Κώστας Λογαράς

Όταν βγήκε απ’ τη σκιά – Κώστας Λογαράς

Ο αρχιτέκτων μηχανικός Ερρίκος Μαλτέζος, υπεύθυνος μιας ομάδας για τη διάνοιξη δρόμων στην ορεινή Μακεδονία, θα γνωρίσει τη Μαρυλλίδα στο απομακρυσμένο Αλτινό και θα γοητευτεί από τον ανεπιτήδευτο χαρακτήρα της. Ερωτευμένη κι εκείνη, θα τον ακολουθήσει στην πόλη Ληθώ της Πελοποννήσου, τον τόπο καταγωγής του.

Χαρακτηριστική μορφή της μεταπολιτευτικής περιόδου ο Μαλτέζος, θα αναπτύξει έντονη κοινωνική δραστηριότητα, θα ικανοποιήσει «συγγραφικές» φιλοδοξίες και θα εμπλακεί ενεργά στην πολιτική ζωή, υποστηρίζοντας, θεωρητικά τουλάχιστον, προοδευτικές πεποιθήσεις και ιδέες.

Η αφήγηση καταγράφει την ακόρεστη δίψα του για αναγνώριση και δόξα. Παράλληλα, παρακολουθεί τη δυσκολία της Μαρυλλίδας να προσαρμοστεί στο ασφυκτικό περιβάλλον του νότου και να κατανοήσει μια αντίληψη ζωής που είναι έξω από την αρχέγονη δική της. Ο Ερρίκος πετυχαίνει να διαβρώσει την αυθεντικότητα της Μαρυλλίδας και να της επιβάλει την εξουσία του Λόγου.

Στο μυθιστόρημα αντιπαρατίθενται δύο κόσμοι: η αλαζονεία της γνώσης και η γήινη οπτική μιας φυσικής οντότητας. Η Μαρυλλίδα θα παλέψει να βρει τον εαυτό της χάρη στην αμετάβλητη σχέση της με τη γη, τη φύση, το χώμα. Ο Ερρίκος όμως είναι αμφίβολο αν τελικά θα διασωθεί από τον δικό του άγονο κόσμο.

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2021, 256 σελ.

Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο – Κώστας Λογαράς

Ο Μαρίνος Τριάντης ζει μόνος στην Πάτρα, σ’ έναν απόμερο δρόμο του λιμανιού της – πέρασμα μεταναστών προς την κοντινή Ιταλία. Μοναδική του συντροφιά το σκυλί του, ο Ραμόν. Είναι Οκτώβρης του 2011 κι έχει μόλις αποφυλακιστεί, ύστερα από τριάντα χρόνια κάθειρξης για τη δολοφονία του δεκαεξάχρονου «φίλου» του. Με το στίγμα του ισοβίτη να τον ακολουθεί, σε μια πόλη ρημαγμένη από την κρίση και αλλαγμένη από το χρόνο, προσπαθεί να επιβιώσει ζώντας με τα ψίχουλα από την ήδη πενιχρή σύνταξη της γριάς μάνας του. Παλεύει να προσαρμοστεί στη νέα του ζωή. Αλλά είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να σταθεί όρθιος σε έναν τόπο που μοιάζει να καταρρέει.

Εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα, το μυθιστόρημα παρακολουθεί τη δραματική ιστορία ενός ανθρώπου παράλληλα με την πτωτική πορεία μιας χώρας. Σε πρώτο πλάνο το άτομο ως όργανο του ανεξέλεγκτου κακού. Στο φόντο η αυθαιρεσία της εξουσίας, που συντελεί στη διάβρωση της κοινωνίας και στη διάχυση του κακού πάνω στο σώμα της.
Βραβείο The Athens Prize for Literature – Περιοδικό (δέ)κατα (2018)

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2017, 224 σελ.

Σάββατα δίχως μύθο – Κώστας Λογαράς

Αποτελεί την πιο εμβληματική λογοτεχνική αποτύπωση της Πάτρας από έναν συγγραφέα που τη, ζει, την αγαπά και τη σχολιάζει με μοναδικό τρόπο, δημιουργώντας γι’ αυτήν έναν ξεχωριστό μύθο που παραμένει, τριάντα σχεδόν χρόνια μετά, ανεξίτηλος. Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1990 και επανεκδίδεται σε μια σύγχρονα σχεδιασμένη έκδοση, που περιλαμβάνει επιπλέον εικαστικές δημιουργίες 23 καλλιτεχνών με την επιμέλεια της Γκαλερί Cube.

Χωρίς υπερβολές και εντάσεις, αλλά με διεισδυτική και λυρική ματιά, ο Λογαράς χαρίζει στην Πάτρα μια ξεχωριστή περιπλάνηση στα ίχνη της ιστορίας της, στα σημάδια των σύγχρονων κατοίκων της, στους δρόμους και τις φωνές της πόλης.

Γράφει ο συγγραφέας στον πρόλογο της δεύτερης έκδοσης:
“Νόμιζα ότι με τα “Σάββατα δίχως μύθο” είχα ξοφλήσει τους προσωπικούς λογαριασμούς μου με την πόλη. Ότι μ’ αυτό το οδοιπορικό είχε τελειώσει η κουβέντα μου μαζί της.
Τριάντα χρόνια αργότερα, διαπιστώνω ότι τίποτα δεν έχει ολοκληρωθεί, Γιατί ποτέ, κανένας δεν κατάφερε να κλείσει τους λογαριασμούς με το γενέθλιο τόπο, να ξεδιαλύνει σχέσεις που κρατούν για πάντα και χτίζονται με τα πιο στέρεα υλικά: την ανερμήνευτη έλξη και την οδυνηρή απώθηση…”.

Αφηγήσεις, Το Δόντι, 2016, 140 σελ.

Ιστορίες του δρόμου – Κώστας Λογαράς

Δέκα διηγήματα με ήρωες ηττημένους από τη ζωή. Που όμως καταφέρνουν να διατηρούν ακόμη τα ίχνη της ανθρωπιάς και της ευαισθησίας τους. Πρόσωπα που κινούνται στα όρια του φωτός και του σκότους, με επιθυμίες και επιλογές έξω απ’ τις συμβάσεις και τις νόρμες. Με πάθη ασίγαστα που τους ορίζουν. Ιστορίες ανθρώπων που ζουν ανάμεσά μας, ισορροπούν ή χάνονται και κανείς δεν τους θυμάται.

Μέχρι να τους ανασύρει απ’ το σκοτάδι η γραφή.

Διηγήματα, Γαβριηλίδης, 2013, 165 σελ.

Πολύ πριν, λίγο μετά – Κώστας Λογαράς

Πολιτικά και παρα-πολιτικά κείμενα από την εφημερίδα Τα Νέα, tovima.gr., το περιοδικό Διαβάζω και το protagon.gr
Στιγμές της επικαιρότητας των τελευταίων δεκαπέντε ετών, από τους χώρους της πολιτικής, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού, των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας, ήρωες της ελληνικής καθημερινότητας, αλλά και η πανταχού παρούσα πλέον κρίση συνυπάρχουν στα κείμενα του Κώστα Λογαρά που περιλαμβάνονται στο βιβλίο “Πολύ πριν, λίγο μετά”.
Το βιβλίο περιλαμβάνει 70 επιφυλλίδες δημοσιευμένες στην εφημερίδα Τα ΝΕΑ, στο ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ (www.tovima.gr), στο Protagon.gr και το περιοδικό Διαβάζω από το 1997 έως το 2012, οι οποίες ξαναδιαβάζονται ως κομμάτια του παζλ που συνθέτουν το πρόσωπο της σύγχρονης Ελλάδας. Και μάλιστα εκείνη την πλευρά του παζλ που ήταν γεμάτη μηνύματα για όσα έρχονταν και που, όπως φαίνεται, κανείς μας δεν ήθελε να κοιτάξει.
Κείμενα που ξεφεύγουν από το δημοσιογραφικό λόγο, δεν γοητεύονται από τον εντυπωσιασμό, δεν παρασύρονται από προκαταλήψεις και δεν διστάζουν να προειδοποιήσουν ή να εντοπίσουν έγκαιρα τα κακώς κείμενα. Μέσα από τα κείμενα του Κώστα Λογαρά ο αναγνώστης παρακολουθεί καταστάσεις της ελληνικής κοινωνίας, νοοτροπίες και πολιτικές μεθοδεύσεις που μας οδήγησαν στη σημερινή κρίση, αλλά και διαχρονικά φαινόμενα που ελληνικού δημόσιου και ιδιωτικού βίου.
Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμείται από έργο του Γιώργου Λαζόγκα, το οποίο παραχώρησε ευγενικά ο ίδιος ο δημιουργός.

Αρθρογραφία, Το Δόντι, 2013, 180 σελ.

Ερημιά στο βλέμμα τους – Κώστας Λογαράς

Έλληνες μετανάστες στην Αμερική στις αρχές του 1960. Αλβανοί στην Ελλάδα στη δεκαετία του ’90. Αντίστοιχη πορεία των ανθρώπων. Και γύρω απ’ αυτούς άλλα πρόσωπα της μυθοπλασίας που, ενώ παραμένουν στον γενέθλιο τόπο, όμως είναι ξενιτεμένοι μέσα τους…

Σ’ ένα απομακρυσμένο προάστιο του Σικάγου ζει από το 1964 η Γιαννούλα Σώρου, με καταγωγή από τη Σπαρτιά της ορεινής Πελοποννήσου. Όταν παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων θα επιστρέψει για λίγο, ύστερα από σαράντα ολόκληρα χρόνια, στην πατρίδα της -σε μια εντελώς αλλαγμένη Ελλάδα-, θα κλείσει έναν έναν τους ανοιχτούς λογαριασμούς με τους ανθρώπους και θα ξεπληρώσει τα παλιά της χρέη σε νεκρούς και ζωντανούς.

Στο διάστημα αυτό θα γνωρίσει τον Μπεν και τη Ζαμίρα, αλβανούς μετανάστες εγκατεστημένους στο χωριό της. Μέσα από την ιστόρηση του δικού τους ξεριζωμού θα δει να αντανακλάται σαν σε καθρέφτη η δική της δύσκολη ζωή, οι προσδοκίες της και οι διαψεύσεις της, ίδιες για όλους τους ξεριζωμένους σε κάθε χώρο και χρόνο. Όμως η μοίρα φαίνεται ότι δεν έχει πάψει να παίζει τα παράξενα παιχνίδια της σε βάρος της ηρωίδας.

Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2008, 285 σελ.

Να έρχεσαι όποτε θες – Κώστας Λογαράς

Η ενηλικίωση ενός άντρα σε μια ταραγμένη εποχή.

Στα χρόνια της δικτατορίας ο Αρίστος Γιαννακός θα βρεθεί σ’ ένα απομακρυσμένο χωριό της Βόρειας Ελλάδας λόγω δυσμενούς μετάθεσης. Η ζωή του εκεί θα σταθεί η αφορμή για να μυηθεί στον έρωτα και τις ανθρώπινες σχέσεις και να ανακαλύψει ότι πίσω από τη φιλία και την οικειότητα μπορεί να κρύβεται το χειρότερο είδος φασισμού. Δόγματα και καταστάσεις υποσκάπτονται με σαρκαστικό χιούμορ κρατώντας αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2004, 202 σελ.

Η τεχνική της γραφής – Κώστας Λογαράς

Ένα βασικό εγχειρίδιο για την παραγωγή λόγου για τους μαθητές του ενιαίου λυκείου, υποψήφιους ΑΕΙ – ΤΕΙ
Το βιβλίο αυτό δεν ασχολείται με το «ΤΙ» θα γράψει ο μαθητής αλλά με το «ΠΩΣ» θα το γράψει. Δεν καταπιάνεται με το περιεχόμενο αλλά με την τεχνική της γραφής και τις εντελώς πρακτικές ανάγκες της, όπως αυτές προκύπτουν από τα γραπτά κείμενα των μαθητών.

Στο πρώτο μέρος δίνονται αυτούσια αποσπάσματα μαθητικών κειμένων στα οποία εντοπίζονται εκφραστικά, νοηματικά και δομικά λάθη, σχολιάζονται και προτείνονται τρόποι αντιμετώπισής τους. Το λανθασμένο κείμενο αποκαθίσταται, ενώ υποδεικνύονται με σχηματική παράσταση ο τρόπος ή η πορεία που ακολουθεί η σκέψη για να συγκροτηθεί σε ορθό λόγο.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου υπάρχουν 15 ενότητες σχετικές με την τεχνική της γραφής. Πρόκειται για μαθήματα-εργαλεία που επιδιώκουν να εξαλείψουν την αμηχανία των μαθητών μπροστά σε μια λευκή κόλα τετραδίου, να τους υποδείξουν συγκεκριμένους τρόπους γραφής, τεχνικές, λέξεις, δομές και γλωσσικές φόρμες με τις οποίες θα ντύσουν τις σκέψεις τους.

Σπουδή και διδασκαλία, Μεταίχμιο, 2004, 192 σελ.

Στη χώρα του Νεντίμ μύριζε πεύκο – Κώστας Λογαράς

Απ’ το Ιόνιο ως το Ικόνιο
Ο συγγραφέας του Οδοιπορικού περιγράφει απρόσμενες καταστάσεις από το ταξίδι του στη γειτονική Τουρκία και καταγράφει τις εντυπώσεις του απ’ αυτήν. Διατρέχοντας τις αχανείς εκτάσεις της Μεσοτουρκίας με βλέμμα δεκτικό στα ερεθίσματα και με την επικίνδυνη περιέργεια ενός πλάνητα, σχολιάζει πολλές φορές με χιούμορ τις ιδεοληψίες του, τους εμπεδωμένους φόβους ή τις χρόνιες προκαταλήψεις του. Αναμοχλεύει, μοιραία, τις δικαιολογημένες αντιθέσεις του και διαπιστώνει τις μεγάλες διαφορές (πολιτιστικές, κοινωνικές, αισθητικές) ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα εκφράζοντας, ωστόσο, και τη βαθιά επιθυμία του για την προσέγγιση των δυο λαών. Έτσι ο συγγραφέας-ταξιδιώτης, διέρχεται μέσα από μια διελκυστίνδα αισθημάτων συμπάθειας και αποστροφής, αποδοχής και δυσπιστίας που φαίνεται να βρίσκουν, ίσως, την ισορροπία τους. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται 12 + 1 φωτογραφίες του Νίκου Οικονομόπουλου.

Ταξίδια και περιηγήσεις, Μεταίχμιο, 2003, 84 σελ.

Παλιές αμαρτίες – Κώστας Λογαράς

Στις σχέσεις των ανθρώπων και στον ψυχικό τους αντίκτυπο αναφέρονται τα δύο πεζογραφήματα του βιβλίου Παλιές αμαρτίες.

Η μνήμη βρίσκει (για πρώτη φορά – εκτός απ’ την αγάπη που την τρέφει) μια ψύχραιμη και αντικειμενική καταγραφή ενός ολόκληρου μικρόκοσμου που ζει καταχωνιασμένος στον καιρό με τις ήττες του, τις λαχτάρες, τον έρωτα και τον πόλεμο του έρωτα. Ο χρόνος τσακίζει τα σώματα, γερνάει τις επιθυμίες και σκορπίζει την πικρή γεύση μιας ζωής αδικαίωτης· απ’ την άλλη γεμίζει εμπειρίες τα κορμιά, που μεστώνουν και γνωρίζουν (για πρώτη φορά) την περιπέτεια της ζωής.

Ένα δίπτυχο που περνάει μέσα από τη δύναμη του λαϊκού λόγου στην ειδικότερη καταγραφή της «στιγμής».

Διηγήματα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1993, 110 σελ.

Ύποπτοι δρόμοι – Κώστας Λογαράς

12 ιστορίες του Κώστα Λογαρά, που γεννήθηκε το 1950 στην Πάτρα, κάτω από τον τίτλο “Ύποπτοι δρόμοι”, αποτελούν το σώμα αυτού του βιβλίου. Δεν είναι τόσο η εικόνα μιας άγνωστης Πάτρας που παρουσιάζονται μπροστά μας, σ’ αυτές τις διηγήσεις του, όσο η θλίψη και η θερμότητα που περιέχεται μέσα σ’ αυτό τον κόσμο του, ένα κόσμο φτιαγμένο με γκρίζα χρώματα, βροχή και τόλμη.

Διηγήματα, Οδός Πανός, 1986, 90 σελ.