Το πραγματικό της όνομα ήταν Βασιλική Γκικοπούλου. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη.
Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν (1946). Κατά την περίοδο 1953-1955 εργάστηκε στο αθηναϊκό γραφείο του Associated Press. Επίσης, φοίτησε στη Σχολή Ξεναγών και εργάστηκε ως ξεναγός την περίοδο 1958-1968. Συμμετέσχε στον θίασο της Κατερίνας το 1947.
Το 1962 πρωτοπαρουσιάστηκε στον χώρο της λογοτεχνίας με την ποιητική συλλογή «Γραφή Α΄».
Έζησε μεγάλο διάστημα στο εξωτερικό. Το 1967 πήγε στο τότε Δυτικό Βερολίνο ως υπότροφη του Ινστιτούτου Γκαίτε, παρέμεινε δε μέχρι το 1970. Κατόπιν πήγε στη Γαλλία, το 1971-1977, με πανεπιστημιακή (από τη Σορβόνη) υποτροφία για να κάνει έρευνα με θέμα τον Τζέιμς Τζόυς. Κατά την παραμονή της στο Παρίσι ήρθε σε επαφή με την ομάδα που εξέδιδε το πρωτοποριακό για την εποχή του περιοδικό Change.
Ποιήματά της απαγγέλθηκαν τον Φεβρουάριο του 1975 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Παρίσι, καθώς και στην Αβινιόν την περίοδο 1975-76. Τη μουσική που συνόδευε αυτές τις απαγγελίες τη συνέθεσε ο Iean Pierre Drouet. Στο Παρίσι ήταν συνεργάτης της γαλλικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Συντέλεια», «Πάλι» του Νάνου Βαλαωρίτη, «Χνάρι», «Ηριδανός», «Η συνέχεια» και με την εφημερίδα «Τα Νέα». Πήρε μέρος επίσης στην έκδοση των «Νέων Κειμένων». Είναι η σεναριογράφος δυο ταινιών του Φρεντερίκ Ροσίφ.
Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και των παρισινών Gens des Lettres.
Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. Στα πρώτα της έργα επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό, όπως και απo τον Καβάφη. Αργότερα και από τον Τζόυς.
Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1998 από τη Νόσο του Αλτσχάιμερ.
Μετα-γραφή ή εμπειρία συνόρων – Μαντώ Αραβαντινού
Το βιβλίο αυτό, γράφτηκε απ΄ τους ανθρώπους που αντάμωσα ή γνώρισα, στον ένα χρόνο και κάτι μήνες που έζησα στο Δυτικό Βερολίνο, προσκαλεσμένη του προγράμματος της Deutsche Akademische Austauschdienst.
Η πρόσκληση αυτή, μαζί με κάποια πίεση που ασκήθηκε, βοήθησαν να μου δοθεί διαβατήριο. Γι’ αυτή την πρόσκληση, χρωστώ ευχαριστίες. Κι αυτή είναι η πρώτη φάση.
Αν συχνά ο τόνος του βιβλίου, έχει οξύτητες ή ειρωνίες αυτό δεν αφορά καθόλου τους ανθρώπους της χώρας που με φιλοξένησε. Αφορά, όμως, δομές και πειθαρχίες που κληρονομήθηκαν, συμπεριφορές και μαζικές υστερίες, ρίζες του κακού και κατάλοιπα ενός παρελθόντος που το διεκδικούν εξ ίσου ο Ανατολικός και ο Δυτικός χώρος μόνο που στο Δυτικό Βερολίνο πολιτεία – αιχμή, αυτά βρίσκουν την έκφρασή τους πιο ανάγλυφα. Αφορά όμως και τα δικά μας δεινά της τελευταίας εφταετίας, κι αυτά δεν μπορούσα να τ’ αποσιωπήσω.
Πεζογραφία, Ερμής, 1975, 139 σελ.
Τα ελληνικά του Τζαίημς Τζόυς – Μαντώ Αραβαντινού
Καμία προσέγγιση ή έρευνα στο έργο του Τζόυς δε θα μπορούσε να εξαντληθεί στο χώρο ενός βιβλίου. Γιατί η φύση του ανθρώπου και του έργου του, οι δεσμοί που ενώνουν τον ένα με το άλλο, σχεδόν απαγορεύουν τέτοιες ελπίδες. Αντίθετα, υπόσχονται μια αλυσίδα από μικρές ανακαλύψεις, από θαυμάσιες εκπλήξεις, από αναμονές για το συνεχώς ατελείωτο της φράσης, τον αιφνιδιασμό του άλεκτου, το αιώνια καινούριο της λέξης, το άπειρο της φαντασίας στη γραφή του. Αυτή η μελέτη λοιπόν δεν είναι παρά η αρχή, που εγκαλεί απαιτητικά μια συνέχεια από άλλες προσεγγίσεις, που κι αυτές δε θα είναι τελειωμένες ούτε τελειωτικές, αφού η γραφή του Τζόυς δεν τελειώνει ποτέ, γιατί κάθε φορά ξαναγράφεται, ανάλογα με το μελετητή και τον αναγνώστη που την προσεγγίζει…
Ερμηνεία και κριτική, Ερμής, 1977, 240 σελ.
Τζαίημς Τζόυς – Μαντώ Αραβαντινού
Ζωή και έργο
Το έργο του Τζαίημς Τζόυς δε θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς την “αναπόφευκτη μεταβλητικότητα του ορατού” και κυρίως τη μεταβλητικότητα της γλώσσας, που αενάως μεταμφιέζεται στα πιο γκροτέσκα ή σοφά της μασκαρέματα. Ο δημιουργός αυτού του έργου ήταν πολύ περήφανος που κατόρθωσε να γράψει τα δεκαοχτώ επεισόδια του “Οδυσσέα”, σε δεκαοχτώ διαφορετικές γλώσσες και ανάλογες φιλοσοφικές θέσεις. Η γνωστή εξίσωση των στρουχτουραλιστών: γλώσσα = πρόσωπο+πράγμα, κατορθώθηκε στον “Οδυσσέα”. Η ίδια εξίσωση στη μέγιστη υπερβολή μπόρεσε να πραμγατοποιηθεί στο Finnegans Wake.
Βιογραφία, Θεμέλιο, 1983, 235 σελ.
Γραφές Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ – Μαντώ Αραβαντινού
ΓΡΑΦΗ Α’, Ι
Σαφής είναι η μνήμη εκείνης της μέρας, ασαφής παραμένει η αίσθηση, εντελώς δεν την κατέχω.
Κατέχω τον χώρο.
Ο χώρος είναι ο δικός μου, γνωστός χώρος, ελάχιστα ελεύθερος, το χρώμα στον τοίχο άσπρο σπασμένο, άσπρη ήταν νομίζω όλη η κάμαρα· απόγευμα ήταν, αυτό το θυμάμαι, αποπνικτικό και ζεστό, αγαπημένα πρόσωπα δύο, είχαν ζήσει δύο βδομάδες τον δικό μου γνωστό λευκό χώρο.
Στην ανάμνηση ο χώρος ευρύνεται ελευθερώνει την κίνηση, πλαταίνει σε μάκρος, απλώνεται, προδίδεται λίγο.
Τα υπόλοιπα χάνονται στο ασαφές και εναλλασσόμενο γύρισμα επιθυμίας, ζέστης πολλής, υγρασίας, αφής.
Επιθυμία είναι η κυρίαρχη αίσθηση.
Υπάρχει ακόμα κλίμα ευεξίας· μάλλον υπερδιέγερση ευεξίας που καλύπτει μόνο τον ένα, ενώ ο άλλος παραμένει στην άκρη του κύκλου, μόλις, αμυδρώς φωτιζόμενος, ωστόσο υπάρχων, κατ’ αυτό το ποσοστό της συμμετοχής συμμετέχων· ίσως διστάζων, σαφώς υπολειπόμενος του άλλου…
Eπιμέλεια σειράς: Αντρέας Παγουλάτος
Ποίηση, Μαραθιά, 1998, 204 σελ.
Γραφή Α΄ (1962)
Γραφή Β΄ (1964)
Γραφή Γ΄ (1971)
Γραφή Δ΄ και Ε΄ (1983)
Γραφές Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ (1998), Μαραθιά
Δοκίμια-Μελέτες-Βιογραφίες-Ερμηνεία και κριτική
So sehen sie Deutschland (=Αυτή είναι η Γερμανία) (1970), Στουτγκάρδη
L’ imagination creatrice (=Η δημιουργική φαντασία) (1971), Ζυρίχη
Μετα-γραφή ή εμπειρία συνόρων (1975), Ερμής
Τα ελληνικά του Τζαίημς Τζόυς (1977), Ερμής
Τζαίημς Τζόυς (1983), Θεμέλιο
Συλλογικά έργα
Νίκη Καναγκίνη (2005), Futura
Τρίτη πανελλήνια ποιητική συνάντηση 1940-1960, Παρατηρητής
Μεταφράσεις
Joyce, James, Δουβλινέζοι (1971), Γαλαξίας
Joyce, James, Η γάτα και ο διάβολος (1977), Χατζηνικολή
Joyce, James, Giacomo Joyce (1977), Χατζηνικολή
Joyce, James, Δουβλινέζοι(2004), Ηριδανός
Βιβλιογραφία
Αργυρίου Αλεξ., «Μαντώ Αραβαντινού», Η ελληνική ποίηση · Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.612-613. Αθήνα, Σοκόλης, (1982)
Βαλαωρίτης Νάνος, «Μαντώ Αραβαντινού», Η λέξη147, 9-10/1998, σ.569.
Μεταξάς Γιάννης, «Η στρατηγική της οικειοποίησης του Άλλου», (κριτική για τα Ελληνικά του Τζάιημς Τζόυς), Διαβάζω12, 5-6/1978, σ. 62-64.
Λεοντάρης Βύρων, «Μαντώς Αραβαντινού: Γραφή Α΄», Επιθεώρηση ΤέχνηςΙΖ΄, ετ.Θ΄, 1-2/1963, αρ.97-98, σ.92-93.
Κριτική για τις συλλογές Γραφή Δ΄ και Γραφή Ε΄, Τα Νέα, 17/9/1983
Χατζιδάκι Νατάσα, «Μαντώ Αραβαντινού: Καταγράφω τη στιγμή που η ποίηση δημιουργείται…», Διαβάζω81, 16/11/1983, σ.58-72.
«Αραβαντινού Μαντώ», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, (1983)
Αφιερώματα περιοδικών
Χνάρι2, Φθινόπωρο 1974.
Πηγές: ΕΚΕΒΙ, Biblionet, Μαραθιά, Θεμέλιο, Ερμής
