Σπούδασε Φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μονάχου και Κέμπριτζ (PhD). Διετέλεσε British Academy Postdoctoral Fellow στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ (2008-2011) και Leverhulme Trust Early Career Fellow στο King’s College London (2011-2013). Είναι εντεταλμένος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών) και έχει διδάξει σε ελληνικά και βρετανικά πανεπιστήμια.
Έχει εκδώσει τα βιβλία: “Plato and Theodoret: The Christian Appropriation of Platonic Philosophy and the Hellenic Intellectual Resistance” (Cambridge University Press 2008), “Radical Platonism in Byzantium: Illumination and Utopia in Gemistos Plethon” (Cambridge University Press 2011), “Αλλόκοτος Ελληνισμός. Δοκίμιο για την οριακή εμπειρία των ιδεών” (Κίχλη 2016, Βραβείο Δοκιμίου του περιοδικού Ο Αναγνώστης 2017), “Μαύρες Διαθήκες. Δοκίμιο για τα όρια της ημερολογιακής γραφής” (Κίχλη 2018).. Δοκίμια και αφηγηματικά κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά: Athens Review of Books, Ποιητική, Νέα Εστία, Δευκαλίων, Μανδραγόρας, Οδός Πανός και (δέ)κατα.
Γράφει για την αστική περιπλάνηση και για τα όρια δοκιμιακού και λογοτεχνικού λόγου.
Αλλόκοτος Ελληνισμός (2016), Κίχλη
Μαύρες Διαθήκες (2018), Κίχλη
Λεωφόρος ΝΑΤΟ (2019), Κίχλη
Ο καρπός της ασθενείας μου (2021), Κίχλη
Βραβεία-Διακρίσεις
Αλλόκοτος Ελληνισμός – Βραβείο Δοκιμίου – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” 2017
Συλλογικά έργα
Κριτικά – Φιλοσοφικές βιβλιοκρισίες 2010 (2011), Ευρασία
Πλάτων, ουτοπία, ολοκληρωτισμός (2011), Futura
Ριζοσπαστική σκέψη στη νεότερη Ελλάδα (2015), Ηρόδοτος
Ο καρπός της ασθενείας μου – Νικήτας Σινιόσογλου
Δοκίμιο με σάρκα και οστά
Ο ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΜΟΥ ξεκινά με την κάθοδο στην ανεξέλεγκτη βουή του κόσμου και τελειώνει με την άνοδο στη στενότητα ενός δώματος. Ενδιαμέσως, ένας αμφίθυμος έρωτας σβήνει, καθρεφτίζοντας το σώμα και τον εαυτό καθώς εξασθενούν, την πόλη που φλεγμαίνει και φθίνει, τη φιλοσοφία που γίνεται όλο και πιο ανίσχυρη. Ένας ίσκιος αποτραβιέται από μέσα μας συνεχώς, ώσπου λησμονούμε να τον αναζητήσουμε: Είναι το πρόσωπο του έρωτα ή το δικό μας που αφανίζεται από τις διαθλάσεις κι εξαντλεί τους τρόπους του να ζήσει κι άλλο; Η αποδρομή των πραγμάτων είναι ένα αίνιγμα, μια άγνωστη επικράτεια.
Το βιβλίο αρθρώνεται ως πειραματικό δοκίμιο και άσκηση αυτομυθοπλασίας. Είναι καμωμένο από τα οργανικά υλικά μιας γενεαλογίας του δοκιμιακού λόγου από τον Μάρκο Αυρήλιο ως τον Μονταίν: την εξομολόγηση, την τέχνη της αυτοπαρατήρησης και της αυθιστόρησης· το επαναβίωμα μιας εμπειρίας δια της αναμνημόνευσης· τον αφορισμό, την παρέκβαση και την εσωτερική περιπλάνηση· τον συνειρμό, το παράθεμα και το παράδοξο· την προτίμηση για το εφήμερο, το καθημερινό, το αλλότριο και το ακατάγραπτο.
Δοκίμιο, Κίχλη, 2021, 368 σελ.
Λεωφόρος ΝΑΤΟ – Νικήτας Σινιόσογλου
Δοκιμή περιπλάνησης
Η “Λεωφόρος ΝΑΤΟ” αναπλάθει το βίωμα μιας περιπλάνησης στην οδό ταχείας κυκλοφορίας που συνδέει τον Ασπρόπυργο με την Ελευσίνα. Πρωτοβρέθηκα στη Λεωφόρο ΝΑΤΟ το καλοκαίρι του 2016 και σημείωσα in situ σκέψεις και συναισθήματα για παρόδους και παρακάμψεις, για σύγχρονα ερείπια και ημιτελείς κατασκευές, για μεταβιομηχανικά κατάλοιπα που τελούν υπό ένα καθεστώς αδιευκρίνιστης αναμονής. Στη Λεωφόρο ΝΑΤΟ είδα να κατοπτρίζεται η ωμή εκδοχή της νεότερης Ελλάδας, αλλά καθ’ οδόν κάτι ακόμη με έλκυε όλο και πιο πολύ: η ταυτόχρονη αποσάθρωση τόπου και προσώπου. Η περιπλάνηση εξελίχθηκε σε ισχυρή εμπειρία αποκοπής από τον δημόσιο χώρο και τον οικείο εαυτό – χάρη σε αυτήν γεννήθηκε το βιβλίο.
Τυπικά η “Λεωφόρος ΝΑΤΟ” ανήκει στη λογοτεχνία της περιπλάνησης, με παρεκβάσεις για τις έννοιες του τόπου και του τοπίου, του ανήκειν και της ανεστιότητας. Είναι, όπως τα προηγούμενα βιβλία μου, μια απόπειρα εξερεύνησης των ορίων του δοκιμιακού λόγου κι επιπλέον ένα πείραμα ψυχογεωγραφίας. Κυρίως όμως είναι μια παραβολή για την εμπειρία της απώλειας που βρίσκεται στην αφετηρία κάθε περιπλάνησης.
Δοκίμιο, Κίχλη, 2019, 136 σελ.
Μαύρες Διαθήκες – Νικήτας Σινιόσογλου
Δοκίμιο για τα όρια της ημερολογιακής γραφής
Στα “Μαύρα τετράδια” του Μάρτιν Χάιντεγκερ και στο “Glossarium” του Καρλ Σμιτ -τα πιο σκοτεινά ημερολόγια στην ιστορία της φιλοσοφίας-, οι δύο κορυφαίοι στοχαστές του Τρίτου Ράιχ καταδύονται στον ένδον εαυτό δίχως δίχτυ ασφαλείας. Καθώς καταφεύγουν στην εξομολογητική γραφή, οι ηττημένες φασιστικές ιδέες διαθλώνται με τρόπους προσωπικούς και γίνονται φιλοσοφική προφητεία για το επικείμενο τέλος της Δύσης. Ως άλλες κιβωτοί, τα δύο ημερολόγια μεταφέρουν το πιο δυσοίωνο μήνυμα: ο Χάιντεγκερ και ο Σμιτ θεωρούν πως θα δικαιωθούν στο απώτερο μέλλον· τότε που θα αποκαλυφθεί πως η κοινοβουλευτική δημοκρατία, ο αγγλοσαξονικής κοπής “κοινός νους” και η φιλελεύθερη οικονομία είναι ό,τι εκείνοι εξαρχής προφήτευαν: η εξαθλίωση της Δύσης.
Στο τρίτο μέρος του βιβλίου, μια flanerie στη μεγαλούπολη της Σιγκαπούρης γίνεται η αφορμή ώστε ο δοκιμιακός λόγος να πάρει τη μορφή ημερολογίου, καθώς ο συγγραφέας αναπάντεχα έρχεται πιο κοντά στην κριτική που ασκούν οι δύο στοχαστές στη νεωτερικότητα. Εδώ η γραφή διαγράφει μια τροχιά από έξω προς τα μέσα, από την παρατήρηση στην εμπειρία και από την κριτική στο βίωμα.
Οι “Μαύρες διαθήκες” συνεχίζουν την περιπλάνηση -η οποία ξεκίνησε με τον “Αλλόκοτο Ελληνισμό”- σε οριακές μορφές έκφρασης των ιδεών και προχωρούν περαιτέρω στην εξερεύνηση των παρυφών του δοκιμιακού λόγου. Συνάμα αναδεικνύουν μια σειρά από άβολα ερωτήματα: τι συμβαίνει στις ιδέες μετά τη φαινομενική τους συντριβή; Οφείλει ο στοχαστής να αναγνωρίζει προδιαγεγραμμένα όρια ή έχει την ελευθερία να κινείται ως τυχοδιώκτης της σκέψης; Είναι θεμιτό η πόλη και η ηθική να ορίζουν τις διαδρομές του στοχασμού και της φιλοσοφίας;
“Κάποτε το κακό δεν είναι διόλου κοινότοπο αλλά πολύ προσωπικό. Και μάλιστα τόσο, ώστε παρασιτεί σε ό,τι πιο ειλικρινές μπορεί να δώσει ένας άνθρωπος: την εξομολόγησή του. Κι έτσι επιβιώνει”.
Ν.Σ.
Δοκίμιο, Κίχλη, 2018, 240 σελ.
Αλλόκοτος Ελληνισμός – Νικήτας Σινιόσογλου
Δοκίμιο για μια οριακή εμπειρία των ιδεών
Ο “Αλλόκοτος ελληνισμός” φωτίζει επτά έκκεντρες μορφές της νεοελληνικής πνευματικής ιστορίας, οι οποίες αφοσιώθηκαν με πάθος στις σχέσεις ελληνισμού και χριστιανισμού, Ανατολής και Δύσης και αποτόλμησαν ασυνήθιστους πειραματισμούς με τη νεοελληνική ταυτότητα. Οι παραγνωρισμένες αυτές αναζητήσεις της ελληνικότητας γεννήθηκαν λίγο πριν και λίγο μετά τα δύο κρίσιμα ιστορικά ορόσημα του ελληνισμού, την πτώση του Βυζαντίου (1453) και τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους (1830), απολήγοντας σε επτά εκδοχές οριακής εμπειρίας των ιδεών στον ευρύτερο ελληνικό χώρο: περιπλάνηση (Κυριάκος Αγκωνίτης), ουτοπία (Πλήθων), εκτοπισμός (Μάρουλλος Ταρχανιώτης), βλασφημία (Χριστόδουλος Παμπλέκης), αίρεση (Θεόφιλος Καΐρης), αλλόκοτο (Παναγιώτης Σοφιανόπουλος), ψευδολογία (Κωνσταντίνος Σιμωνίδης).
Συνδυάζοντας τη μελέτη των πηγών με την ιστορία των ιδεών και τον φιλοσοφικό στοχασμό, το δοκίμιο του Νικήτα Σινιόσογλου χαρτογραφεί μια λησμονημένη μεθόριο της νεοελληνικής ιστορίας των ιδεών, την οποία η κυρίαρχη διανοητική ιστορία αντιμετωπίζει με δυσπιστία και αμηχανία.
Στην παρούσα συγκυρία ακραίας πολιτικής ρευστότητας και ιδεολογικών ανακατατάξεων, τα ανοίκεια άκρα της νεοελληνικής ιστορίας των ιδεών αποκτούν μιαν αναπάντεχη πολιτική σημασία.
“Κάθε σύστημα ωφελείται αναγνωρίζοντας την ανάγκη παρέκκλισης, ενώ συνάμα τρέμει την υπερβολή της. Μοιραία η αλλόκοτη σκέψη δεν ζει πολύ. Λίγες ιδέες κατορθώνουν να διαφύγουν από τη βία του κανόνα, κι όταν το πετυχαίνουν είναι για λίγο μόνο. Το αλλόκοτο δεν διαλέγεται παρά σημαίνει. Αλλόκοτο είναι ό,τι αντιστέκεται”.
Ν.Σ.
Βραβείο Δοκιμίου – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” 2017
Δοκίμιο, Κίχλη, 2016, 360 σελ.
Πηγές: Biblionet, Κίχλη
