Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Η τριαντάχρονη γυναίκα – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ο Μπαλζάκ βλέπει μέσα από τα ήθη και έθιμα της εποχής του ολάκερη τη διαδρομή της ζωής μιας τριαντάχρονης γυναίκας. Στη σειρά έξι ανεξάρτητων κεφαλαίων του έργου και με μια συνύφανση της μοίρας της γυναίκας αυτής, τη βρίσκουμε μέσα από απίθανες περιπέτειες να φτάνει στο τέλος της, όπου πενηντάρα πλέον αντικρίζει την παντρεμένη κόρη της να βαδίζει πάνω στα δικά της τ’ αχνάρια.

Συμβόλαιο γάμου – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Συναισθηματική λεπτότητα, φινέτσα πολυτελείας; Σωστή σκηνοθεσία. Πομπώδης απονομή δικαιοσύνης; Είναι η πρόσοψη. Βρισκόμαστε στη ζούγκλα. Ο γάμος σε μια τέτοια κοινωνία είναι σωστό κυνηγητό χρημάτων η κοπέλα είναι το δέλεαρ. Το συμβόλαιο είναι η παγίδα κι αυτό τη στιγμή που η τύχη του είναι αμετάκλητα καθορισμένη, που ο άνθρωπος καταλαβαίνει τελικά ότι η πεθερά ήταν ο κυνηγός κι αυτός το θύμα. Πραγματικό δράμα χωρίς παιχνίδια, χωρίς ήρωες που να διακρίνονται, με μια μάσκα κοσμική – όπως η ζωή.

Ευγενία Γκραντέ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Η Ευγενία ζει σε μια μελαγχολική επαρχία με την οικογένειάς της. Παρότι πλούσια κληρονόμος -και γι’ αυτό πολύφερνη νύφη-, περνά τις μέρες της μέσα στις στερήσεις, εξαιτίας της πρωτοφανούς φιλαργυρίας, του πατέρα της. Ουσιαστικά, η νεαρή γυναίκα, θύμα του πατρικού δεσποτισμού, τρέφει μηδαμινές φιλοδοξίες για την προσωπικής της ευτυχία… Μέχρι τη στιγμή που στην οικία Γκραντέ εμφανίζεται ο Κάρολος, ξάδελφος από το Παρίσι, με τον αέρα του πρωτευουσιάνου και “τα μπιχλιμπίδια του δανδή”. Η άβγαλτη Ευγενία τον ερωτεύεται βαθιά και αποφασίζει να του χαρίσει την καρδιά της. Οι συνέπειες της αγάπης της θα είναι μοιραίες για ολόκληρη τη ζωή της.

Ο παπάς της Τουρ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Σ’ αυτό το διήγημα υπάρχουν τρία κύρια πρόσωπα: μια γεροντοκόρη, η δεσποινίς Γκαμάρ, ιδιοκτήτρια πανσιόν, και δυο κληρικοί, ο αβάς Τρουμπέρ και ο αβάς Μπιροττώ, οικότροφοί της. Όπως τα ‘φεραν οι συνθήκες, ο αβάς Τρουμπέρ, φιλόδοξος, ισχυρός και ύπουλος, και η δεσποινίς Γκαμάρ, ευερέθιστη και εκδικητική, συνασπίζονται ενάντια στον παπα-Μπιροττώ, έναν ανθρωπάκο χωρίς κρυψίνοιες και κακία, αδέξιο, αφηρημένο, αγαθούλη. Το δράμα βρίσκεται στις προσπάθειες του Τρουμπέρ και της Γκαμάρ να δημιουργήσουν μια τόσο κακοήθη ιστορία σ’ έναν τόσο αδύναμο αντίπαλο…

Το κρίνο στην κοιλάδα – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

“Το Κρίνο στην κοιλάδα” είναι μια ανάβαση προς την “πηγή”. Το φυσικό περιβάλλον που εξελίσσεται το μυθιστόρημα και που είναι ο τόπος καταγωγής του, τα παιδικά χρόνια του Φελίξ, η σχέση του με τη μητέρα του, η μητρική αγάπη, το άρωμα των ώμων που τον γοήτευσαν, το άρωμα του κρίνου που σκορπίζει την ευωδιά του σ’ όλη την κοιλάδα, τέλος η δίψα της κόμισσας για την αγάπη του και η δική του δίψα για κείνη, τα δάκρυά της που πίνει ευλαβικά σαν την πρώτη Θεία Μετάληψη του έρωτα, όλα παραπέμπουν στην αρχική πηγή της ζωής.

Η γεροντοκόρη – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Στα πλαίσια της “Ανθρώπινης Κωμωδίας”, ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, συνθέτει τη “Γεροντοκόρη” του, μια συναρπαστική μελέτη ηθών της κλειστής επαρχιακής κοινωνίας της Αλανσόν και των ανθρώπων της. Τρεις χαρακτηριστικοί τύποι ανδρών, ο ιππότης ντε Βαλουά, εκπρόσωπος της ξεπεσμένης αριστοκρατίας, ο ντυ Μπουσκιέ, εκπρόσωπος της ανερχόμενης αστικής τάξης και ο Αθανάσιος Γκρανσόν, ένας νέος ρομαντικός ποιητής, προσπαθούν να κερδίσουν την καρδιά και τα πλούτη της Ρόζας Κορμόν, μιας τυπικής γεροντοκόρης.
Μέσα απ’ την εξαίρετη ψυχογραφία των ηρώων του, με συνεχείς ιστορικές αναφορές και εξαντλητικές περιγραφές, με ύφος γλαφυρό και ταυτόχρονα ειρωνικό, ο Μπαλζάκ σ’ αυτό το μικρό σε έκταση αλλά άρτιο μυθιστόρημα, κατορθώνει να δώσει πειστικά την εικόνα της γαλλικής επαρχίας στις αρχές της Βιομηχανικής Επανάστασης.
“Η γεροντοκόρη” ολοκληρώθηκε το 1836 και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες, σε γαλλική καθημερινή εφημερίδα.

Ο Μπαρμπα-Γκοριό – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ο Μπαρμπα-Γκοριό αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της συγγραφικής ιδιοφυίας του Μπαλ-ζάκ. Στο μυθιστόρημα αυτό, που εντάσσεται στο πλαίσιο της “Ανθρώπινης Κωμωδίας”, παρακολουθούμε τη θλιβερή πορεία και το τραγικό τέλος ενός πατέρα που τον έχουν απαρνηθεί οι δυο του κόρες, τη γεμάτη αχαριστία εγκατάλειψη ενός ανθρώπου που είχε δώσει τα πάντα στα παιδιά του, κι όμως αυτά τον άφησαν να πεθάνει μόνος και πάμφτωχος. Ο μπαρμπα-Γκοριό μέσα στην αθλιότητα και την απόγνωση του είναι εντούτοις μια μορφή μεγαλειώδης γιατί εκφράζει την πατρότητα κατά τον πιο απόλυτο τρόπο.
Επιπλέον, παρόλο που το μυθιστόρημα αποτελεί κυρίως μια μελέτη του πατρικού πάθους, δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτό, αλλά εικονογραφεί και αναλύει με τρόπο μοναδικό και διεισδυτικό την παρισινή ζωή και κοινωνία των αρχών του 19ου αιώνα, ανάγοντας το μερικό σε γενικό, το τοπικό σε παγκόσμιο και το εφήμερο σε διαχρονικό.

Ο συνταγματάρχης Σαμπέρ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Η νουβέλα με τίτλο “Ο συνταγματάρχης Σαμπέρ” ολοκληρώθηκε ένα ή δύο χρόνια πριν ο Μπαλζάκ γράψει τα καλύτερά του μυθιστορήματα -την “Ευγενία Γκραντέ” και τον “Μπαρμπα-Γκοριό”. Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1832, όταν ο συγγραφέας ήταν τριάντα τριών ετών. Όμως, ακόμη κι απ’ αυτό το μικρό αριστούργημα γίνονται εμφανέστατες οι εξαιρετικές ικανότητες του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, που αργότερα θα τον καθιερώσουν και θα τον καταστήσουν κλασικό.
Η ιστορία του “Συνταγματάρχη Σαμπέρ” αφορά την παράξενη περιπέτεια ενός ήρωα των Ναπολεόντειων πολέμων, που από λάθος, βαριά τραυματισμένος, θάβεται μαζί με τους πεσόντες της μάχης του Εϊλό. Η μάχη, όμως, που δόξασε τις γαλλικές στρατιές καταδίκασε τον Σαμπέρ στην ανυπαρξία. Ο συνταγματάρχης, καταφέρνοντας μ’ έναν θαυματουργό τρόπο να αναδυθεί απ’ τα βάθη του ομαδικού τάφου, προσπαθεί να επανέλθει στις τάξεις των ζωντανών. Η προσπάθειά του θα είναι τιτάνια, γιατί ο θάνατός του έχει καταχωρηθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο, η χήρα του τον έχει κληρονομήσει κι έχει ξαναπαντρευτεί μ’ έναν κόμη, μέλος της βασιλικής αυλής.

Καίσαρας Μπιροτό – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Η χοροεσπερίδα που οργανώνεται από τον Καίσαρα Μπιροτό με την ευκαιρία της παρασημοφόρησής του σημαδεύει το αποκορύφωμα της επαγγελματικής ζωής του ήρωα του Μπαλζάκ, που ενσαρκώνει την εντιμότητα και τα χρηστά εμπορικά ήθη. Στη λαμπερή και πολυέξοδη κοσμική εκδήλωση θα συναντηθούν εκπρόσωποι όλων των κοινωνικών τάξεων του Παρισιού. Η υψηλή αριστοκρατία και ο κόσμος του εμπορίου, τραπεζίτες και δημοσιογράφοι, επιστήμονες και δήμαρχοι.
Όλοι και όλα θα παίξουν τον ρόλο τους στη σύγκρουση που θα ακολουθήσει: Το εμπόριο, που με σύμμαχο την επιστήμη, τη διαφήμιση και όλα τα παρεμφερή μέσα προώθησής του, προσπαθεί να αλλάξει πρόσωπο και να επεκταθεί σε νέους δρόμους. Η πολιτική, που έμμεσα επηρεάζει τις αποφάσεις όλων. Οι τραπεζικοί κύκλοι, που δολοπλοκούν για να εξυπηρετήσουν ταπεινά συμφέροντα και, πάνω από όλα, το Χρήμα, κύριος και διαχρονικός πρωταγωνιστής στη ζωή όλων, που καθορίζει σχέσεις και αισθήματα, νίκες και ήττες.
Το έργο αυτό του Μπαλζάκ, θαυμαστά διεισδυτικό και επίκαιρο, συνεπαίρνει με την τέχνη, την παρατηρητικότητα και τη σατιρική του διάθεση. Μιλώντας με ειλικρίνεια και οξυδέρκεια για την κοινωνία της εποχής του, που ξαναζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο, σχολιάζει και σατιρίζει όλες τις εποχές και όλες τις κοινωνίες.

Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Η σύγχρονη Μητρόπολη, αυτό το οργιαστικό, κοινωνικό δάσος που τον δαιμονικό του χαρακτήρα ανέδειξαν πρώτοι ο Μπαλζάκ και ο Μπωντλαίρ, είναι μια συμπυκνωμένη εικόνα της Κοινωνίας. Έτσι η φιγούρα του προικισμένου, φιλόδοξου νέου που έρχεται από την επαρχία για να “κερδίσει” το Παρίσι είναι σχεδόν αρχετυπική, θα λέγαμε, στον Μπαλζάκ. Δεν είναι τυχαίο που ο Λυσιέν ντε Ρυμπαμπρέ, ενσάρκωση της παραπάνω φιγούρας, είναι ο ήρωας που απασχόλησε τον Μπαλζάκ περισσότερα χρόνια από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο της Ανθρώπινης Κωμωδίας και πρωταγωνιστεί σε δύο από τα βαθύτερα και ωριμότερα μυθιστορήματά του, τις “Χαμένες ψευδαισθήσεις”, και τη συνέχειά του, το “Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων”. Μέσα από το αρχετυπικό αυτό σχήμα, μέσα από τούτη την “αναμέτρηση” του Λυσιέν με το Παρίσι στις παραμονές της Ιουλιανής Επανάστασης του 1830, η οποία εισάγει τις κοινωνικές δομές και το οικονομικό σύστημα όπου βρίσκονται και οι δικές μας ρίζες, ο Μπαλζάκ δεν μας δίνει μόνο μια περιγραφή και ανάλυση της κοινωνίας αυτής, αλλά φέρνει στο φως και τη βαθειά κρίση, το πρόβλημα που σοβεί σ’ αυτόν τον κατ’ εξοχήν “ανθρωπολογικό” αιώνα ο οποίος θέλησε να πραγματοποιήσει μια εποχή όπου ο άνθρωπος θα ήταν για τον εαυτό του ο μόνος Θεός και ο μόνος Κόσμος.

Ο εξάδελφος Πονς – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ο μουσικός Σιλβέν Πονς δέχεται πια ελάχιστες προσκλήσεις σε γεύμα. Τα δύο μεγάλα πάθη του η συλλογή έργων τέχνης και το καλό φαγητό, τον έχουν καταστήσει φτωχό συγγενή και ανεπιθύμητο ομοτράπεζο των πλουσιότερων συγγενών του. Κι ενώ προοριζόταν για τις μεγάλες δόξες της μουσικής σύνθεσης, διευθύνει μια ορχήστρα σε ένα ταπεινό θέατρο. Συγκατοικεί με τον εξίσου με αυτόν άσχημο αλλά αγαθό και πιστό φίλο, Γερμανό πιανίστα, Σμούκε· τον μόνο άνθρωπο που τον αγάπησε.
Όταν το προξενιό που ετοίμασε για την κόρη των συγγενών του ναυαγεί, εξοστρακίζεται. Πέφτει άρρωστος βαριά. Τότε ξεκινά γύρω του ο χορός των αρπακτικών συγγενών, γιατρών, δικηγόρων… που διαπιστώνουν τη μεγάλη αξία της συλλογής του.

Η εξαδέλφη Μπέτη – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ανάμεσα στην τιτάνια λογοτεχνική δημιουργία του Μπαλζάκ, “Η εξαδέλφη Μπέττη” συγκεντρώνει όλες τις αφηγηματικές αρετές του κορυφαίου μυθιστοριογράφου. Πρόκειται για ένα οικογενειακό δράμα που πηγάζει από τη σύγκρουση ανάμεσα στην Αρετή και στην Κακία και όπου το χρήμα παίζει τον κυρίαρχο ρόλο. Παράλληλα παρακολουθούμε έναν γήινο έρωτα και τη ζωή των φτωχών κοινωνικών τάξεων: από τις κεντήστρες μέχρι τους μεροκαματιάρηδες ανθρώπους του μόχθου.

Το μαγικό δέρμα – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Στη συλλογή “Σκέψεις, θέματα, αποσπάσματα από τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ”, δημοσιευμένη από τον Ζακ Κρεπέ το 1910, υπάρχει τούτη η σημείωση του Μπαλζάκ: “Μια εφεύρεση: το δέρμα που συμβολίζει τη ζωή. Ανατολίτικος μύθος”. Είναι η πρώτη ιδέα για το “Μαγικό Δέρμα”. Φαίνεται πως στην αρχή ο Μπαλζάκ το είχε στον νου του σαν μια φανταστική ιστορία. Το φανταστικό προέρχεται από το υπερφυσικό και το υπερφυσικό δεν επαληθεύεται. Οι εκδηλώσεις του, λοιπόν, θα πρέπει να τοποθετηθούν σε κάποια περιοχή απρόσιτη στην παρατήρηση, πολύ μακριά στον χρόνο ή στον χώρο, όπως για παράδειγμα στην Ανατολή, σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο του συγγραφέα. Δεν έγραψε μολαταύτα ο Μπαλζάκ μιαν ανατολίτικη ιστορία, με την ιδέα του που σημειώνουμε παραπάνω. Ούτε πήρε το θέμα απ’ τον παλιό καιρό. Αντίθετα, έγραψε ένα σύγχρονο παριζιάνικο μυθιστόρημα.

Η συμφιλίωση του Μελμόθ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

“Μπορούσε να δει το άπειρο κι αυτό δεν του επέτρεπε να αντιλαμβάνεται τα ανθρώπινα πράγματα όπως οι άλλοι άνθρωποι. Οι απερίσκεπτοι που εύχονται να είχαν τη δύναμη των δαιμόνων, την κρίνουν σύμφωνα µε την ανθρώπινη σκέψη, χωρίς να μπορούν να προβλέψουν ότι θα φορτωθούν και τη σκέψη του δαίμονα αποκτώντας τη δύναμή του, ενώ θα παραμείνουν άνθρωποι ανάμεσα σε πλάσματα που δε θα μπορούν να τους καταλάβουν. Ο φανταστικός Νέρωνας που ονειρεύεται να κάψει το Παρίσι για να διασκεδάσει, δεν υποψιάζεται ότι το Παρίσι θα γίνει γι’ αυτόν, ό,τι είναι για ένα βιαστικό ταξιδιώτη η µυρμηγκοφωλιά δίπλα στο δρόμο.”
Εσείς θα πουλάγατε την ψυχή σας στο διάβολο; και αν ναι, με τι αντίτιμο;

Το άγνωστο αριστούργημα – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Στο “Άγνωστο αριστούργημα”, η αναζήτηση της απόλυτης ομορφιάς βασανίζει για δέκα χρόνια το ζωγράφο Φρενχόφερ. Στην προσπάθειά του να τελειοποιήσει το έργο του, να δώσει σάρκα και οστά στη γυναίκα που έχει πλάσει με τη φαντασία του, το καταστρέφει. Η ιδανική γυναίκα, που όμοιά της δεν υπάρχει στον κόσμο είναι ανύπαρκτη, είναι μια χίμαιρα, μια ουτοπία, ένα δημιούργημα της φαντασίας του. Σκοπός στη ζωή του δεν υπάρχει πια. Χωρίς στόχο, χωρίς σκοπό, χωρίς ελπίδα, χωρίς την ανύπαρκτη γυναίκα, η ζωή δεν έχει κανένα νόημα, δεν αξίζει να συνεχιστεί. Καίει τους πίνακές του και πεθαίνει.

Λουί Λαμπέρ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ο Λουί Λαμπέρ είναι ένα φτωχό παιδί το οποίο γίνεται δεκτό στο Κολέγιο της Βαντόμ με τη χορηγία της βαρόνης ντε Στάελ. Ο μοναδικός του φίλος συμμερίζεται τις ιδεολογικές ανησυχίες του και τον ακολουθεί στη δική του αναζήτηση που αντιτίθεται σε κατεστημένες θεωρίες. Χλευάζονται από τους συμμαθητές, τιμωρούνται από τους καθηγητές, μα εκείνοι συνεχίζουν τις μελέτες τους για τις θεωρίες του Σβέντενμποργκ, την ύλη, το πνεύμα, το άπειρο, την αρμονία. Οι δύο φίλοι χωρίζουν και όταν συναντώνται ξανά ύστερα από χρόνια ο ευαίσθητος και ιδιοφυής Λαμπέρ έχει καταρρεύσει ψυχικά, είναι περιθωριοποιημένος. Υπάρχουν όμως οι επιστολές προς την αγαπημένη του και τα υπομνήματα που υπαγόρευε, απαύγασμα των φιλοσοφικών του στοχασμών.

Οι χωριάτες – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Ο κόμης Μονκορνέ είναι απόστρατος στρατηγός του Ναπολέοντα και αποφασίζει να επενδύσει την περιουσία του σε ένα μεγάλο κτήμα στη Βουργουνδία. Οι πεποιθήσεις και ο χαρακτήρας του, όπως έχουν διαμορφωθεί στον αστικό τρόπο ζωής και στις στρατιωτικές εκστρατείες, γρήγορα τον φέρνουν σε αντιπαράθεση με τον νότιο πληθυσμό. Όσα σχεδιάζει να αλλάξει, ή να διατηρήσει, προκαλούν την αντίδραση των κατοίκων της περιοχής. Οι κοινωνικές τάξεις της γαλλικής υπαίθρου την τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα συνασπίζονται εναντίον του. Εκείνοι που χρησιμοποιούν τις κρατικές θέσεις για την αύξηση της περιουσίας τους συνωμοτούν, με τους “χωριάτες” σε ρόλο θύματος και συνεργού.