Γιώργος Παναγιωτίδης

Ίχνη στα όνειρα – Γιώργος Παναγιωτίδης

Το μυθιστόρημα “Ίχνη στα όνειρα” είναι μια ιστορία που θα μπορούσε να μη θεωρηθεί καν μυθοπλασία, αλλά περισσότερο ένας σκληρός ρεαλισμός παρά ένα μυθιστόρημα του φανταστικού, που αφηγούνται σε πρώτο πρόσωπο οι επτά πρωταγωνιστές της. Όμως, κάθε φορά, η συνείδηση του προηγούμενου ξυπνά στο σώμα του επόμενου και σταδιακά γίνεται ο άλλος, αυτός που δεν εννοούσε, ο ξένος που σκότωσε.

Ο πατέρας που δεν συμφιλιώθηκε με τον ομοφυλόφιλο γιο του, ο γιος που προδόθηκε από τον διεμφυλικό εραστή του, ο κυνηγημένος αλλοδαπός φίλος του διεμφυλικού, ο νεαρός αστυνόμος που τον συνέλαβε, ο δικαστής που τους δίκασε και ένας σκαραβαίος, το μαυριδερό έντομο που συμβολίζει την εκ νέου γέννηση, κάτω από το παπούτσι του δικαστή.

Έξι άνθρωποι, έξι συνειδήσεις κλεισμένες στα γυάλινα βάζα της εμφιαλωμένης πραγματικότητάς τους, και ένα σκαθάρι, που έμελλε, πάνω σε κάποια μεταφορά της γλώσσας, να σκοτωθεί ο ένας από τον άλλον, σε ένα ταξίδι προς την ενσυναίσθηση, για την κατανόηση του άλλου, του διαφορετικού, του ξένου μέσα από τον αλληλοσπαραγμό.

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2021, 210 σελ.

Συμφωνίες – Γιώργος Παναγιωτίδης

Ποιήματα 2005-2015


Από ώρα σε ώρα
Έξω από το παράθυρό μου βρέχει
λέει η πόλη και εννοεί
στην καρδιά μου τη βροχή.
Όχι, δεν έχω ομπρέλα
να έχει επάνω της με χρυσή κλωστή
κεντημένο τον ήλιο, το φεγγάρι
και να την κρατάω κλειστή.
Μα σίγουρα από ώρα σε ώρα
θα πάρει να τελειώνει η βροχή
λέει η πόλη και εννοεί
στην καρδιά μου την κλειστή
την κεντημένη με χρυσή κλωστή.
(Από την έκδοση)

Επίμετρο έκδοσης: Ζαχαρίας Κατσακός

Ποίηση, poema, 2021, 98 σελ.

Δημιουργική γραφή και λογοτεχνία – Γιώργος Παναγιωτίδης

Επίμετρο στο Ίσος Ιησούς


Το βιβλίο Δημιουργική Γραφή και Λογοτεχνία του Γιώργου Παναγιωτίδη αποτελεί, από τη μια πλευρά χρηστικό εγχειρίδιο τόσο για τους φοιτητές των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών της Δημιουργικής Γραφής στα ελληνικά Πανεπιστήμια, όσο και για τους ερευνητές και μελετητές του ομόλογου πεδίου, αλλά και για τους κριτικούς της λογοτεχνίας. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν, σήμερα, η έννοια Δημιουργική Γραφή είναι τόσο «κακοποιημένη» από ανθρώπους που, ενώ δεν γνωρίζουν τι είναι και ποιο είναι το αντικείμενό της, τη διδάσκουν.

Από την άλλη πλευρά, το βιβλίο είναι εξαιρετικά χρήσιμο και στον ίδιο τον αναγνώστη, αφού αναδεικνύονται θεωρητικά ζητούμενα και όψεις της λογοτεχνικής θεωρίας και κριτικής με εύληπτο και κατανοητό τρόπο, με παραδείγματα, δηλαδή, και αναφορές σε διάφορα κείμενα της λογοτεχνικής παραγωγής των καιρών μας.

Στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης ο συγγραφέας καταθέτει μια ολοκληρωμένη και επιστημονικά ενημερωμένη ανάλυση μιας συγγραφικής μεθόδου και περιπέτειας, αφού ο ίδιος αυτοπαρατηρείται, αυτοελέγχεται και αυτοαξιολογείται. Το βιβλίο προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως ως προς το γεγονός ότι για πρώτη φορά ένας συγγραφέας καταθέτει τόσο ανοιχτά στους αναγνώστες τη συγγραφική και δημιουργική του περιπλάνηση. Και στον ελληνικό χώρο σπανίζουν ή, ακριβέστερα, απουσιάζουν τέτοιου τύπου αυτοαναφορικά κείμενα.

To βιβλίο αποτελεί και ένα επίμετρο στο ακαδημαϊκό μυθιστόρημα του συγγραφέα “Ίσος Ιησούς” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Δοκίμιο, Εκδόσεις Το Μέλλον, 2020, 118 σελ.

Ίσος Ιησούς – Γιώργος Παναγιωτίδης

Το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγιωτίδη Ίσος Ιησούς είναι πολύ φιλόδοξο, καθώς συνδυάζει την επιστημονική φαντασία με την ποίηση, και τη θρησκεία με τη μυθολογία. Ο Ίσος είναι ένα μικρό δωδεκαετές αγόρι, αυτιστικό που δεν επικοινωνεί ολοκληρωμένα με το περιβάλλον. Αποφασίζεται λοιπόν να συνδεθεί με έναν νάνο-υπολογιστή, τον Ιησού, ο οποίος συνδέεται με έναν κβαντικό υπολογιστή, ώστε να καταγράφονται οι σκέψεις του. Ο Ίσος (από το Διόνυσος), επιπλέον, είναι γιος του Φοίβου, γιου του Αίμονα και της Αντιγόνης, οι οποίοι διοικούν έναν γιγάντιο όμιλο έξι εταιριών με καινοτόμα προϊόντα και ρηξικέλευθες ιδέες που υλοποιούνται προς όφελος του ανθρώπου. Είμαστε επομένως στην εποχή της τεχνολογικής Επιστημονικής Φαντασίας, όπου νάνο-υπολογιστές εμφυτεύονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο, μεγάλες εταιρίες τρέχουν πρωτοπόρα προγράμματα, η τεχνολογία εξελίσσει τη ζωή και τον άνθρωπο. Παράλληλα, όμως, το μυθικό υπόβαθρο που υποδηλώνεται με τα ονόματα των πρωταγωνιστών συναντά την Αγία Τριάδα του Χριστιανισμού: ο Πατήρ υπολογιστής με τον γιο του Ιησού και κάπου εκεί πετά το Άγιο Πνεύμα. Είναι ο Ίσος και οι σκέψεις του; Είναι η πνευματώδης καινοτομία που ανοίγει δρόμους; Είναι μια άλλη ασύλληπτη δύναμη;
Γιώργος Ν. Περαντωνάκης, Book Press

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2020, 224 σελ.

Δημιουργική γραφή και λογοτεχνία – Γιώργος Παναγιωτίδης

Επίμετρο στο “Ίσος Ιησούς”
Αυτό το νέο τέρας, το ακαδημαϊκό μυθιστόρημα, έχει κάποια ιδιόμορφα χαρακτηριστικά. Ο συγγραφέας δεν γράφει απλά ένα μυθιστόρημα, αλλά εγγράφεται σε αυτό. Δεν ζει σε μια σοφίτα όπου γράφει, αλλά διερευνά επιστημονικά. Δεν γράφει ιδιωτικά αλλά έχει έναν επόπτη πίσω από το γράψιμό του. Δεν στέλνει το χειρόγραφο σε έναν εκδότη μόλις το ολοκληρώσει, αλλά το υποβάλλει επίσημα σε μία ακαδημαϊκή επιτροπή. Δεν το γράφει για τον εαυτό του και για όσους αναγνώστες μέλλεται να το διαβάσουν, αλλά το γράφει για τους επόπτες του αρχικά, και στη συνέχεια, για τους εξεταστές του. Υποψιάζομαι, το μυθιστόρημα αισθάνεται σαν να έχει σταλεί σε ένα ορφανοτροφείο ή σε ένα ζωολογικό κήπο, ένα καλοπροαίρετο μέρος, αλλά όχι πραγματική οικογένεια, το οποίο δεν είναι η φυσική του πατρίδα και όπου αισθάνεται αποπροσανατολισμένο και έστω απρόθυμα ευχαριστημένο που κάποιος ενδιαφέρεται για τη συντήρησή του. Το μυθιστόρημα που απλά ήθελε να συμπορευτεί με τον συγγραφέα του, βρίσκεται σήμερα κάτω από το εκτυφλωτικό φως των ακαδημαϊκών προβολέων. (Harper and Kroll, 2008: 10)

Δοκίμιο, Γαβριηλίδης, 2019, 144 σελ.

Τέσσερις ποιητικές συνθέσεις 1985-2005 – Γιώργος Παναγιωτίδης

Ο Γιώργος Παναγιωτίδης ανήκει στους εκπροσώπους της “αμήχανης” ποιητικής γενιάς του ’90. Στα βιβλία “Ρύνια” (α’ έκδοση 1985 – β’ έκδοση 2002), “Τα όντα εκεί” (α’ έκδοση 1995), “Ονόματα μόνο” (α’ έκδοση 1995) και “Δι’ οδών” (α’ έκδοση 2002), το “κείμενο” είναι εκείνο που αναδεικνύεται ως φορέας μιας ιδιότυπης ποιητικής νοημοσύνης με ποικίλα χαρακτηριστικά.

Η συμπαγής και ενιαία φόρμα του μικρού πεζού με τη λογική και τα θραύσματα του πεζού ποιήματος, ο ειρμός με την κομψή συστολή και διαστολή, ο υπαρξιακός και ασθματικός μετεωρισμός, η στοχαστική αύρα που περιδινείται γύρω από την ποιητική ιδέα, αλλά και η σκηνική ατμόσφαιρα που δηλώνεται ρητώς από την εικονοποιία του λόγου αποτελούν σημαντικά στοιχεία της γραφής του.

Πατώντας στέρεα σε μιαν ιδιότυπη νεωτερικότητα καθώς και στην χαοτική και πολυγλωσσική δομή του σύγχρονου κόσμου και της λειτουργίας του, δημιούργησε λογοτεχνία με προσωπικό στίγμα και μυθολογία δείχνοντας και με αυτό τον τρόπο τις ανανεωτικές τάσεις που έχει ανάγκη ο νεοελληνικός μας μύθος και λόγος.

(απόσπασμα από το Επίμετρο του Ζαχαρία Κατσάκου)

Ποίηση, poema, 2018, 88 σελ.

Ίσος Ιησούς – Γιώργος Παναγιωτίδης

Ο Αίμων είναι ο πρόεδρος του τεράστιου ομίλου τεχνολογικών εταιρειών “Δίας”. Το όνειρό του είναι μία παράτολμη μορφή αθανασίας. Πειραματίζεται με την εγγραφή του μυαλού του στη μνήμη ενός πρώιμου κβαντικού υπολογιστή. Στην προσπάθειά του αυτή συμπαρασύρει τη γυναίκα του, Αντιγόνη, ή συμπαρασύρεται από αυτήν. Όταν ο Αίμων πεθαίνει, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, ο κβαντικός υπολογιστής, όπου έχει φορτωθεί η μνήμη του, παραμένει σιωπηλός. Την προεδρία του ομίλου αναλαμβάνει ο γιος του, ο Φοίβος, ομοφυλόφιλος και νάρκισσος. Ο γιος του Φοίβου, ο Ίσος, γεννιέται από δύο μητέρες χωρίς να έχει καμία και μεγαλώνει με τον Ιησού μέσα στο μυαλό του. Οι επιλογές του νεκρού Αίμονος καθορίζουν την τύχη του Φοίβου και του Ίσου. Ποιος ή τι μπορεί να τον σκότωσε; Ποιος είναι ο ρόλος της Αντιγόνης, ταυτόχρονα μητέρας και γιαγιάς του Ίσου, σε όλα αυτά; Πώς βρέθηκε ο Ιησούς μέσα στο μυαλό του μικρού Ίσου; Αυτό που επιδίωκε ο Αίμων, όσο ζούσε, είναι, τελικά, αυτό που συμβαίνει μετά το θάνατό του; Μπορεί ο άνθρωπος με τη βοήθεια της τεχνολογίας να κερδίσει την αθανασία; Τα ερωτήματα μένουν να απαντηθούν από τους αναγνώστες σε ένα δυστοπικό μυθιστόρημα: “Ίσος Ιησούς”, το πρώτο ακαδημαϊκό μυθιστόρημα που αποτελεί μέρος διδακτορικής διατριβής στη Δημιουργική Γραφή στην Ελλάδα.

Μυθιστόρημα, Γαβριηλίδης, 2017, 264 σελ.

Γιώργος Σεφέρης – Γιώργος Παναγιωτίδης

Βίος και παρωδία
Από τη μία πλευρά η παρωδία, υπονομευτική, περιπαιχτική, παιγνιώδης, σατιρική, κριτική, δημιουργική μίμηση και άσκηση γραφής που διευρύνει τον ορίζοντα γνώσης και κατανόησης τόσο του παρωδού όσο και του αναγνώστη-δέκτη της για το κείμενο-στόχο.
Από την άλλη πλευρά ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, σοβαρός, σκοτεινός και μελαγχολικός, που διερωτάται για το νόημα της ζωής, σημαδεμένος με έναν ξεριζωμό, ζώντας “αντιποιητικά” ως διπλωμάτης τη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τις ταραχώδεις και δυσάρεστες εποχές της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα, τις δύο δικτατορίες, του Μεταξά και των συνταγματαρχών, τον εμφύλιο πόλεμο και την “προδοσία” της Κύπρου.
Ο ίδιος ο Σεφέρης λειτούργησε κόντρα στη σοβαρότητα του ποιητικού του έργου και στη νομπελική, παγκόσμια αποδοχή του. Ασκήθηκε στην παρωδία, στο limerick και στο pastiche, αγγίζοντας τα όρια της τεχνικής του, καθώς πίστευε πως ο ποιητής πρέπει ν’ ασκείται στη γραφή ποικιλότροπα, όπως ακριβώς “ο πιανίστας βαρά καθημερινά τα πλήκτρα του πιάνου του”.
Η πρόκληση της παρώδησης ενός ποιητή όπως ο Σεφέρης εμπεριέχει τόσο την “οδύσσεια” της κατανόησης της ποίησής του, των κωδίκων της και της ιδιοσυστασίας της, όσο και την “οδύσσεια” της κατάκτησης του οπλοστασίου της τέχνης της παρωδίας.

Γαβριηλίδης, 2014, 216 σελ.

Κύμα άλμα – Γιώργος Παναγιωτίδης

ΚΥΜΑ ΑΛΜΑ
Πλέχει στον κόσμο η ψυχή μου
όρτσα πρίμα η απαντοχή μου
δέκα φουρτούνες και μία κάλμα
πλέχει πανί κουρέλι
πάει ένα κύμα ένα άλμα
κι ούτε κάβους ούτε καβοδέτες θέλει
μόνο ελεύθερη να πλέχει
για την αγάπη του απέραντου
μ’ όψη παιδιού αμάραντου.

Γαβριηλίδης, 2014, 48 σελ.

Ομορφιές αφόρητες – Γιώργος Παναγιωτίδης

“… Δράματα της αφής κι αδυσώπητες μορφές
γεύσεις, οσμές κι επιθυμίες σφοδρές
τόσοι διώκτες μέσα μου πώς ευδοκιμούν
και με τόση δύναμη πώς με σπαταλούν…”
Άσκηση ποιητικής -και ένδειξη- ωρίμανσης χωρίς επιτήδευση αποτελεί η τέταρτη ποιητική συλλογή του Γιώργου Παναγιωτίδη “Ομορφιές αφόρητες” (Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2012). Ο λόγος του ποιητή (γενν. 1965) διαθέτει στιλιστικά χαρακτηριστικά δομημένα πάνω σε μια μακρόχρονη “τριβή” με τη σύγχρονη ποιητική παράδοση υποδεικνύοντας την επιθυμία να εκφραστεί με φόρμες που εν πρώτοις δεν παραλληλίζονται (κι εννοείται εδώ ο μοντερνισμός με τον συμβολισμό, την εξομολογητική αφήγηση και τη μετρική επικάλυψη του στίχου). Άλλωστε, “η εμφανής αναφορά στον Ελύτη, στο πρώτο ποίημα και στον Σεφέρη, στο τελευταίο, ο σολωμικός υπαινιγμός επιχειρεί ένα δημιουργικό, διαλεκτικό προσπέρασμα και μια νέα ματιά στον μοντερνισμό της γενιάς του 1930, ένας δρόμος που περνά από την εσωστρέφεια του “τι θέλει να πει ο ποιητής” στην εξωστρέφεια και την αποτύπωση της συναισθηματικής συγκίνησης: “Χρέος άλλο δεν έχω, μόνο να πω, / τις γυμνές πέτρες στων βουνών τ’ αναστήματα / που ατενίζουν τον άνθρωπο, / που χαιρετίζουν τα πέρατα, / εμπρός στης ομορφιάς και στου φωτός το πάλεμα, / της γλώσσας τα θαύματα και του έρωτα την ταπείνωση, / σ’ αυτά είναι όλο το χρέος μου” (από το ποίημα Χρέος). Ο ποιητικός λόγος του Γιώργου Παναγιωτίδη δεν διεκδικεί την απόδοση των σκήπτρων σ’ έναν τραγωδό ή έναν παράτολμο “κατασκευαστή τραγουδιών και τραγουδιστή λέξεων” (κατά τον Τζορτζ Στάινερ) αλλά ως δημιουργικό πνεύμα επιδιώκει να επισύρει την προσοχή στο αίνιγμα των ανθρώπινων διαστάσεων με χαμηλή, όχι μετριασμένη, φωνή, με συγκατάβαση καθόλου θλιμμένη αλλ’ αντιθέτως, κάποιες φορές, με έναν παιχνιδιάρικο τόνο γεμάτον υπονοούμενα για τις επόμενες αναγνώσεις… – Βασίλης Ρούβαλης

Γαβριηλίδης, 2012, 78 σελ.

Ερώτων και αοράτων – Γιώργος Παναγιωτίδης

Τότε συνέβη μέσα στα αδέλφια να στρεβλωθεί ο κόσμος και να πυρακτωθούν από έρωτα ανεξέλεγκτο που γρήγορα ρίζωσε έως το τρίσβαθο της ψυχής τους, δέντρο θεόρατο, καταπράσινο μα ζωσμένο άσβηστη πυρά… Μα ήταν αλλόκοτος ο έρωτας αυτός γιατί θέριεψε ανάμεσα στ’ αδέλφια κι ενάντια σε πλήθος μύθων που θέλουνε μέχρι κι εχθρούς τους δίδυμους, να αντιμάχονται ακόμα και στην κοιλιά της μάνας τους, πριν γεννηθούνε. Έρωτας σαν από θεό σταλμένος αφού δεν μπόρεσαν ούτε για μια στιγμή να του αντισταθούνε κι όλο τους τράβαγε με δύναμη ανίκητη κι όλο τους ζάλιζε μ’ ένα βαρύ, γλυκό μεθύσι αγάπης.
Θα καθίσω κοντά σου, της είπε η μάνα της, γιατί είσαι μόνη κι εδώ που απέμεινες μόνο τα δέντρα σ’ ακουμπούν και μόνο τα σύννεφα χαϊδεύουν τη ψυχούλα σου μικρή μου κόρη, ερειπωμένη μέσα στο μέγα πλήθος του κόσμου τούτου όπου φουσκώνουν οι φαντασμένες πόλεις του κι υψώνουν τα σπίτια τους πάνω από τους ανθρώπους και φεύγουν οι δρόμοι τους πέρα από τους τέσσερις ορίζοντες, τόσοι και τόσοι άνθρωποι, φιάλες αδειανές κι όλοι τους σ’ αγνόησαν καλή μου, μονάκριβη μου θυγατέρα. Μα εγώ σε γέννησα να χαίρεσαι, η σάρκα σου είναι σάρκα μου κι οι πόθοι σου παρηγοριά μου…

Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό “Διαβάζω” 2008

Γαβριηλίδης, 2007, 265 σελ.

Ρύνια – Γιώργος Παναγιωτίδης

Α.
Όταν κανείς δε βλέπει, του προσώπου μου βλέπω το φριχτό διχασμό, στα δύο πως ξεδιπλώνεται κι από των ματιών μου το μαύρο κενό κάποιος μέσα που φαίνεται πως ασθμαίνει καθώς γυμνώνεται. Βλέπω το λαχάνιασμά του στον καθρέφτη, μπαίνω κι απέναντί μου ορθώνεται.
…
(το ποίημα αρθρώνεται σε 13 μέρη, Α’-ΙΓ’, με τη μεσολάβηση ενός “στάσιμου” 6 μερών, α’-στ’, μεταξύ των μερών Θ’ και Ι’)

Μανδραγόρας, 2002, 13 σελ.

Δι’ οδών – Γιώργος Παναγιωτίδης

“Το γονίδιο έχει τις ίδιες πιθανότητες να “πεθάνει” σε ηλικία εκατό ετών ή ενός εκατομμυρίου ετών. Καθώς περνούν οι γενεές μεταπηδά από σώμα σε σώμα, χρησιμοποιώντας τα σώματα το ένα κατόπιν του άλλου, όπως το ίδιο “επιθυμεί” για τους δικούς του σκοπούς, αφήνοντας μια σειρά θνητών σωμάτων πριν φτάσει στα γηρατειά και το θάνατο.”
Richard Dawkins
(από την προμετωπίδα του βιβλίου)

Μανδραγόρας, 2002, 43 σελ.

Τα δύο όλα – Γιώργος Παναγιωτίδης

Περιλαμβάνει τις δύο ποιητικές του συλλογές “Τα όντα εκεί” και “Ονόματα μόνο”.

Μανδραγόρας, 1995, 39 σελ.