστοτεχνικά συνδέει τα μνημεία και τα ιστορικά και επιστημονικά γεγονότα γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν.

Στη συνέχεια μεταφερόμαστε στη Λετονία, την αιχμή του δόρατος της οικονομικής ανάπτυξης της Βαλτικής, με τα μουσεία, τις ιστορικές παρακαταθήκες και τα κάστρα της. Τέλος, ανακαλύπτουμε τη Λιθουανία των δασών, των βάλτων και των λιβαδιών, με την πλούσια λογοτεχνική κληρονομιά και την αναμφισβήτητη συμμετοχή της στην εξέλιξη της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Είναι ένα πρωτότυπο οδοιπορικό με πλούσια εικονογράφηση και με εξαιρετική σημασία στην κάθε λεπτομέρεια των τόπων που περιγράφονται και τον τρόπο που αυτές συμμετείχαν και συμμετέχουν στην εξέλιξη του πολιτισμού και των επιστημών της Ευρώπης και του κόσμου γενικότερα.

Είναι βέβαιο, πως οποιοσδήποτε ανήσυχος πολιτισμικά και ευαισθητοποιημένος άνθρωπος ξεκινήσει να το ξεφυλλίζει, δεν θα σταματήσει προτού το τελειώσει στην προσπάθεια να ξεδιψάσει τις ανησυχίες του και τα καλά κρυμμένα όνειρά του.

Μυθικές πολιτείες της Ανατολής – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Εικονογραφημένο ημερολόγιο 2014


Χίβα, Μπουχάρα, Σαμαρκάνδη! Βαρύγδουπα ονόματα, μυθικές πολιτείες της ελκυστικής Ανατολής. Δεν ήταν μόνο εμπορικοί, αλλά και πολιτισμικοί σταθμοί πάνω στον περιώνυμο Δρόμο του Μεταξιού, κοιτίδες λαμπρών πολιτισμών. Ήταν τότε που βαρυφορτωμένα καραβάνια με σκληροτράχηλους οδηγούς, σκονισμένους και ιδρωμένους ταξιδιώτες και ευσεβείς προσκυνητές, να περνούν τις όμορφες πύλες τους, που πολλές σώζονται ακόμα σήμερα σε αυτά τα μαργαριτάρια. Ιστορικές προσωπικότητες, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Τζένγκις Χαν, ο Ταμερλάνος και τόσοι άλλοι, έδρασαν εδώ με βίαιο και αποφασιστικό τρόπο και ταξιδευτές ιδιόρρυθμοι, πρωτοπόροι και χαρισματικοί, μας άφησαν ως αιώνια παρακαταθήκη όμορφες και μοναδικές περιγραφές, όπως ο Μάρκο Πόλο και ο Ιμπν Μπατούτα. Η Χίβα, η Μπουχάρα και η Σαμαρκάνδη, μετά την αποδέσμευσή τους από το σοβιετικό άρμα, βλέπουν την καινούργια εποχή να έρχεται, αργά και σταδιακά! Αναστηλώσεις, ανακαινίσεις πολλών θρησκευτικών και άλλων αρχιτεκτονικών δομών, καραβανσεραγιών, μνημείων, λουτρών, τζαμιών, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, όση φυσικά επιτρέπουν τα ανερχόμενα οικονομικά τους. Οι λίγοι και διστακτικοί επισκέπτες ολοένα πληθαίνουν και μένουν εκστασιασμένοι από τον πολιτιστικό πλούτο των πόλεων, απόλυτα ικανοποιημένοι από το μακρινό ταξίδι τους έως εδώ! Το ημερολόγιο ετούτο μας ξεφυλλίζει αργά και αποκαλυπτικά ενδιαφέρουσες πτυχές της ιστορίας τους.

Η ιστορία της ισλαμικής ιατρικής – Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Είναι παγκόσμια αποδεκτό ότι οι βάσεις των επιστημών τέθηκαν από τους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, οι λόγιοι και οι επιστήμονες των οποίων ήταν οι ιερείς τους, και σε αυτούς οφείλουμε τις βάσεις της ιατρικής, της ναυσιπλοΐας, της αστρονομίας και εν μέρει των μαθηματικών. Το δεύτερο στάδιο της εξέλιξης αυτών ήρθε μέσω των Ελλήνων, όπως διδάσκεται με τον παραδοσιακό τρόπο στα Δυτικά σχολεία και κολέγια. Το τρίτο στάδιο της ανάπτυξης, ωστόσο, πρέπει να πιστωθεί στη ραγδαία εξάπλωση του Ισλάμ, ειδικά την περίοδο της δυναστείας των Αμπασιδών, οι χαλίφηδες της οποίας έσκυψαν στις πηγές της αρχαίας Περσίας, της Ινδίας, καθώς και στις Ελληνικές πηγές της γνώσης. Για περίπου τετρακόσια χρόνια το Ισλάμ καθοδηγούσε τον επιστημονικό κόσμο από το ένα άκρο του Ισλάμ στο άλλο, από την Ισπανία μέχρι την Ινδία, με την ανταλλαγή και την ανακάλυψη νέων γνώσεων. Οι χριστιανοί μελετητές και επιστήμονες από τον 11ο αιώνα και μετά ασχολούνταν κυρίως, για πάνω από διακόσια χρόνια, με την εκ νέου μετάφραση των επιστημονικών βιβλίων από τα αραβικά στα λατινικά. Έτσι το Ισλάμ άνοιξε τον δρόμο για την Αναγέννηση, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στο τέταρτο μεγάλο στάδιο ανάπτυξης της επιστήμης στον σύγχρονο δυτικό κόσμο.

Στην παρούσα μονογραφία του ο χειρουργός Δρ. Γεώργιος Σχορετσανίτης επιχειρεί μέσα από μια απλή και παραστατική περιγραφή της ιστορίας της ιατρικής των Ισλαμικών χωρών να αναδείξει τη σημασία του πολιτισμού των χωρών αυτών, που έδωσαν πάρα πολλά στην εποχή της άνθισής τους και επηρέασαν ακόμα περισσότερο την Αναγέννηση και κατ’ επέκταση αυτό που ονομάζουμε σήμερα Δυτικό πολιτισμό. Με πληροφορίες έγκυρες από πηγές αδιαμφισβήτητες, αλλά και μέσα από αρκετές προσωπικές εμπειρίες ο συγγραφέας-ιατρός μας ταξιδεύει σε έναν κόσμο της επιστήμης, πολύ διαφορετικό, αλλά και ταυτόχρονα πολύ σημαντικό για την εξέλιξη και καθιέρωση της Ιατρικής Επιστήμης σε ολόκληρο τον κόσμο.