Τενεσι Ουίλιαμς

Το γυάλινο θηριοτροφείο ή Γυάλινος κόσμος – Tennessee Williams

Πολύ συχνά οι χαρακτήρες των θεατρικών έργων του Τεννεσσή Ουίλλιαμς είναι προεκτάσεις ατόμων της ίδιας του της οικογένειας, και χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι τα πρόσωπα του Γυάλινου κόσμου. Η μητέρα Αμάντα, με τη δήθεν τελειομανία και τη φλυαρία της, ταιριάζει αρκετά με τη μητέρα του συγγραφέα, Εντουίνα. Η κόρη Λώρα, εκ γενετής χωλή, ενδοστρεφής και μόνιμα θλιμμένη, είναι αντίγραφο της αδελφής του Ουίλλιαμς, Ρόουζ, η οποία παρουσίασε από νωρίς σχιζοφρένεια και αργότερα υπεβλήθη σε μετωπιαία λοβοτομή. Ο γιος Τομ, υπάλληλος σε αποθήκη υποδημάτων, με κρυφή νυχτερινή ζωή και αδιαφορία για την οικογένειά του, είναι αναμφισβήτητα ο ίδιος ο συγγραφέας την εποχή που η οικογένεια έζησε στο Σαιντ Λούις και ο νεαρός Ουίλλιαμς εργάστηκε ως υπάλληλος σε αποθήκη υποδημάτων, παράλληλα ανακαλύπτοντας τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του. Τέλος, ο επισκέπτης Τζιμ Ο’ Κόννορ είναι πρόσωπο υπαρκτό και υπήρξε φίλος του νεαρού Τεννεσσή.

The Glass Menagerie

Λεωφορείο ο πόθος – Tennessee Williams

Ο Στάνλεϋ Κοβάλσκι, ένας άξεστος Πολωνός, δεύτερης γενιάς μετανάστης, και η γυναίκα του Στέλλα, που κατάγεται από ξεπεσμένη εύπορη οικογένεια του Νότου, ζουν στα Ηλύσια Πεδία, μια μίζερη παραποτάμια συνοικία της Νέας Ορλεάνης. Η αδελφή τής Στέλλας, η Μπλανς Ντυμπουά, μια εύθραυστη, στολισμέν, ξεθωριασμένη καλλονή, καταδέχεται να έρθει και να ζητήσει καταφύγιο στο σπίτι του ζεύγους, όπου αρχίζει να ζει πνίγοντας τα προβλήματά της στο ποτό και μιλώντας συνέχεια για το ένδοξο παρελθόν της οικογένειάς της.
Στο “Λεωφορείον ο Πόθος”, κορυφώνεται η αντίθεση ανάμεσα στην παρακμή ενός πολιτισμού που έχει συνείδηση του εαυτού του και στη δύναμη μιας ζωώδους ορμής χωρίς σκοπό. Το “Λεωφορείον” αποκαλύπτει πως ο κύριος Ουίλλιαμς είναι γνήσιος ποιητικός δραματουργός, με τίμια και ολοκληρωτική γνώση των ανθρώπων και με βαθιά συμπάθεια γι’ αυτούς… Με ποιητική φαντασία και συμπόνια, ύφανε μια σπαρακτική και λαμπερή ιστορία.
(Brooks Atkinson, New York Times, 4.12.1947)
Το “Λεωφορείον” είναι ζωτικό, παλλόμενο, συμπονετικό, σπαρακτικά ανθρώπινο.””
(New York Daily News, 4.12.1947)
“Ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς ήταν ο καλύτερος απ’ όλους του Αμερικανούς δραματουργούς και το “Λεωφορείον” το καλύτερό του.”
(Carson Kanin, συγγραφέας του “Γεννημένη χτες”, 1993)
“Υπάρχουν ελάχιστα σχεδόν τέλεια έργα. Το “Λεωφορείον” είναι ένα απ’ αυτά.”
(Robert Lee, 1993)

A Streetcar Named Desire

Καλοκαίρι και καταχνιά – Tennessee Williams

Η Άλμα, τραγική πουριτανή του έρου, είναι μια δυστυχισμένη κοπέλα, εγκλωβισμένη στα στεγανά ασκητικά πρότυπα της θρησκευτικής της υπερβολής. Δειλιάζει μπροστά στην αντιμετώπιση προσωπικών της τρόμων και συντρίβεται από το βάρος των ανομολόγητων επιθυμιών της. Δεν είναι τυχαίο που ο Ουίλλιαμς τοποθετεί χρονικά το έργο στις αρχές του εικοστού αιώνα (1916) και όχι στην εποχή που το έγραψε: ως και στη υποτιθέμενη φιλελεύθερη Αμερική, η εγκράτεια και η υποκρισία της βρετανικής βικτοριανής εποχής έχει στιγματίσει όλους τους Αγγλοσάξωνες. Έτσι, η Άλμα είναι χαρακτηριστικό δείγμα και θύμα της αξιολύπητης αξιοπρέπειας που διέπει τις μικρές κλειστές κοινωνίες, ενώ ταυτόχρονα είναι σκληρός θύτης των ονείρων και των επιθυμιών της. Γύρω της ένας ολόκληρος μικρόκοσμος κινείται και δρα μέσα στη επαρχιώτικη ραστώνη, τα ασήμαντα νέα, τις μέτριες χαρές και τη διάχυτη θλίψη. Αντίποδας της Άλμας είναι ο νεαρός γιατρός Μπιουκάναν, αλλοτριωμένος όσο και αλλοτριωτικός, το κλασικό αρσενικό του αμερικάνικου Νότου, ένα θλιβερό προϊόν που ζει και αναπαράγει θλιβερά προϊόντα.

Summer and Smoke

Τριαντάφυλλο στο στήθος – Tennessee Williams

Αντίθετα με τις περισσότερες μεγάλες του επιτυχίες που αποτελούσαν ξέσπασμα προσωπικού λυρισμού, ο Ουίλλιαμς γράφει το Τριαντάφυλλο στο στήθος, έργο πιο κωμικό, αλλά και πάλι με πολλά αυτογραφικά στοιχεία. Στόχος του είναι να ξορκίσει τα προβλήματα της αμερικανικής κοινωνίας και, κυρίως, τη λαίλαπα του μακαρθισμού, τον πολλαπλασιασμό των γυναικείων νευρώσεων και την αγωνία των μικροαστών για κοινωνική άνοδο. Γι αυτό φιλοτεχνεί ένα έργο που, πατώντας στα χνάρια της ηθογραφίας, προχωρεί στη συμβατική ερμηνεία των φυσικών φαινομένων για να καταλήξει σε ιλαροτραγικό ψυχογράφημα.

The Rose Tattoo

Καμίνο Ρεαλ ή Ο δρόμος της αλήθειας – Tennessee Williams

Η αυλαία παρουσιάζει με τ’ άνοιγμά της μια μισοσκότεινη σκηνή. Ακούγεται το δυνατό τραγούδι του ανέμου και κάτι που μοιάζει με μακρινό βομβαρδισμό που συνοδεύεται από εκρήξεις. Σ’ όλο το βάθος της σκηνής παλιό τείχος, που πάνωθέ του διακρίνονται αλαργινές χιονισμένες βουνοκορφές.
Μια λευκή ανταύγεια δείχνει την αυλή σαν ένα άσπρο πουλί που πιάστηκε σε δίχτυ και αγωνίζεται να πετάξει. Η πλάζα – η πλατεία – ανήκει σε τροπική πόλη, που ‘χει αινιγματική μα συνάμα κι αρμονική συγγένεια με λιμάνια σαν την Ταγγέρη, τη Χαβάνα, τη Βέρα Κρουζ, την Καζαμπλάνκα, τη Σαγκάη ή τη Νέα Ορλεάνη. Δεξιά, η πολυτελής πρόσοξη του ξενοδοχείου “Σιέτε Μάρες”, με τη χαμηλή του ταράτσα, γεμάτη άσπρα τραπέζια και καρέκλες. Σ’ ένα μεγάλο παράθυρο, δυο κομψές κούκλες βιτρίνας, η μια καθιστή, η άλλη όρθια, ατενίζουν την πλατεία. με μπογιατισμένα χαμόγελα.
Πιο ψηλά, ένα μικρό μπαλκόνι. Αριστερά, απέναντι απ’ το ξενοδοχείο, η φτωχογειτονιά, με το τσαντίρι της Γύφτισσας, το σαράφικο καί το βρομοξενοδοχείο “Ριτς”. Στο βάθος η μεγάλη αψιδωτή πύλη του τείχους και σκαλιά που οδηγούν στην άγνωστη ερημιά, που απλώνεται ίσαμε τα πέρα βουνά. Δεξιά κι αριστερά, στο πρώτο πλάνο, αψιδωτά αδιέξοδα.
Μόλις ανοίξει η αυλαία, ένα γαλάζιο φως πέφτει στο διάδρομο του θεάτρου, καθώς τον κατεβαίνει, κουρασμένα μα μεγαλόπρεπα, ο Δον Κιχώτης, ντυμένος σαν περιπλανώμενος αλήτης. Τον ακολουθάει ο Σάντσο Πάντσα, φορτωμένος με διαφορά ετερόκλιτα αντικείμενα – από μια μεσαιωνική ασπίδα ίσαμε ένα σύγχρονο τέρμος!…

Camino Real

Λυσσασμένη γάτα – Tennessee Williams

Είναι ένα έργο όπου πιστεύουμε κάθε λέξη που δεν εκφέρεται, κάθε συναίσθημα που δεν εκδηλώνεται, κάθε αδυναμία που δεν ομολογείται. Οι δύο κύριοι χαρακτήρες του, εκρηκτικοί μέσα στα αδιέξοδά τους, είναι διατεθειμένοι να συγκρουστούν έως την συντριβή και την κατάρρευση. Έχουμε να κάνουμε εδώ με μία έγγαμη ερωτική σχέση που θυμίζει περισσότερο εναγκαλισμό θανάτου παρά προσπάθεια συμβίωσης. Η διεκδικητική Μάγκι προσπαθεί να αναστήσει πεθαμένα αισθήματα στον παραιτημένο Μπρικ, που μετά το βιολογικό τραυματισμό του σε κάποιο γήπεδο αποσύρεται στο δωμάτιό του και καταφεύγει στο ποτό.

Cat on a Hot Tin Roof

Ο Ορφέας στον Άδη – Tennessee Williams

Το 1939 ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς γράφει ένα δίπρακτο έργο με τίτλο “Η μάχη των Αγγέλων” και το 1957, με βάση το έργο αυτό και ορισμένους από τους χαρακτήρες του, γράφει τον “Ορφέα στον Άδη”, που παρουσιάζεται την ίδια χρονιά σε κεντρική σκηνή της Νέας Υόρκης.
Η ηρωίδα του έργου Πριγκηπέσα ζει στον αμερικάνικο Νότο παντρεμένη με τον γηραιό Τζέημπ, που είναι ιδιοκτήτης καταστήματος γενικού εμπορίου, το οποίο διευθύνει η νεαρή γυναίκα του. Στη μικρή τους πόλη έρχεται ο νεαρός Βαλ, που η Πριγκηπέσα προσλαμβάνει ως υπάλληλο στο κατάστημα.
Ο παθιασμένος έρωτας των δυο νέων έχει άσχημη κατάληξη όταν ο Βαλ-Ορφέας προσπαθεί να πάρει μαζί του την Πριγκηπέσα-Ευρυδίκη, που τη σκοτώνει ο Τζέημπ-Πλούτων κρατώντας τη για πάντα στον Άδη της μικρής τους πόλης.

Orpheus Descending

Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι – Tennessee Williams

Το έργο είναι ένα μεγάλο μονόπρακτο, χωρίς ιδιαίτερη σκηνική δράση, και στην ουσία αποτελεί μια ελεγεία πάνω στην έννοια του χρόνου και στην ουτοπία της ποιητικής ευαισθησίας. Το θέμα που κυριαρχεί σ’ αυτό είναι η ωμοφαγία. Η γηραιά κυρία Βέναμπλ συντηρεί στον κήπο της σαρκοβόρα φυτά που τρέφονται με έντομα. Η κυρία Βέναμπλ και ο γιος της, Σεμπάστιαν, κάνουν ειδικό ταξίδι στα νησιά Ενκαντάδας για να δουν όρνεα να επιτίθενται και να καταβροχθίζουν νεογέννητες θαλάσσιες χελώνες. Στο τέλος η Κάθρην Χόλλυ γίνεται αυτόπτης μάρτυρας του βίαιου θανάτου του Σεμπάστιαν από πεινασμένα παιδιά του Μεξικού, που επιτίθενται και τον κομματιάζουν.

Suddenly, Last Summer

Γλυκό πουλί της νιότης – Tennessee Williams

Γραμμένο το 1956, το “Γλυκό πουλί της νιότης” είναι ένα από τα πιο γνωστά του Τεννεσσή Ουίλλιαμς.
Ο Τσανς Γουέην, ένας αδίστακτος όσο και φιλόδοξος νέος, που προσφέρει τις υπηρεσίες του στην ώριμη διάσημη ηθοποιό Αλεξάνδρα ντελ Λάγκο, έρχεται μαζί της σε μια πόλη της Φλόριντα και γενέτειρά του και ξαναβρίσκεται στη συντηρητική επαρχία του αμερικανικού Νότου, όπου κυριαρχούν ο κοινωνικός ρατσισμός, η βία και το δίκαιο του ισχυρότερου.
Ψυχολογικά ναυάγια και οι δύο, καθένας για τους δικούς του λόγους, η Αλεξάνδρα και ο συνοδός της καταφεύγουν στον τεχνητό παράδεισο των ναρκωτικών, μήπως τους βοηθήσει να αναπλάσουν την απατηλή ζωή που ευελπιστούσαν ότι θα έχουν. Στο τέλος του έργου η ηθοποιός γυρίζει στα φώτα και στη δόξα, ενώ ο τυχάρπαστος επιβήτοράς της τσακίζεται από το ίδιο κοινωνικό σύστημα που τον είχε συντηρήσει για χρόνια.
… Όπως σε κάθε έργο του Ουίλιαμς, βρίσκονται και στο “Γλυκό πουλί της νιότης” πολλά συμβολικά στοιχεία. Περισσότερα, μάλιστα, παρά ποτέ. Ο ήρωας του έργου δεν στηρίζει τις φιλοδοξίες του παρά σε δώρα που τα χρωστάει μόνο στην Τύχη: την ομορφιά και τη γοητεία του. Γι’ αυτό και τ’ όνομά του, “Τσανς”, που θα πει Τύχη. Αλλά και οι γιοι και τα γεννήματα της Τύχης, από την Τύχη αφανίζονται. Και τον Τσανς θα τον συντρίψουν τυχαία περιστατικά, που είναι πολύ αδύναμος για να τα ξεπεράσει. Αυτή του η αδυναμία κι αυτή η τυχαιότητα θα τον χωρίσουν για πάντα από τη “Χέβενλι”, την “Ουρανία” αγαπημένη, τον αγνό, τίμιο Ουρανό, που ποθεί (όπως όλοι μας) ν’ αποχτήσει, μα που τον μολύνει ο ίδιος όταν τον αγγίζει. Και μολύνοντάς τον, καταστρέφεται κι αυτός μαζί του… Πίσω από τον ώμο των δυο νέων, υψώνεται – σύμβολο της Επιτυχίας, της Αποτυχίας και της Μοίρας – η Αλεξάντρα ντελ Λάγκο. Είναι, θα έλεγες, όχι μόνο το θύμα, αλλά και η προσωποποίηση του Χρόνου. Που σέρνει μαζί του τον θρίαμβο και την ήττα, τη δύναμη και τη ματαιότητα, και που, φθείροντας τους άλλους, φθείρει αδιάκοπα τον ίδιο τον εαυτό του…
Έτσι, το “Γλυκό πουλί της νιότης”, πέρ’ από την “υπόθεση” του, πέρ’ από τη βιαιότητά του, πέρα από τα επικαιρικά και τοπικά στοιχεία του, παίρνει τελικά τη μορφή σύγχρονης Αλληγορίας γύρω στον Χρόνο – τον Χρόνο με τα μύρια προσωπεία του, τα γελαστά και ματωμένα, τον Χρόνο, τον ανελέητο εχθρό, που υπάρχει μέσα στον καθένα μας και κατατρώγει όλων μας τα σπλάχνα…
Μάριος Πλωρίτης

Sweet Bird of Youth

Περίοδος προσαρμογής – Tennessee Williams

Η Περίοδος Προσαρμογής είναι ένα έργο που ξεκινάει πολύ πιο πριν, την εποχή που διαμορφώνεται η οικογένεια, όταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν να ζήσουν μαζί για να χτίσουν αυτό που αργότερα θα ονομάσουν “οικογένειά τους”. Ασυνήθιστο έργο, φαινομενικά αγγίζοντας τα όρια της “κομεντί”, αυτού του εύπεπτου είδους θεάτρου που καταλήγει σε αίσιο τέλος. Όμως, στην ουσία, είναι μια σπουδή στα αίτια που οδήγησαν στον αποσυντονισμό της οικογένειας -και στη συνέχεια στη διάλυσή της- με κυριότερο την αρχική λάθος επιλογή συζύγου. Και τα δύο ζευγάρια του έργου έχουν σχεδόν εν γνώσει τους κάνει λάθος επιλογή συντρόφου, όμως δεν έχουν το ψυχικό σθένος να το παραδεχτούν.
Οι αρρωστημένες φαντασιώσεις του Ραλφ και του Τζωρτζ έρχονται να κουμπώσουν με τις νευρωσικές ανάγκες της Ιζαμπέλ και της Ντόροθυ, και το ψυχικό σακατιλίκι των τεσσάρων γίνεται δήθεν “χάππυ εντ”, όταν τα δύο ζευγάρια επιλύουν τις φαινομενικές διαφορές τους και εκφράζουν την επιθυμία να συνεχίσουν τον έγγαμο βίο τους.

Period of Adjustment

Η νύχτα της Ιγκουάνα – Tennessee Williams

Έργο γραμμένο το 1961, πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο Μπρόντγουεη το 1961.
Ένα τρίγωνο, που το αποτελούν η ξενοδόχα Μαξίν, ο τέως ιερέας και νυν ξεναγός Σάννον και η ζωγράφος Χάννα, αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα του έργου που εκτυλίσσεται σε κάποια ακτή του Μεξικού.
Παράλληλα κινούνται τα υπόλοιπα πρόσωπα του έργου. Ο παππούς της Χάννα, οι νεαροί εραστές της Μαξίν, οι κυρίες που ξεναγεί ο Σάννον, οι Γερμανοί πελάτες του ξενοδοχείου.
Το έργο αρχίζει και τελειώνει μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο και όλες οι πράξεις των ηρώων συνοδεύονται από τις οιμωγές ενός ζώου, μιας ιγκουάνα, που οι νεαροί μεξικανοί έχουν δέσει για να τη σφάξουν και να τη μαγειρέψουν το επόμενο πρωί. Ο συμβολικός συνεχής θρήνος της ιγκουάνα πλαισιώνει ηχητικά τις αδιέξοδες συζητήσεις των ηρώων.
Το επόμενο πρωί, το μεν ζώο κερδίζει την ελευθερία του, οι δε άνθρωποι παίρνουν χωριστούς δρόμους ακολουθώντας τη δυσοίωνη μοίρα τους.

The Night of the Iguana

Το τραίνο με το γάλα δεν σταματά πια εδώ ή Ο Τελευταίος επισκέπτης – Tennessee Williams

Το έργο γράφτηκε το 1959 και πρωτοπαρουσιάστηκε το 1962 στην Ιταλία, στο φεστιβάλ του Σπολέτο.
Το 1968 γυρίστηκε ταινία σε σκηνοθεσία Τζόζεφ Λόουζυ, με την Ταλλούλα Μπάνκχεντ στο ρόλο της εκκεντρικής κυρίας Γκόφορθ και τον Ταμπ Χάντερ στο ρόλο του αριβίστα Κρις Φλάντερς.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο μεταπολεμικό Κάπρι, όπου η γηραιά εκατομμυριούχος κυρία Γκόφορθ δέχεται στη βίλα της την επίσκεψη ενός όχι τόσο νεαρού πια ζιγκολό, του Κρις Φλάντερς. Οι προειδοποιήσεις της γραμματέως της Μπλάκι και της φίλης της Μάγισσας του Κάπρι να μη συναντήσει τον νεαρό, δεν πείθουν την κυρία Γκόφορθ και την οδηγούν στην αγκαλιά του Τελευταίου Επισκέπτη της.
Το έργο παρουσιάζεται φέτος με πολύ μεγάλη επιτυχία στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» σε μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ και πρωταγωνιστές τους: Αντιγόνη Βαλάκου, Νένα Μεντή, Έρση Μαλικένζου και Στράτο Τζώρτζογλου.

The Milk Train Doesn’t Stop Here Anymore

Οι επτά κάθοδοι της Μερτλ ή Το βασίλειο της γης – Tennessee Williams

Καθώς ανοίγει η αυλαία, το σκηνικό θυμίζει ένα μπλουζ με θέμα τη μοναξιά. Είναι η πίσω πλευρά ενός αγροκτήματος στο Δέλτα του Μισσισσιππή, ισόγειο και ένας όροφος, με τοίχους γκρίζους σαν τον ουρανό. Στις δύο πλευρές του φυτρώνουν καλαμιές, ως το μισό ύψος του σπιτιού, κροταλίζοντας στον άνεμο που μουγκρίζει. Παράλληλα μ’ αυτούς τους ήχους ακούγεται ακατάπαυστα το χαμηλότονο, επίμονο μουρμουρητό τρεχούμενου νερού κάπου κοντά.
Ο πίσω τοίχος του σπιτιού, εκτός από μια πόρτα, αναπαριστάται από ένα παραπέτασμα, που θα υψωθεί για να φανεί το εσωτερικό του σπιτιού. Μια κουζίνα δεξιά, ένα περίεργο “σαλονάκι” αριστερά, ένας στενός, σκοτεινός διάδρομος ανάμεσά τους, μια σκάλα προς τον επάνω όροφο, όπου ένα χωλάκι και, δεξιά, μια χαμηλοτάβανη κρεβατοκάμαρα με επικλινές ταβάνι.
Το αριστερό μέρος του επάνω ορόφου δεν χρησιμοποιείται ποτέ στο έργο και είναι πάντα καλυμμένο. Το σκηνικό αυτό είναι αρκετά δύσκολο και απαιτεί τη φαντασία ενός πολύ ταλαντούχου σκηνογράφου.
Λίγες στιγμές μετά το άνοιγμα της αυλαίας, ακούγεται ένα αυτοκίνητο που πλησιάζει και σταματάει κάπου κοντά…

The Seven Descents of Myrtle or Kingdom of Earth

Η κραυγή – Tennessee Williams

Ήρωες της Κραυγής είναι δύο αδέλφια, ηθοποιοί, ο Φελίς και η Κλαιρ. Λίγο πριν ανοίξει η αυλαία, σε κάποιο “θέατρο μιας άγνωστης επαρχίας” όπου παίζουν, τους εγκαταλείπει ο θίασός τους. Μόνοι τους πια, βλέπουν το κοινό να κάθεται και να περιμένει. Αποφασίζουν να παίξουν το “Έργο για Δύο Χαρακτήρες”, ένα έργο αυτοσχεδιαστικό και πολύ προσωπικό. Καθώς ο Φελίς δεν ξέρει πώς τελειώνει το έργο και η Κλαιρ δε θυμάται τις ατάκες της, αναγκάζονται να το συμπληρώσουν και να το εξελίξουν μπροστά στο κοινό κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Out cry

Το εξομολογητήριο, Οδηγίες προς ναυτιλλομένους – Tennessee Williams

Τα δύο κείμενα, δύο εκδοχές του ίδιου έργου, δημοσιεύονται πρώτη φορά σε βιβλίο στα Ελληνικά.
Πρώτο το μονόπρακτο “Το εξομολογητήριο”, όπου κάθε ήρωας απομονώνεται με έναν προβολέα από τον υπόλοιπο σκηνικό χώρο και εξομολογείται μια τραυματική ανάμνησή του ή μύχιες σκέψεις του που νομίζει πως επηρεάζουν ή δικαιώνουν την τωρινή συμπεριφορά του.
Οι “Οδηγίες προς ναυτιλλομένους” είναι ο τίτλος του δεύτερου έργου, που διαδραματίζεται σε ένα μπαρ όπου καθημερινοί άνθρωποι, μικρά σκάφη έρμαια κάθε καιρικής μεταβολής, στεγάζουν την ανία τους και εκθέτουν τα προβλήματά τους.
Τα έργα είναι μεν διαλογικά, αλλά χωρίς ιδιαίτερη εξωτερική δράση, και η δύναμή τους στηρίζεται σε μια σειρά εσωτερικών μονολόγων, όπου οι ήρωές τους δεν απευθύνονται στους συνδαιτυμόνες τους στο μπαρ, αλλά στον εαυτό τους – με αποδέκτες πάντα τους θεατές. Οι μονόλογοι αυτοί είναι εφευρετικοί στην απλότητά τους, αισθηματικοί στη σκληρότητά τους και αδυσώπητοι στην ειλικρίνειά τους.

The Confessional, Small Craft Warnings

Vieux carré – Tennessee Williams

Tο “Vieux carre” πρωτοδημοσιεύτηκε το 1977 και είναι το τελευταίο έργο του Τ. Ουίλιαμς (1911-1983). Ο τίτλος του παραπέμπει στην ομώνυμη συνοικία της Νέας Ορλεάνης όπου έζησε ο συγγραφέας στα νιάτα του, ένοικος πανσιόν. Είναι το πρώτο θεατρικό που γράφει μετά την ψυχική και σωματική του κατάρρευση το 1969. Ο ήρωας εδώ είναι ο ίδιος ο Ουίλιαμς στα πρώτα του βήματα ως συγγραφέας. Στο “Vieux carre” αναβιώνει ο Νότος της Αμερικής στις αρχές του αιώνα, με την τζαζ και τα μπλουζ του, τα όνειρά του, το μωσαϊκό των χαρακτήρων του. Το έργο ανέβηκε το 1978 στο Playhouse Theatre του Νότινχαμ και αργότερα την ίδια χρονιά στο Piccadilly Theatre του Λονδίνου.

Vieux carre

Μια υπέροχη Κυριακή για εκδρομή – Tennessee Williams

Σίγουρα η Ντόροθυ, δασκάλα σε σχολείο, θα ζήλευε τρομερά την κατάντια της Μπλανς, την απελπισία της Άλμα, τη νεκρανάσταση της Ντελ Λάγκο και την αμετροέπεια της Αμάντα: γενικά η Ντόροθυ θα επιθυμούσε να της συμβεί κάτι, έστω και απαίσιο, που όμως δεν συμβαίνει. Αντίποδάς της η Μπόντυ, που έχει αποδεχτεί τη χαμοζωή της και δείχνει να χαίρεται με το παραμικρό. Μακάρι να βρίσκονταν στον δρόμο της Ντόροθυ και της Μπόντυ μεθυσμένες πόρνες, επιθετικοί ναρκομανείς, ερωτικά ιδιόρρυθμοι νέοι και άλλα σύμβολα του αμερικάνικου ρεαλιστικού θεάτρου. Όμως εδώ τίποτα! Μόνο έλλειψη επικοινωνίας και ανία, σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει ενυδρείο, όπου όλα κινούνται άηχα και διακριτικά.

A Lovely Sunday for Creve Coeur

Μονόπρακτα – Tennessee Williams

Τα μονόπρακτα του Τεννεσσή Ουίλλιαμς αποτελούν αντικείμενο μελέτης σε θεατρικές σχολές, όπου παρουσιάζονται ως σπουδή στον συμπυκνωμένο θεατρικό λόγο. Ο Ουίλλιαμς, όπως ο Πιραντέλλο, ο Μίλλερ και άλλοι, πλάθουν χαρακτήρες και μέσω αυτών μεταδίδουν τα μηνύματά τους με έμμεσο τρόπο. Ειδικότερα ο Ουίλλιαμς προσφέρεται για μελέτη και ανάλυση, αφού στα μονόπρακτά του οι ήρωες ξεκινούν από μια αφετηρία του παρελθόντος γνωρίζοντας πως η πορεία τους δεν έχει τέρμα, ή, αν έχει, το τέρμα αυτό είναι αδιέξοδο. Οι περισσότεροι ήρωές του προσπαθούν να βρουν μια άκρη -όποια-, όμως δεν το κατορθώνουν, γιατί κατατρέχονται από το άγχος της μοναξιάς που έχει φουντώσει μέσα τους, γι’ αυτό και παρασύρονται σε ένα λεκτικό αλαφιασμένο κυνήγι κάποιας χίμαιρας, άρα δυσκολεύονται να ελέγξουν τον ειρμό των συλλογισμών τους.
1. Η λαίδη Φθειροζόλ (The Lady of Larkspur Lotion) )
2. Η αδέσμευτη (At Liberty)
3. Πορτρέτο μιας Μαντόννας (Portrait of a Madonna)
4. Το τελευταίο από τα ολόχρυσα ρολόγια μου (The last of my solid gold watches)
5. Χαιρετίσματα από την Μπέρθα (Hello from Bertha)
6. Το σκοτεινό δωμάτιο (The dark room)
7. Προς κατεδάφιση (This property is condemned)
8. Κάτι που δεν λέγεται (Something unspoken)

Μονόπρακτα

12 άγνωστα μονόπρακτα – Tennessee Williams

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται δώδεκα μονόπρακτα που ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς είχε ολοκληρώσει αλλά δεν είχε εκδώσει ούτε δώσει άδεια να παιχτούν όσο ζούσε. Τα έντεκα παρουσιάζονται για πρώτη φορά, ενώ το “Να πούμε θλιβερές ιστορίες για θανάτους βασιλισσών” παρουσιάζεται σε αναθεωρημένη και διορθωμένη έκδοση.
Περιεχόμενα:
Αυτή τη σκάλα πρέπει να προσέχεις
Ο κύριος Πάρανταϊς
Ο Παλούκα
Γιατί καπνίζεις τόσο πολύ, Λίλυ;
Καλοκαίρι στη λίμνη
Το μεγάλο παιχνίδι
Το ροζ δωμάτιο
Η γυναίκα του χοντρού
Σ’ ευχαριστώ, καλό πνεύμα
Το Δημοτικό Σφαγείο
Ο Αδάμ και η Εύα στο καράβι
Να πούμε θλιβερές ιστορίες για θανάτους βασιλισσών

12 άγνωστα μονόπρακτα

Η ρωμαϊκή άνοιξη της Κας Στόουν – Tennessee Williams

Το μοναδικό μυθιστόρημα του Τέννεση Ουίλιαμς αποτελεί το πορτραίτο μιας σαγηνευτικής γυναίκας, της κας Στόουν, που υπήρξε κάποτε όμορφη, πρώτη φίρμα του Μπροντγουαίη, για μια δεκαετία χωρίς αυτογνωσία. Γερασμένη πια γυναίκα η κα Στόουν υποφέρει από άγχος μοναξιάς και ανθρωποφοβία. Ο πληρωμένος έρωτας, που εξασφαλίζουν τα χρήματά της, δεν εξασφαλίζει και την ψυχική ισορροπία της, με αποτέλεσμα να φθαρεί μεθοδικά ως την τέλεια εξουθένωση. Οι τρεις νουβέλες που ακολουθούν ανήκουν στην περίοδο όπου ο συγγραφέας αναζητά και βρίσκει τα πρώτα στοιχεία της ανθρωπιάς, που θα χρησιμοποιήσει με τόση ευστοχία στα θεατρικά του έργα.

The Roman Spring of Mrs. Stone

Μια γυναίκα που την έλεγαν Μωυσή – Tennessee Williams

Αλκοόλ, ναρκωτικά, ομοφυλοφιλία. Μέσα στην απάνθρωπη μοναξιά της τερατούπολης που λέγεται Νέα Υόρκη ο ήρωας του βιβλίου, εύθραυστος, υπερευαίσθητος, και ευφάνταστος προσπαθεί να δημιουργήσει το δικό του χώρο και να περισώσει όσα μπορεί απ’ τα όνειρά του. Σ’ ένα κόσμο όμως στοιχειωμένο από μνήμες του παρελθόντος, διαβατικούς εραστές, βάρβαρους αστυνομικούς και αποτυχημένους καλλιτέχνες τα περιθώριά του όλο και στενεύουν ως τη στιγμή που η ζωγράφος Μωυσή και η ρήξη της με τη λογική του προσφέρουν την έσχατη λύση της απελπισίας.

Moise and the World of Reason

Διηγήματα – Tennessee Williams

Το παράλληλο ή παραπληρωματικό έργο ενός καλλιτέχνη μάς δείχνει εξίσου φορτισμένες απ’ τον ίδιο το δημιουργό εκλάμψεις στις οποίες, όμως, δε διακρίθηκε ισάξια. Γιατί να μη δούμε, λοιπόν, κι αυτό τον καθρέφτη όπου κατοπτριζόταν – ίσως και με μεγαλύτερη αγωνία για το είδωλο – η ψυχή του καλλιτέχνη; Ποιος γνωρίζει εάν ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς θα μείνει στην ιστορία του θεάτρου ή όχι; Είναι πολύ νωρίς να λεχθεί. Προς το παρόν, η παρουσία του είν’ έντονη. Άρα, γιατί να μη γνωρίσουμε μιαν άλλη πτυχή του έργου του, τη διηγηματογραφία, από την οποία αντλούσε τα θέματα για τα θεατρικά έργα του, αφού πολλά από τα έργα αυτά έχουν, ως ιδέα, καταγραφεί σε διηγήματα. Τώρα, γιατί αυτά κι όχι άλλα; Εδώ επεμβαίνει η προτίμηση του μεταφραστή. Πάντως, όλα τα διηγήματα του Ουίλλιαμς, κι όχι μόνο όσα περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό, αντιφεγγίζουν το ζοφερό κόσμο που τεχνουργούσε η ψυχή του.

Διηγήματα

Αναμνήσεις – Tennessee Williams

Ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς συνήθιζε να αλιεύει την θεματική του άλλα και τους χαρακτήρες των ηρώων του μέσα από την καθημερινότητα. Πίστευε πάντοτε πώς πίσω από την ανωνυμία της καθημερινότητας κρύβεται μια ένταση και μια ιδιαιτερότητα πού “γράφουν” την ιστορία της ίδιας της ζωής. Πάνω σε αύτη την απαράβατη αρχή βασίστηκε ή επιτυχία του θεατρικού του έργου εν γένει. Και πάνω στην ίδια αρχή είναι βασισμένη και τούτη εδώ ή αυτοβιογραφία και το γοητευτικό, συναρπαστικό θα λέγαμε, ξετύλιγμα της δικής του ιδιαιτερότητας και καθημερινότητας…

Notebooks